Nikita Ĥruŝĉov: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:Nikita Khruchchev Colour.jpg|thumb|Foto de Ĥruŝĉov en 1961]]
'''Nikita ĤRUŜĈOV''' - en Esperanto ankaŭSergejeviĉ Ĥruŝĉov''Nikito ĤRUŜĈOVO'' - ([[rusa{{ru}} lingvo|ruse]] ''Никита Сергеевич Хрущёв'';, naskiĝis la {{daton|17|aprilo|1894}}, mortis la {{daton|11|septembro|1971}} en [[Moskvo]]) estis [[sovetio|sovetia]] [[politikisto]] kaj partia gvidanto, membro de la [[bolŝeviko|bolŝevikaKomunista partio de Sovetunio]] ekde [[1918]]. DeInter [[1953]] ĝis [[1964]] li estrisestis laŝtatestro [[KPSU|Komunistande partion]]Sovetunio, deInter [[1958]] ĝis 1964 li estis samtempe estroPrezidanto de la Konsilio de Ministroj de [[Sovetunio]].
 
==Liaj reformojMildigo ==
Ĥruŝĉov estis reformemareforma personopolitikisto, kies regadon oni rememorasrekoniĝas kiel temponmildiga de "varmiĝo" (''оттепель'' [OTtepel])periodo post "malvarma"la periodo,regado kiam regisde [[Stalin]], nome [[Senstalinigo]].
 
Interalie Ĥruŝĉov iniciatis reformojn de regalega sistemo, plibonigis rilatojn kun kapitalismaj landoj (kaj malbonigis rilatojn kun [[Ĉinio]] ĝis preskaŭ milito), amnestiis plejparton de politikaj malliberigitoj. Grandan enlandan famon al li donis la unua programo pri konstruado de loĝejoj (ĉefe kvinetaĝaj domoj kun malgrandaj apartamentoj) kaj liberigo de kamparanojviktimoj (antaŭesub vilaĝanojla nereĝimo havisde [[pasporto]]jn kaj do povis nur limigite vojaĝi)Stalin.
 
Kelkaj reformoj de Ĥruŝĉov estis tro aŭdacaj kaj fiaskis pro sia neellaboriteco. Ekzemple, post vizito al [[Usono]] li ege ekŝatis ideon pri kultivado de [[maizo]], rezulte de kio oni komencis kreskigi maizon eĉ en tiel nordaj regionoj kiel [[Karelio]] aŭ [[Kazaĥio]], certe sen granda sukceso. En aliaj regionoj, tamen, maizo estis bona trovo por manĝigi [[bruto]]n kaj produkti maizaĵojn por nutra industrio.
 
Kelkaj reformoj de Ĥruŝĉov estis tro aŭdacaj kaj fiaskis pro sia neellaboriteco. Ekzemple, post vizito al [[Usono]] li ege ekŝatis ideon pri kultivado de [[maizo]], rezulte de kio oni komencis kreskigi maizon eĉ en tiel nordaj regionoj kiel [[Karelio]], certe sen granda sukceso. En aliaj regionoj, tamen, maizo estis bona trovo por manĝigi [[bruto]]n kaj produkti maizaĵojn por nutra industrio.
{{Commons|Никита Сергеевич Хрущёв}}
Li planis eĉ pliajn reformojn kaj novan [[konstitucio]]n, laŭ kiu, interalie, okazus disdivido de la partio kaj ŝtato, enkonduko de parte merkataj ekonomiaj mekanismoj ks. Li ne sukcesis fari ĉion ĉi, ĉar kunveno de la Centra Komitato deprenis lin de ĉiuj postenoj pretekste de lia malbona sanstato. Tiel Ĥruŝĉov iĝis unu el du sovetiaj gvidantoj, kies fino de regado ne koincidis kun la morto (la dua tia estas [[Gorbaĉov]]).
 
