Nico: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Anstataŭigo de ne plu uzota Ŝablono:EL; vidu VP:DT en Marto 2017; kosmetikaj ŝanĝoj
Neniu resumo de redakto
Linio 3:
|tipo=urbo
|nomo=Nico
|plia nomo={{lang-fr|Nice}}, {{lang-oc|Nissa}}, {{lang-li|Niça}}, {{lang-it|Nizza}}
|statuso=Urbo
|lando=[[Francio]]
Linio 41:
'''Nico''' estas komunumo en Francio, ĉefurbo de la [[departemento]] [[Alpes-Maritimes]]. Ĝia [[aglomeraĵo]] havas pli ol {{Nombro|900000}} loĝantojn.
 
La [[franca lingvo|franca]] nomo de Nico estas ''{{lang|fr|Nice}}'' [nis]; en la regiona [[okcitana lingvo]] kaj en la [[liguria lingvo]] la urbo nomiĝas ''{{lang|oc|Nissa}}'' aŭ ''{{lang|oc|Niça}}'' [nisa]. Ambaŭ nomoj estas sur la oficialaj ŝildoj. La nomo devenas de la [[helena lingvo|helena]] ''{{lang|grc|Νικαια}}'' (= venk(ig)a) tra la [[latina lingvo|latinaj]] formoj ''{{lang|la|Nicæa}}''/''{{lang|la|Nicaea}}''.
 
Pro sia bela situo ĉe [[Mediteraneo]] ([[Bordo Lazura]]) Nico estas la dua plej grava turisma urbo de Francio (post [[Parizo]]).
Linio 47:
== Historio ==
=== Prahistorio ===
Oni scias ke la regiono kie nuntempe starigas sin la urbo de Nico estis loĝata por la homo de antaŭ 400.000 jaroj. Ili tiel atestas al li la trovitajn arkeologiajn restojn en [[Terra Amata]]: pintoj de sago, ostoj de bestoj kaj iu homa resto. En tiu epoko la nivelo de la maro estis pli alta, kaj la monteto de la kastelo estis insulo. ĜiOni kredasopinias sin kiuke la antaŭhistoriaj loĝantoj, ĉasistoj, ili starigis sin sur strando de ŝtonoj, alĉe la flanko de fonto de dolĉatrinkebla akvo.
 
=== Antikva epoko ===
Antikva tempo Nico (Nicaea) estis fondita ĉirkaŭ faras 2 000 jarojn porde la [[foceo]]j de [[Marsejlo]] en taŭga manteloloko por esti haveno kaj ĝi ricevis la nomon de '''Nikaïa''' en honoro al la venko kontraŭ la [[liguro]]j. ([[Niké]] estis la nomo de la diino de la venko). La urbo transformis sintransformiĝis frue en grava komerca haveno de la marbordoligura ligurmarbordo. Kiel urbo, ĝi havis gravan rivalon en la proksima [[Cemenelum]] kiu daŭre ekzistis ĝis la tempoj de la invadoj de la [[lombardo]]j. La ruinoj de [[Cemenelum]] trovas sin en [[Cimiez]], nuntempe unu el la kvartaloj de Nico. En la monteto de Cimiez, ĝi trovas sinestas splendabelega arkeologia areo kaj sub lia parko de olivujojolivarboj kaŝas sin granda parto de la malnova roma urbo. Nuntempe la amfiteatro utilas dekiel sidejo de okazaĵoj kiel la internacia festivalo de ĵazo de Nico aŭ la festo de la majoj inter aliaj.
 
En la [[7-a jarcento]], Nico kunigis sin al la ligo de [[Ĝenovo]] formita de la urboj de [[Ligurujo]]. En [[729]] forpelis al la [[saraceno]]jjn sed suferis la rabadon de ĉi tiuj en [[859]] kaj [[880]] kiam ĝi estis brulgustabruligita.
 
=== Mezepoko ===
Dum la [[mezepoko]], Nico intervenis en la plimulto de la militoj kaj katastrofoj kiuj asolaronokazis en [[Italio]]. Kiel aliancita de [[Tretas]] estis malamikino de [[Ĝenovo]]. Dum la 13-a kaj 14-a jarcentoj apartenis en pluraj okazoj al la grafoj de [[Provenco]]. En [[1388]] la komunumo de Nico metis sin sub la protekto de la grafoj de [[Savojo]]. Alvenis al esti la sola haveno de la graflando de Savojo en la Mediteranea, kun la apuda urbo de [[Villefranche-sur-Mer]].
 
=== De la mezepoko al la 18-a jarcento ===