|
</ref> laŭ studo de la financa entrepreno UBS.
Ateno estas agnoskita kiel tutmonda urbo pro sia loko kaj gravo por ŝipaj konstruado kaj administrado, [[financo]], [[komerco]], [[amaskomunikilo]]j, [[distrado]], [[arto]]j, [[internacia komerco]], [[kulturo]], [[edukado]] kaj [[turismo]]. Ĝi estas unu el la plej grandaj ekonomiaj centroj en sudorienta Eŭropo, kun granda financa sektoro, kaj ties haveno [[Pireo]] estas kaj la plej granda haveno por pasaĝeroj en Eŭropo<ref> "Port of the month: Piraeus Port Authority". European Sea Ports Organisation V.Z.W./A.S.B.L. (ESPO). 30a30-a de Apriloaprilo 2014. "The Port of Piraeus is a port of large sizes. It is the largest passenger port and one of the largest commercial ports in Europe." [http://www.espo.be/index.php?option=com_content&view=article&id=515:port-of-the-month-piraeus-port-authority&catid=34:espo-press&Itemid=109] Alirita la 29an de Majo 2017.</ref><ref> Qihao Weng (23a23-a de Majomajo 2014). Global Urban Monitoring and Assessment through Earth Observation. CRC Press. p. 259. ISBN 978-1-4665-6450-3. "Piraeus port, the chief port in Greece and the largest passenger port in Europe." [https://books.google.es/books?id=FVbSBQAAQBAJ&pg=PA259&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false] Alirita la 29an de Majo 2017.</ref><ref> [[SPIEGEL]] ONLINE, Hamburg, GermanyGermanio (9a9-a de Apriloaprilo 2015). "China Seeks Gateway to Europe with Greek Port". SPIEGEL ONLINE. [http://www.spiegel.de/international/business/china-seeks-gateway-to-europe-with-greek-port-a-1027458.html] Alirita la 29an29-an de Majomajo 2017.</ref><ref> "Piraeus by Maritime Database". www.maritime-database.com. [http://www.maritime-database.com/port.php?pid=2239] Alirita la 29an de Majo 2017.</ref> kaj la dua plej granda en la mondo.<ref> "ANEK Lines – Piraeus". www.anek.gr. Arkivita el la originalo la 3an3-an de Decembrodecembro 2008. [https://web.archive.org/web/20081203132339/http://www.anek.gr/english/dromol/pireaus1.html] Alirita la 29an de Majo 2017.</ref> La municipo (urbo) Ateno havis 664,046{{nombro|664046}} loĝantojn (en 2011)<ref> "Απογραφή Πληθυσμού – Κατοικιών 2011. ΜΟΝΙΜΟΣ Πληθυσμός" (en greka). Helena Statistika Aŭtoritato.</ref> ene de siaj administraciaj limoj, kaj terareon de 38.96 km².<ref> "Population & housing census 2001 (incl. area and average elevation)" (PDF) (en greka). Nacia Statistika Servo de Grekio. Arkivita el la originalo (PDF) la 21an21-an de Septembroseptembro 2015. [https://web.archive.org/web/20150921212047/http://dlib.statistics.gr/Book/GRESYE_02_0101_00098%20.pdf] Alirita la 29an de Majo 2017.</ref><ref> "Characteristics". Hellenic Interior Ministry. www.ypes.gr. Arkivita el la originalo la 4an4-an de Januarojanuaro 2007. [https://web.archive.org/web/20070104231706/http://www.ypes.gr/topiki.htm] Alirita la 29an29-an de Majomajo 2017.</ref> La urba areo de Ateno (Granda Ateno kaj Granda Pireo) etendas trans ties administraciaj municipaj urbolimoj, kun loĝantaro de 3,090,508{{nombro|3090508}} (en 2011)<ref> "ΕΛΣΤΑΤ Απογραφη 2011" (PDF). www.statistics.gr. Arkivita el la originalo (PDF) la 11an11-an de Oktobrooktobro 2011. [https://web.archive.org/web/20111011061403/http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/A1602_SAM01_DT_DC_00_2011_01_F_GR.pdf] Alirita la 29an29-an de Majomajo 2017.</ref> en areo de 412 km².<ref>"Characteristics"</ref> Laŭ [[Eurostat]]<ref> [http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=urb_lpop1&lang=en] Alirita la 29an29-an de Majomajo 2017.</ref> en 2011, la funkciebla[[funkcia urba areo (FUA)]] de Ateno estis la 9a9-a plej loĝata FUA en la Eŭropa Unio (nome la 6a6-a plej loĝata ĉefurbo de la EU), kun 3,828,000{{nombro|3828000}} loĝantoj. Ateno estas ankaŭ la plej suda ĉefurbo de la eŭropa kontinento (sed ne, se enkalkuli la eŭropajn insulajn teritoriojn).
