Vezuvio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA
Neniu resumo de redakto
Linio 2:
<!-- *** Kapo *** -->
| nomo = Vezuvio
| devena_nomo = Vesuvio
| alia_nomo = {{LingvoKunNomo|it|ital|''Monte Vesuvio''}}
| alia_nomo1 = {{LingvoKunNomo|la|ital|''Mons Vesuvius''}}
Linio 77:
| notoj =
}}
'''Monto Vezuvio''' ([[itala lingvo|itale]], ''Monte Vesuvio'', elp.:''MONte veZUvjo'') estas [[vulkano]] situanta oriente de [[Napolo]], [[Italio]] kaj ĝi estas 1.281 [[metro]]jn alta. La regiono ĉirkaŭ ĝi estas [[nacia parko]] ([[1996]]. Ĝi havas altecon de 1218 m s.m).
 
== Geologio ==
Ĝia plej detrua erupcio en historia tempo okazis la {{daton|24|aŭgusto|79}} kaj detruis la [[Romio|romiajn]] urbojn [[Pompejo]] kaj [[Herkulano]].
[[Dosiero:Vesuve-NASA.jpg|eta|maldekstre|180px|Situo de Vezuvio inter la [[Apeninoj|Montoj Apeninoj]] kaj la [[Tirena maro|Tirena Maro]]]]
Inter la Apeninoj kaj la bordo de la Tirena Maro estas sinsekvo de vulkanoj, plejparte ne plu aktivaj. Ĉirkaŭ Napolo estas [[Insulo Ischia]] (lasta erupcio en 1301), [[Flegreaj Kampoj]] (lasta erupcio en 1538) kaj Vezuvio. Pli sude, la sinsekvo plu daŭras sub la maro (krom monto [[Vulture]]) kaj ekreaperas ekster la akvo kun la insula vulkano [[Strombolo]].
 
=== Erupcia historio ===
Aliaj gravaj erupcioj estis en la jaroj [[472]], [[512]], [[1631]], ses fojojn en la [[18-a jarcento]], ok fojojn en la [[19-a jarcento]], [[1906]], [[1929]] kaj [[1944]]. Ekde 1944 ne estis erupcioj.
En la areo okazis erupcioj jam antaŭ 400mil jaroj, sed la nuntempa Vezuvio naskiĝis ĉirkaŭ antaŭ 20mil jaroj kaj estis komence pli alta ol hodiaŭ.<ref name=OV>{{Citaĵo el la reto |url=http://www.ov.ingv.it/ov/it/vesuvio/storia-eruttiva-del-vesuvio.html |titolo=Storia eruttiva del Vesuvio |eldoninto=INGV - Osservatorio Vesuviano |lingvo=it |alirdato=2017-04-30 }}</ref>
 
La plej detrua erupcio de Vezuvio en historia tempo okazis la {{daton|24|aŭgusto|79}} kaj detruis la [[Romio|romiajn]] urbojn [[Pompejo]] kaj [[Herkulano]], sed jam antaŭ ĝi okazis alia erupcio observata da homoj, en la [[216 a.K.]].<ref name=SI>{{Citaĵo el la reto |url=http://volcano.si.edu/volcano.cfm?vn=211020 |titolo=Vesuvius |eldoninto=Smithsonian Institution - Nat.l Museum of Natural History - Global Volcanism Program |lingvo=en |alirdato=2017-04-30 }}</ref>
== Eksteraj ligiloj ==
 
Aliaj gravaj erupcioj estisokazis en la jaroj [[472]], [[512]], [[1631]], ses fojojn en la [[18-a jarcento]], ok fojojn en la [[19-a jarcento]], [[1906]], [[1929]] kaj [[1944]]. Ekde 1944 ne estis erupcioj.
 
== Referencoj kaj eksteraj ligiloj ==
{{referencoj}}
* [http://www.ov.ingv.it/ Vezuvia Observatorio] (itale kaj angle)
* [http://www.educeth.ch/stromboli/perm/vesuv/index-en.html Stromboli Reta - Vezuvio & Campi Flegrei] (itale, germane kaj angle)