Nitrogeno: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
informkesto |
|||
Linio 1:
{{Informkesto kemia elemento
<!-- tabelo ( + parto ĝeneralaj informoj) -->
|simbolo=N
|numero=7
|nukleona=14
|nomo=Nitrogeno
|latine=nitrogenium
|super=
|sub=[[Fosforo|P]]
|maldekstre=[[karbono]]
|dekstre=[[oksigeno]]
|suba tabelo=jes
<!-- ĝeneralaj informoj -->
|kemia grupo=Nemetaloj
|RN-CAS=7727-37-9
|grupo=[[Elemento de grupo 15|15]]
|periodo=[[Elemento de periodo 2|2]]
|bloko=[[Bloko p|p]]
|pezono en terkrusto=0,03
|koncentriteco en marakvo=
|nombro de naturaj izotopoj=2
|dosiero=
|aspekto=senkolora gaso
<!-- Atomaj ecoj -->
|relativa atompezo=14.00643-14.00728<ref>{{ref|en}}: [https://www.degruyter.com/downloadpdf/j/pac.2016.88.issue-3/pac-2015-0305/pac-2015-0305.pdf Atomic weights of the elements 2013 (IUPAC Technical Report)] (PDF), p. 8</ref>
|atomradiuso=65
|kovalenta radiuso=71±1
|radiuso de van der waals=155
|elektrona konfiguracio=<nowiki>[</nowiki>[[Heliumo|He]]<nowiki>]</nowiki> 2s<sup>2</sup> 2p<sup>3</sup>
|elektronoj en surfacoj=2; 5
|oksidiĝa nombro=−3, −2, −1, 0, 1, 2, '''3''', 4, 5
<!-- Fizikaj ecoj -->
|materia stato=[[Gaso|gasa]] (N<sub>2</sub>)
|kristala strukturo=heksagona
|denseco=(gasa, 273,15 K) 1,251 ⋅ 10<sup>−3</sup> g/cm<sup>3</sup><br>(likva, 77,355 K) 0,808
|malmoleco=
|magneta konduto=[[Diamagnetismo|diamagneta]]
|degelpunkto c=−210,00
|degelpunkto k=63,15
|bolpunkto c=−195,795
|bolpunkto k=77,355
|molarvolumeno=
<!-- |materia degelpunkto= -->
<!-- |materia bolpunkto= -->
|premo de satura vaporo=
|rapido de sono=
|specifa varmokapacito=
|elektra konduktivo=
|elektra rezistivo=
|termika konduktivo=
<!-- Diversaj -->
|diversaj=jes
|elektroda potencialo=
|elektronegativeco=
|brulvarmo je m3=
|brulvarmo je kg=
|ioniga energio=
|ionta radiuso=
|izotopoj=
{{Informkesto kemia elemento/Nestabila izotopo
| A=13 | simbolo=N
|apero=sinteza | duoniĝa tempo=9,965 min
|speco=[[Elektrona kapto|ε]] | MeV=2,220
|A de produkto=13 | simbolo de produkto=[[Karbono|C]]}}
{{Informkesto kemia elemento/Stabila izotopo
| A=14 | simbolo=N
| apero= 99,634 % | n=7 }}
{{Informkesto kemia elemento/Stabila izotopo
| A=15 | simbolo=N
| apero= 0,366 % | n=8 }}
{{Informkesto kemia elemento/Nestabila izotopo
| A=16 | simbolo=N
|apero=sinteza | duoniĝa tempo=7,13 s
|speco=[[beta radiado|β<sup>-</sup>]] | MeV=10,419
|A de produkto=16 | simbolo de produkto=[[Oksigeno|O]]}}
}}
La '''nitrogeno'''<ref name=vortaro.net>[http://vortaro.net/#nitrogeno Nitrogeno en vortaro.net]: preferata termino en tiu vortaro</ref> (aŭ '''azoto'''<ref>{{ReVo|Azot|Azoto}}: preferata termino en tiu vortaro</ref><ref>[http://vortaro.net/#azoto Azoto en vortaro.net]: uzado nur pri [[agrikulturo]] en tiu vortaro</ref>) estas [[kemia elemento]], kies simbolo estas '''N''', [[atomnumero]] '''7''' kaj [[molekula maso]] 14, entenanta 7 [[protono]]jn kaj 7 [[neŭtrono]]jn. Ĝi apartenas al la 15-a grupo aŭ familio de la [[perioda tabelo]] kaj estas la 5-a plej abunda elemento de la universo<ref>[http://education.jlab.org/glossary/abund_uni.html 10 Most abundant elements in the universe].</ref><ref>[http://education.jlab.org/glossary/abund_ele.html 10 Most abundant elements in the earth's crust].</ref>. En la [[normaj kondiĉoj]] de temperaturo kaj premo (t. e., je 25 °C kaj 1 atm) ĝi troviĝas en la gasa stato, ĉefe en ties molekula formulo (N<sub>2</sub>), reprezentante ĉirkaŭ 78% de la volumeno de la [[tera atmosfero]]. Ĝia plej grava komerca uzo estas en la produktado de la gaso [[amoniako]] (NH<sub>3</sub>) laŭ la [[Fritz Haber|Habera Procezo]].
| |||