== La ŝuoDiskursoj ==
=== Pri la kulto de personeco kaj ĝiaj konsekvencoj (1956) ===
Fama momento en la vivo de Ĥruŝĉov estis lia parolado antaŭ [[UN]] en 1960, en kiu li ŝajnigas perdi la memregon, demetas sian ŝuon, kaj frapas per ĝi sur la katedro. Tiu "perdo de memrego" tamen estis tute planita. Li estis eĉ kunportinta 3an ŝuon por sia mistifiko. La mesaĝo estis "Se mi tiel facile perdas la memregon, atentu! Mi eble perdos same facile la memregon kaj puŝos la ruĝan butonon de la nukleaj armiloj".<ref name="mon01">{{Monatoref|numero=1999/02|paĝo=23|titolo=Proponoj por mistifikado|ligilo=|aŭtoro=Paul Peeraerts }}</ref>
LaUnu raportoel ''[[Priliaj lafamaj kulto de personeco kaj ĝiaj konsekvencoj]]'' ({{ruse}} О культе личности и его последствиях, ankaŭ ofte nomita '''"Sekreta Parolo"''')paroladoj estas parolado de soveta politikisto [[Nikita Ĥruŝĉov]] dum la 20-a kongreso de [[Komunista Partio de Sovetunio]] en 1956. Tra tiu parolado en partia kongreso, Ĥruŝĉov oficiale kritikis diktaturojn kaj krimojn sub regado de [[Josif Stalin]]. La parolado grande influis al aliaj socialismaj ŝtatoj, kiuj gvidiĝis sub la [[Stalinismo]]. Poste tiu parolado simboligis komencon de [[Degelo (Sovetunio)|politika degelo]] en Sovetunio.
 
=== Parolado en [[UN]] (1956) ===
==La diskurso==
Fama momentookazo endum la vivoregado de Ĥruŝĉov estis lia parolado antaŭ [[UN]] en 1960, en kiu li ŝajnigas perdi la memregon, demetas sian ŝuon, kaj frapas per ĝi sur la katedro. Tiu "perdo de memrego" tamen estis tute planita. Li estis eĉ kunportinta 3an ŝuon por sia mistifiko. La mesaĝo estis "Se mi tiel facile perdas la memregon, atentu! Mi eble perdos same facile la memregon kaj puŝos la ruĝan butonon de la nukleaj armiloj".<ref name="mon01">{{Monatoref|numero=1999/02|paĝo=23|titolo=Proponoj por mistifikado|ligilo=|aŭtoro=Paul Peeraerts }}</ref>
La raporto ''[[Pri la kulto de personeco kaj ĝiaj konsekvencoj]]'' ({{ruse}} О культе личности и его последствиях, ankaŭ ofte nomita '''"Sekreta Parolo"''') estas parolado de soveta politikisto [[Nikita Ĥruŝĉov]] dum la 20-a kongreso de [[Komunista Partio de Sovetunio]] en 1956. Tra tiu parolado en partia kongreso, Ĥruŝĉov oficiale kritikis diktaturojn kaj krimojn sub regado de [[Josif Stalin]]. La parolado grande influis al aliaj socialismaj ŝtatoj, kiuj gvidiĝis sub la [[Stalinismo]]. Poste tiu parolado simboligis komencon de [[Degelo (Sovetunio)|politika degelo]] en Sovetunio.
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Paca kunekzisto]]
* [[Senstalinigo]]
 
== Referencoj ==
<references/>
 
== Vidu ankaŭ ==
* [[Ĥruŝĉova degelo]]
* [[Senstalinigo]]
* [[Paca kunekzisto]]
 
{{Commons|Nikita Khrushchev}}
{{Estroj de Sovetunio}}
{{Malvarma milito}}
 
{{DEFAŬLTORDIGO:Ĥruŝĉov, Nikita}}
 
[[Kategorio:Nikita Ĥruŝĉov| ]]