La heredo de la [[Klasika Grekio|klasika epoko]] estas ankoraŭ evidenta en la urbo, reprezentata de antikvaj [[monumento]]j kaj artaĵoj, el kiuj la plej fama estas la [[Partenono]], konsiderata mejloŝtono de la komencoj de la [[Okcidenta kulturo|okcidenta civilizo]]. La urbo plutenas ankaŭ monumentojn el la [[Romia Grekio|Romia]] kaj [[Bizanca Imperio|Bizanca]] epokoj, same kiel pli malgrandan nombron de [[Otomana Imperio|Otomanaj]] monumentoj.
== Etimologio ==
[[Filedosiero:Athena Varvakeion - MANA - Fidias.jpg|thumb|uprighteta|[[Atena]], patrona diino de Ateno; (romepoka statuo de [[Atena Partena]], [[Nacia Arkeologia Muzeo (Ateno)|Nacia Arkeologia Muzeo]])]]
La nomo de la urbo venus, laŭ iuj, de la [[Hindeŭropa lingvaro|Hindeŭropa]] radiko ''ath-'' = kapo, supro, ĉar [[Akropolo]], sur la samnoma monteto, estas la "fundamanta kerno" de la urbo. Tio klarigas la mito pri la nasko de diino [[Atena]], kiu eliris tute armita el la kapo de [[Zeŭso]]. Antikve, la nomo estis Ἀθῆναι / ''Athễnai'' (plurala vorto)<ref>Laŭ [[Tucidido]] la pluralo estas postsigno de la [[Kunurbejo|kuniĝo de urboj]] kiuj iĝis Ateno.</ref>. En moderna lingvo, Αθήνα / ''Athína'' estas la oficiala urba nomo.
== Historio ==
[[Dosiero:Attica 06-13 Athens 50 View from Philopappos - Acropolis Hill.jpg|eta|[[Akropolo]] de Ateno. Stare la teatro de Herodo Atiko, fone la Likabeto.]]
[[Dosiero:Thiseasathens.jpg|thumb||dekstreeta|140px|Statuo def [[Tezeo]] ĉe la kvartalo Tiseio. Tezeo estis responsa, laŭ la mito, de la ''sinoikismos'' ("kunvivado") — nome politika unuigo de [[Atiko]] sub Ateno.]]
La plej antikva informo pri loĝantaro homa en Ateno estas el 11a al 7a jarmilo a.K. Ĉirkaŭ la 1400 a.K, en la [[Mikeno|mikena epoko]], Ateno jam estis grava setlejo, kiu posedis fortikaĵon en la Akoropolo, kun la karakteraj muregoj el ŝtonegoj propraj de tiu civilizo. Oni ne konas ĉu Ateno estis detruita fine de la mikena epoko, ĉirkaŭ la 1200 a.K., kiel okazis ĉe aliaj urboj, sed ja tuŝis al ĝi la dekadenco de la urba civilizo kiu okazis en la venontaj jarcentoj.
|
