Kiel registrite je 17:45, 6 apr. 2017 redakti Giorno2 (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Patrolantoj 57 254 redaktoj Neniu resumo de redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 17:46, 6 apr. 2017 redakti malfari Giorno2 (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Patrolantoj 57 254 redaktoj →‎Fosado Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: '''Herkulano''' (''Herculaneum'') estas antikva urbo (iam kun ĉ. 5000 loĝantoj) en [[Campania]], [[Italio]], 8 km sudoriente de [[Napolo]]. La urbon neniigis la erupcio de [[Vezuvio]] (79 p.K.) kun [[Pompejo (urbo)\|Pompejo]] kaj [[Stabiae]]. Super la iama urbo estis parte konstruita la urbeto ''Resina'', nomita ekde 1969 [[Ercolano]]. == Fosado == La urbon kovris tufotavolo de 15–18 m, kio protektis la urbon kontraŭ la prirabado, sed aliflanke malfaciligis la fosadojn. La grundo eĉ konservis lignomaterialojn, teksaĵojn, nutraĵojn, tiel la loko estas tre valoro pri ekkono de la ĉiutagaj kutimoj de la antikvaj urbanoj. Herkulano estis origine fondo de la [[Oskoj]], kien poste invadis [[Etruskoj]] kaj [[Samnitoj]]. Dum la [[Interaliancana milito romia]] ĝi estis konkerita de prokonsulo [[Titus Didius]]. Poste ĝi plialtrangiĝis je municipo. Sed jam en 63 ĝin detruis ja tertremo detruanta duonon de ĝi. Post la katastrofo de 79 surŝutis novaj erupcioj plialtigis la [[lafo]]-tavolo. En la kuro de la tempo estiĝis sur la tavoloj novaj vilaĝoj de inter 12-30 metroj super la ruinoj. Tiamaniere forgesitis la antikva urbo kvankam oni posedis detalajn priskribojn fare de la prapatroj. Ne antau la 1719-a jaro princo Elbeuf trovis fosante halon kun niĉoj kaj statuoj - sen emo pri plua esplorado. Elfosadoj grandaj komenciĝis nur en 1737 post la tronpreno de Karolo la 3-a estante sen vera sistema plano. Post pluraj interrompoj reprenitis la laboroj inter 1869-76 kaj denove en 1927. Kelkfoje resurŝutitis gangoj post savo de transportaplaj aferoj. La trovitaj artaĵoj ofte superis objektojn de [[Pompejo]], aparete la bronzaj statuoj (hodiaŭ ili troviĝas en la muzeo en [[Napolo]]). Sed la konstruaj restaĵoj de Herkulano estas malpli imponaj ol tiuj de Pompejo. Bonege alirebla estis jam frue la teatrejo ŝtona kun 26 sidvicoj por 3000 personoj; pli sude troviĝas templo. Tie komenciĝas ankaŭ larĝa strato kun kolonoj. Tre interesa estas privata domo (Argus-domo) kun altvaloraj ornamaĵoj kaj ĝardenoj ĉirkaŭata de 20 kolonoj kaj 6 piloj. En alia domo trovitas nutraĵdeponejoj. Skeletoj homaj troviĝas en la ĉemarbordaj ŝipohaloj.▼ ▲Herkulano estis origine fondo de la [[Oskoj]], kien poste invadis [[Etruskoj]] kaj [[Samnitoj]]. Dum la [[Interaliancana milito romia]] ĝi estis konkerita de prokonsulo [[Titus Didius]]. Poste ĝi plialtrangiĝis je municipo. Sed jam en 63 ĝin detruis ja tertremo detruanta duonon de ĝi. Post la katastrofo de 79 surŝutis novaj erupcioj plialtigis la [[lafo]]-tavolo. En la kuro de la tempo estiĝis sur la tavoloj novaj vilaĝoj de inter 12-30 metroj super la ruinoj. Tiamaniere forgesitis la antikva urbo kvankam oni posedis detalajn priskribojn fare de la prapatroj. Ne antau la 1719-a jaro princo Elbeuf trovis fosante halon kun niĉoj kaj statuoj - sen emo pri plua esplorado. Elfosadoj grandaj komenciĝis nur en 1737 post la tronpreno de Karolo la 3-a estante sen vera sistema plano. Post pluraj interrompoj reprenitis la laboroj inter 1869-76 kaj denove en 1927. Kelkfoje resurŝutitis gangoj post savo de transportaplaj aferoj. La trovitaj artaĵoj ofte superis objektojn de [[Pompejo]], aparete la bronzaj statuoj (hodiaŭ ili troviĝas en la muzeo en [[Napolo]]). Sed la konstruaj restaĵoj de Herkulano estas malpli imponaj ol tiuj de Pompejo. Bonege alirebla estis jam frue la teatrejo ŝtona kun 26 sidvicoj por 3000 personoj; pli sude troviĝas templo. Tie komenciĝas ankaŭ larĝa strato kun kolonoj. Tre interesa estas privata domo (Argus-domo) kun altvaloraj ornamaĵoj kaj ĝardenoj ĉirkaŭata de 20 kolonoj kaj 6 piloj. En alia domo trovitas nutraĵdeponejoj. Skeletoj homaj troviĝas en la ĉemarbordaj ŝipohaloj. Menciindas inter la artaĵoj du grandaj bildoj: de [[Tezeo]] kun [[Minotaŭro]] kaj de Telephos kun [[Heraklo]]. Alia belega bildo konatas sub la nomo ''Amorkomercistino de Herkulano''. Inter la statuoj admirindas [[Venuso (diino)\|Venuso]], Diana, dormanta Faŭno de natura grandeco, du kaneforoj, batalanta [[Amazonoj\|Amazono]], [[Merkuro (dio)\|Merkuro]], [[Viktorio (mitologio)\|Viktorio]] kaj statuoj de anoj de la familio de Balbus. En la Aristido-domo ekster la urbomuroj oni trovis en 1752 kolekton da ĉirkaŭ 1800 papirusaĵoj bruletitaj kaj sekve parte malvaloraj. Kelkaj prifilozofiaj eltiraĵoj en ili ja identigeblis ekzempe kaj partoj de verkoj de [[Epikuro]]. ==Historio== Herkulano estis origine fondo de la [[Oskoj]], kien poste invadis [[Etruskoj]] kaj [[Samnitoj]]. Dum la [[Interaliancana milito romia]] ĝi estis konkerita de prokonsulo [[Titus Didius]]. Poste ĝi plialtrangiĝis je municipo. Sed jam en 63 ĝin detruis ja tertremo detruanta duonon de ĝi. Post la katastrofo de 79 surŝutis novaj erupcioj plialtigis la [[lafo]]-tavolo. En la kuro de la tempo estiĝis sur la tavoloj novaj vilaĝoj de inter 12-30 metroj super la ruinoj. Tiamaniere forgesitis la antikva urbo kvankam oni posedis detalajn priskribojn fare de la prapatroj. Ne antau la 1719-a jaro princo Elbeuf trovis fosante halon kun niĉoj kaj statuoj - sen emo pri plua esplorado. ==Fonto== Meyers Großes Konversations-Lexikon, Band 9. Leipzig 1907, p. 198-199, kio [http://www.zeno.org/nid/20006764452 legeblas interrete tie ĉi.]

Herkulano: Malsamoj inter versioj