Moskulo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 26:
La '''moskulo''' (''Moschus'') estas genro de [[eŭrazio|Eŭraziaj]] [[mamulo]]j el la [[ordo]] de [[parhufuloj]] kaj [[familio]] de [[moskuledoj]]. Oni trovas ĝin en la nordorienta, norda, orienta kaj sudokcidenta [[Ĉinio]], kaj ankau en kontinenta [[Eŭrazio]] (inkl. [[Koreio]], [[Japanio]], [[Kaŝmiro]], [[Nepalo]] kaj [[Sikimo]]).
 
La moskulo estas malhelbruna, kun leŭsflavaj aŭ [[griza]]j [[makulo]]jmakuloj. La [[haro]]j sur la [[dorso]] kaj ambaŭflanke de la [[korpo]] estas malhelaj kaj tiuj sur la [[abdomeno]] helaj. Ĝi longas ĉirkaŭ 1 [[metro]]n, la [[vosto]] estas 4-5 [[centimetro]]jn longa kaj altas 51-61 centimetrojn. La [[kokso|koksa]] parto estas je ĉ. 5 centimetroj pli alta ol la [[ŝultro]]j. Ĝi pezas 9-11 [[kilogramo]]jn. Nek la femala '''moskulo''' nek la maskla havas [[korno]]jn. La maskla '''moskulo''' havas fortajn suprajn [[kaniokanino]]jn longajn je ĉ. 7,5 centimetroj, kiuj montriĝas ekster la [[lipo]]j. La femala moskulo havas malgrandajn kaniojn, kiuj ne trontriĝas eksper la lipoj. La maskla moskulo havas [[moskujo]]n sub la [[ventro]]. Oni ne bone scias, kiom da [[specio]]j de moskuloj troviĝas en la [[mondo]]. Iuj fremdlandaj [[zoologo]]j opinias, ke troviĝas nur unu specio, dum la [[Zoologia Instituto]] sub la [[Ĉina Akademio de Sciencoj]] opinias, ke troviĝas tri specioj, nome ''M. moschiferus, M. sifanicus'' kaj ''M. berezovskii''.
 
La '''moskuloj''' ŝatas vivi en [[arbaro]]j 2 600-3 6—metrojn super la [[marnivelo]]. Ĝenerale la maskla moskulo vivas sola, dum la femala kune kun siaj [[ido]]j. Ĝi aktivadas plej vigle en [[frumateno]] kaj [[vespero]] kaj ripozas tage. Ĝi manĝas [[herbo]]jn, [[ŝoso]]jn, [[arbofolio]]jnarbofoliojn ktp. vintre ĝi satigas sin per maldikaj [[arbobranĉo]]jarbobranĉoj, [[musko]] kaj [[likeno]]. La moskulo estas timema. Kiam okazas io danĝera, ĝi tuj forkuras kaj sin kaŝas. Sur krutaĵo ĝi sin movas lerte kaj facile, kaj estas lerta en grimpado kaj saltado. Ĝi havas akrajn [[okulo]]jn kaj [[orelo]]jn. La moskuloj pariĝas inter [[oktobro]] kaj [[januaro]] de la sekvanta [[jaro]]. Post 5-6-monata [[gravedeco]] la femala '''moskulo''' naskas ĉiufoje 1-3 idojn, ĝenerale 2.
 
[[Mosko]], [[sekrecio]] de la maskla '''moskulo''', estas valora ĉina [[medicinaĵo]] kaj ankaŭ altklasa [[parfumo]].