Károly Kós (arkitekto, verkisto): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 5 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q854411)
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:Kós Károly Székelyudvarhely.JPG|right|thumb|Statuo de Károly Kós]]
'''KÓS Károly''' (karoj koŝ) ''Kosch'' estis rumania hungara arkitekto, grafikisto, verkisto, literaturorganizinto. Li estis naskita en [[Aŭstrio-Hungario]] la [[16-an de decembro]] [[1883]] en la urbo [[Temesvár]] (nun Rumanio) kaj mortinta la [[24-an de aŭgusto]] [[1977]] en [[Kluĵo]]. Li estis la patro de la etnografo [[Károly Kós (etnografo)|Károly Kós]], agronomo [[Balázs Kós]], skulptisto [[András Kós]], aktorino [[Zsófia Koós]].
==Kariero==
Károly Kós akiris maturecdiplomon en [[Koloĵvaro]] en [[1901]], diplomon de inĝeniero pri arkitekturo en [[Budapeŝto]] en [[1907]]. Li estis la renovigintorenoviganto de la stilo de hungara arkitekturo sekvinte la anglajn arkitektojn [[John Ruskin]] kaj [[William Morris]] kaj la finnan arkitekton [[Eero Saarinen]]. En [[1918]] oni nomumis lin profesoro al la katedro de arkitekturo de la Industriarta Artlernejo en Budapeŝto, sed li ne okupis ĝin: "...mi opinias, ke en Transilvanio oni plibezonas min" kaj revenis hejmen. (Transilvanio fariĝis tiam parto de Rumanio). En [[1924]] li fondis la sendependan libroeldonejon [[Erdélyi Szépmíves Céh]] kaj kune kun [[Sándor Szolnay]] en [[1931]] la asocion de artistoj [[Barabás Miklós Céh]]. Li partoprenis ankaŭ en [[Verkista laborkomunumo Helikon]] kaj en la redaktado de la literatura revuo [[Erdélyi Helikon]].
 
== Konstruaĵoj projektitaj de Károly Kós ==
Linio 8:
* Romkatolika preĝejo, [[Zebegény]] (1908–1909) – kun Jánszky Béla
* Pavilonoj en Bestĝardeno (ekz. Birdodomo), Budapest (1909–1910) – kun Zrumeczky Dezső
* Loĝdomo en [[Stana]] ; la „Varjúvár” (1910)
* Lernejo en strato Városmajor, Budapest (1910–1912) – kun Györgyi Dénes
* Centro de Laborist-kaj Oficistkolonio „Wekerle”, Budapest (1912–1913)
Linio 19:
==Arkitekturaj fakverkoj==
* ''Erdély népi építészete'' (1908)
* '' Erdély kövei'' (1922)
* ''A lakóház művészete'' (1928)
* ''A székely nép építészete'' (1944)
Linio 27:
* ''Mezőgazdasági építészet'' (1957)
 
== BeletristikajBeletraj verkoj ==
* ''Atila Királról Ének'' - balado (1909, 1923)
* '' Gálok'' - romaneto (1919, 1930)
* ''Varjú-nemzetség'' - romano (1925)
* ''Az országépítő'' - romano (1934)
* ''Budai Nagy Antal'' - dramo (1936)