|
La '''Disfalo de Jugoslavio''' estas politika progresoprocezo okazinta inter 1989 kaj 2008, laŭ kiu [[Socialisma Federacia Respubliko Jugoslavio]] (SFRJ) nome [[Jugoslavio]] estis dissolvita kaj respublikoj de SFRJ iĝis sendependencajsendependaj ŝtatoj[[ŝtato]]j.
Kontraste al aliaj [[socialisma ŝtato|socialismaj ŝtatoj]] kiel [[Dissolvo de Sovetunio|Sovetunio]] (1991) kaj [[Ĉeĥoslovakio]] (1993), Jugoslavio estis dissolvita enpere de [[Jugoslavaj Militoj|multaj militoj]], kiukiuj rezultis en disfalon de federacianfederacia strukturonstrukturo kaj sendependencojnsendependencoj kaj de respublikoj kaj de subŝtataj entoj.
== Disvolviĝo ==
Post la [[dua mondmilito]], Jugoslavajjugoslavaj partizanoj sub [[Josip Broz Tito]] liberigis Jugoslavion el la nazia okupado, kontruis Socialisman Federacian Respublikon Jugoslavio. Dum la liasia regado, Tito provis konstrui unuunuigitan Jugoslavan ŝtaton sub la politiko "Frateco kaj Unueco". En 1980, Postpost la morto de Tito, ĉefeco de Jugoslavio elektis federacian prezidanton kiel [[Svislando]]. Tamen tio rezultis malfortigon de federacia ĉefeco.
En 1987, serbia radikal-naciista politikisto [[Slobodan Miloŝeviĉ]] iĝis estro de Serbia Komunista Partio. Miloŝeviĉ komencis serb-naciisman politikon. Li nuligis aŭtonomion de [[Kosovo]], propagandis Serbanserban naciismon en aliaj ŝtatojsubŝtatoj. Tiu movado provokis opoziciojn de sektoroj el Jugoslavaj respublikoj, kiuj timis jingoisman movadon de Serbio kontraŭ aliaj respublikoj.
En Januaro 1991, dum la 14-a kongreso de [[Komunista Partio de Jugoslavio|Ligo de Komunistoj de Jugoslavio]], Sloveniaj kaj Serbiaj deputitoj disputis pri politikoj de Serbio. Sloveniaj deputitoj demandis nuligon de naciistaj politikoj de Serbio kaj decentrigo de Federacio. Tamen Serbio refuzis demandojdemandojn de Slovenio. Post la Kongreso, Lala [[25-an de junio]] 1991, Slovenia SR kaj Kroatia SR deklaris sendependencon el SFRJ. Jugoslava Popola Armeo (JNA) atakis Slovenion[[Slovenio]]n, sed post dek tagoj, JNA finis atakon kaj retirisretiriĝis el Slovenio.
La Sendependenco de Slovenio provokis sendenpedencondezirojn por sendenpedenco de aliaj ŝtatojsubŝtatoj. Por konstrui Serbaunuigitan ŝtatoĉu jugoslavan ĉu serban ŝtaton aŭ ŝtataron, Serbojserboj mortigis multajn civitanojn en areoj de [[Kroatio]] kaj [[Bosnio]], dum aliflanke ĉiuj sektoroj klopodis defendi sin kaj ataki la ĵusajn malamikojn, ekzemple kroatoj kaj bosniakoj. TiujLa [[militkrimo|militkrimoj]] fare de serboj kaj la politiko rilate al Kosovo rezultis en interveno de [[NATO]], kiel [[Bombado de NATO super Jugoslavio|bombadonbombado super Jugoslavio]]. Post la internaciaj sankcioj, Serbio akceptis sendenpedenconsendenpedecon de respublikoj kaj haltigohaltigon de helpo al Serbajserbaj armeoj en aliaj respublikoj. Kiel rezulto de militoj, Serbio perdis pozicion de hereda ŝtato de SFRJ en [[UN]], laŭ rezolucio 777 de UN. En 2006, [[Montenegro]] iĝis sendependencasendependa ŝtato post la [[referendumo]] kaj en 2008, [[Kosovo]] deklaris sendenpendenconsendenpendecon el Serbio.
== Vidu ankaŭ ==
|
