Jugoslavaj Militoj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Anstataŭigo de ne plu uzota Ŝablono:EL; vidu VP:DT en Marto 2017; kosmetikaj ŝanĝoj
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:SocialistYugoslavia en.svg|dekstre|thumb|288px|Mapo de la ses jugoslavaj respublikoj kaj aŭtonomaj provincoj tiamaj.<ref>{{cite news|title=Serbia and Kosovo reach EU-brokered landmark accord|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-22222624|accessdate=13a Decembro 2014|agency=BBC|date=19a Aprilo 2013}}</ref>]]
La '''Jugoslavaj Militoj''' estis kaj [[etno|etnaj]] kaj [[politiko|politikaj]] [[milito]]j okazintaj el 1991 al 2001 sur la teritorio de iama [[Jugoslavio]]. La militoj akompanis kaj estis kaŭzo de la [[DissolvoDisfalo de Jugoslavio]], kiam ties konstituintaj respublikoj deklaris sendependecon, sed la aferoj de la etnaj minoritatoj en la nove kreitaj ŝtatoj (ĉefe [[Serboj]] en centraj partoj kaj [[Albanoj]] en la sudoriento) restis nesolvitaj post tiuj respublikoj estis agnoskitaj internacie. Tiuj militoj estis ĝenerale konsideritaj kiel serio de tre separataj sed rilataj militokonfliktoj okazintaj kaj tuŝintaj plej el la iamaj jugoslavaj respublikoj:<ref name="Judah-BBC-2011">{{cite news|url= http://www.bbc.co.uk/history/worldwars/wwone/yugoslavia_01.shtml|first=Tim|last=Judah|authorlink=Tim Judah|title=Yugoslavia: 1918–2003|date=17a Februaro 2011|publisher=[[BBC]]|accessdate=1a Aprilo 2012}}</ref><ref>[[#Finlan|Finlan (2004)]], p. 8</ref><ref name="Naimark-Case-2003">[[#Naimark|Naimark (2003)]], p. xvii</ref>
 
== Resuma listo de konfliktoj ==
* [[Dektaga Milito|Milito en Slovenio]] (1991)
* [[Kroata Milito de Sendependeco]] (1991–1995)
* [[Bosnia Milito]] (1992–1995)
* [[Kosova Milito]] (1998–1999), inklude la sekva okazintaĵo de la [[Bombado de NATO super Jugoslavio]]
Linio 13:
 
== Disvolvigo ==
Dekomence la [[Jugoslava Popola Armeo]] (JNA) klopodis konservi la unuecon de la tuta Jugoslavio per subpremado de la separismaj registaroj; tamen la JNA pli kaj pli venis sub la influo de la Serbia registaro de [[Slobodan Milošević]] kiu alvokis per retoriko de [[Serbio|serbia]] ]][[naciismo]] kaj klopodis elteni la jugoslavan ŝtaton aŭ konservi la unuecon de la [[Serboj]] en unu ŝtato; kiel rezulto la JNA ekperdis Slovenojn, Kroatojn, Kosovalbanojn, Bosniakojn, kaj etne Makedonianojn, kaj efektive iĝis Serbia armeo.<ref>Judith Armatta. Twilight of Impunity: The War Crimes Trial of Slobodan Milosevic. Duke University Press, 2010. P. 121.</ref> Luax la informo de 1994 de [[Unuiĝintaj Nacioj]], la serba flanko ne celis restaŭri Jugoslavion, sed krei novan ŝtaton laŭ modelo de "[[Granda Serbio]]" kun partoj de Kroatio kaj Bosnio.<ref>[[#Bassiouni|Annex IV – II. The politics of creating a «Greater Serbia»: nationalism, fear and repression]]</ref>
 
Ofte priskribita kiel la plej mortiga konflikto en Eŭropo ekde la [[Dua Mondmilito]], tiuj konfliktoj estis akuzitaj de diversaj flankoj pro [[militkrimo]]j, kiaj [[etna purigado]] fare de ĉiuj flankoj, [[krimoj kontraŭ homaro]] kaj [[sekso|milita seksa perfortado]]. Tiuj militoj estis la unuaj konfliktoj ekde la Dua Mondmilito kiuj estis formale juĝitaj kiel [[genocido]] (kvankam finfine nek Serbio nek Kroatio rezultis kondamnitaj ĉe [[Unuiĝintaj Nacioj]],<ref>''El Tribunal de la ONU falla que Serbia y Croacia no cometieron genocidio'', Isabel Ferrer, [[El País]], Madrido, 3a de februaro de 2015, http://internacional.elpais.com/internacional/2015/02/02/actualidad/1422906156_541250.html Konsultita la 3an de februaro de 2015.</ref> eble ĉar ambaŭ estis kaj akuzintoj kaj akuzitoj) kaj multaj individuoj partoprenintoj frontis akuzojn de militkrimoj.<ref>[http://www.unitedhumanrights.org/Genocide/bosnia_genocide.htm Bosnia Genocide |United Human Rights Council<!-- Bot generated title -->]</ref> La [[Internacia Pun-Tribunalo por Eksa Jugoslavio]] estis establita de UN por juĝi tiujn krimojn.<ref> UN document, S-RES-827(1993), Resolution, Security Council, 1993, 827, 25a de Majo 1993</ref>