Kojnotombo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[dosiero:Megawal50.png|eta|idelatipaidealtipa kojnotombo [[An tOileán (graflando Corcaigh)]]]]
[[dosiero:Clooneen wedge tomb.jpg|eta|Clooneen – restaĵo en An Bhoireann (Burren)]]
[[dosiero:Wedge tomb at Parknabinnia. - geograph.org.uk - 65598.jpg|eta| Páirc na Binne en An Bhoireann [[Burren]]]]
[[dosiero:Glantane East Wedge Tomb.jpg|eta|[[An Gleanntán Thoir ]] en la (graflando Corcaigh)]]
'''KajnotomboKojnotombo''' estas senkoridora kaj nedividita [[megalito|megalita]] tombejo de la malfrua [[junŝtonanovŝtona epoko]] kaj la frua [[bronzepoko]] kaj apud [[korttembo]]jkortotomboj, [[pordotombo]]j kaj [[pasaĝtombo]]j tipaj por la okcidenta parto de [[Irlando]].
 
== Deveno ==
En [[Irlando]] estas konataj 505 (konservitaj) kojnotomboj. Ili ekzistas precipe en la provinco [[An Mhumhain]] (ĉ. 50 %) kaj la okcidenta duono de la insuoinsulo, precipe en la graflandoj [[graflando Corcaigh|Corcaigh]] kaj [[graflando Chláir|Chláir]], kie sole en [[An Bhoireann]] estas konataj 120 tembojtomboj. En la provinco [[Laighin]] (Leinster) Ekzistasekzistas ĉ. 15, en la [[graflando Port Láirge ]] en la sudokcidento de la insulo troviĝas nur du ekzempleroj ([[kojnotombo de Carraig an Bhruinnteora| Carraig an Bhruinnteora ]] kaj [[kojnotombo de Móin Mhothóige| Móin Mhothóige]]). Kelkaj situas ankaŭ en [[Nordirlando]], sed ne en la graflandoj [[graflando Ard Mhacha|Ard Mhacha]] kaj [[County An Dún| An Dún]] en la oriento.
 
En la cetera [[Britio]] troviĝas ĉ. 50 sur la insulo [[Scilly]] kaj 20 en [[Kornvalo]] kaj [[Kimrujo]] ([[Parc-y-Cromlech]] apud [[Fishguard]] en [[Pembrokeshire]]).
 
== Konstruo ==
Kojnotomboj estis konstruitaj el vertikalaj starigantaj [[kalkŝtono|kalkŝtonaj]] platoj kaj el galerio de flankaj portantaj ŝtonoj, kies alteco malatiĝasmalaltiĝas de okcidento al oriento. La galerio havas kelkfoje ortangulan horizontalan projekciaĵon. Plej ofte ĝi havas kajnoformankojnoforman tegmentan platon. Ili havas malofte altecon kiel homo. La konstruajojkonstruaĵoj estas kovrataj de [[ŝtonmonteto]]ŝtonmontetoj el proksimume kapgrandaj ŝtonoj. La kojnotomboj ne troviĝas en megaltiajmegalitaj regionoj de la cetera Eŭropo kaj troviĝas en Irlando iom malsimile. Oni povas dividi la kojnotomboj kojnotombojn en norajnordaj kaj sudaj tipoj. La kojnotompbokojnotombo povas havi je la enirejo malaltamalaltan fasadofasadon (kiel [[[[An tOileán (graflando Corcaigh)]] en la graflando Corcaigh). Ĝenerale kojnotomboj havas okcidentan-orientan orientiĝon. La plej ofte en la oriento situanta enirejo estas fermita per ununu sola granda ŝtono.
 
La tomboj de [[Barr na dTuaimíní]] en la [[graflando Tiobraid Árann]], [[Leaba Caillighe]] en la graflando Corcaigh, la plej granda onstalaĵoinstalaĵo de tiu tipo estas, [[Loch Mhic Ruairí]] en la [[graflando Tír Eoghain]] kaj [[kojnotombo de Cloghnagalla]] en la [[graflando Doire]] oni konstatis malgrandan antaŭkameron. Instalaĵoj kiel [[Baile Éamainn Duibh]] en la [[graflando Dublino]], [[Loughash]] kaj [[Loughash#Cashelbane|Cashelbane]] en la [[graflando Tír Eoghain]] havas antaŭan kaj finan kameron, kiel ili troviĝas ĉe instalaĵoj de tiu tipo nur en [[Bretonio]]. Kelkaj kaojnotombojkojnotomboj estas tre mallongaj. Reananiree en la graflando Corcaigh nur estas unu metro longa. Aliaj estas ĉirkaŭata de [[ŝtoncirklo]] aŭ havas pavimitan antaŭkorton kaj malaltajn ŝtonkolonojn antauantaŭ la eniroenirejo (vidu la bildon). Apud [[Cnoc Uí Néill]], en la [[graflando Doire]] povus esti en kojnotombo alikonstruita [[kortotombo]] handeln.
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[britabritaj megalitikomegalitoj]]
* [[megalitaj konstruaĵoj en Irlando]]