Dante Alighieri: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Denaska1 (diskuto | kontribuoj)
e estas simple kelkaj lingvaj korektoj (ekzemple forig de vorto "majoritato"
Denaska1 (diskuto | kontribuoj)
e Mi korektis kelkajn tajpajn eraretojn
Linio 36:
'''Dante ALIGHIERI''' ({{prononco|ˈdante aliˈɡi̯ɛːri}}; esperantigite '''Danto ALIGIERIO''') (naskiĝis ĉirkaŭ la [[29-a de majo]] [[1265]] en [[Florenco]], mortis la [[14-a de septembro|14-an de septembro]] [[1321]] en [[Raveno]]) estis [[Italio|itala]] poeto, konsiderata la fondinto de [[Itala lingvo|itallingva]] poezio kaj grava figuro de la finaj jardekoj de la [[Mezepoko]] kaj antaŭulo de la venonta [[Renesanco]]. Lia ''[[La Divina Commedia]]'', originale nomata simple ''Commedia'' kaj nur poste nomita ''Divina'' fare de [[Boccaccio]], estas klare konsiderata la plej granda literatura verko komponita en la [[Itala lingvo]] kaj majstroverko de la [[tutmonda literaturo]].<ref>{{citaĵo el libro| |lasta=Bloom|unua=Harold|aŭtoroligilo=Harold Bloom|titolo=The Western Canon|jaro=1994}}</ref>
 
Fine de la Mezepoko en Eŭropo, la plimulto d laela poezio estis verkita en [[Latino]], kaj tialetial alirebla nur de kleraj kaj trejnitjatrejnitaj aŭskultantaroj. En ''[[De vulgari eloquentia]]'' (''Pri nacilingva elokvento''), tamen, Dante defendis la uzadon de la [[gepatra lingvo]] en literaturo. Li mem eĉ verkis en la [[Toskana dialekto]] la poemaron ''[[La Vita Nuova|La nova vivo]]'' (1295) kaj la jam menciitan ''Dia Komedio''; tiu elekto, kvankam neortodoksa, markis tre gravan precedentonprecedencton kiun poste la italaj verkistoj kiaj [[Petrarko]] kaj Boccaccio sekvos. l Rezulte, Dante ludis ŝlosilan rolon por firmigila nacian lingvon de Italio. La graveco de Dante etendiĝis ankaŭ ekster lia hejmlando; liaj priskriboj de [[Infero]], [[Purgatorio]], kaj Paradizo inspirismultajn Eŭ ropajnEŭropajn arart verkojn, eksempleekzemple de [[John Milton]], [[Geoffrey Chaucer]] kaj [[Alfred Tennyson]], . Krome, la unua uzado de triversa rima strofo, (skemo ABABCBDCD...ktp estas atribuita al li.
 
En Italio li estas nomata ''il Sommo Poeta'' ("la suprema poeto") aŭ dimple ''la Poeto.'' Li, [[Petrarko]], kaj [[Boccaccio]] estas ankaŭ nomitaj "la tri fontoj" kaj "la tri kronoj". Dante estas nomita ankaŭ "la patro de la itala lingvo".<ref>{{citaĵo el libro| |lasta=Haller |unua=Elizabeth K. |editor-first=Lister M. |editor-last=Matheson |titolo=Icons of the Middle Ages: Rulers, Writers, Rebels, and Saints |url=http://books.google.com/books?id=rETxD8KcnUIC&pg=PA244 |volumo=1 |eldoninto=Greenwood |loko=Santa Barbara, CA |datoj=2012 |paĝo=244 |ĉapitro=Dante Alighieri |ISBN=978-0-313-34080-2}}</ref>