3-a de septembro: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Eventoj: aldono de primilitaj eventoj en 1944
Linio 28:
* [[1922]]: Malfermo de la [[Autodromo Nazionale di Monza]] en [[Italio]]
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1939]]: Tria tago de la [[invado en Pollandon|germana-pola milito]] (pli da eventoj): Komenco de aktiviĝo de germanaj [[sabotado|sabotistoj]] por ekregi la urbon [[Bydgoszcz]], nomata en [[naziismo|nazia]] propagando [[sanga dimanĉo (1939)|"sanga dimanĉo"]]; tri [[batalo]]j malvenkaj por poloj finiĝis en la distriktoj: [[Distrikto Żywiecki|Żywiecki]], [[Distrikto Świecki|Świecki]] kaj [[Distrikto Mikołowski|Mikołowski]]; germana armeo konkeris [[Częstochowa]], [[Radomsko]], [[Ciechanów]], [[Nowy Tomyśl]], kaj [[Przasnysz]]; kelkaj germanaj soldatoj [[murdo|murdis]] du pafalterigitajn [[piloto]]jn en la vilaĝo Bugaj (proksime al [[Radomsko]]) - al unu antaŭ morto fortranĉis [[lango]]n kaj detranĉis [[nazo]]n kaj [[orelo]]jn; Varsovia Defendo-Komandejo kreiĝis sub gvido de [[brigada generalo]] Walerian Czuma - dum mallonga tempo kolektiĝis ĉ. 70 mil oficiroj kaj soldatoj; Ĉeĥa-Slovaka Legio kreiĝis kun ĉ.180 volontuloj ([[Slovakio]] kune kun [[Nazia Germanio]] invadis la [[Dua Pola Respubliko|Duan Polan Respublikon]]) por batali kontraŭ germanoj
** [[Francio]], [[Britio]], [[Aŭstralio]] kaj [[Novzelando]] deklaris militon al [[Nazia Germanio]] (kune kun [[Barato]] kaj [[Kanado]]) - komenciĝis tiel nomata [[stranga milito|''stranga'' (''falsa'') ''milito'']] dum kiu [[Aliancanoj|aliancaj]] aviadiloj ĵetis sur germanajn taĉmentojn [[flugfolio]]jn anstataŭ [[bombo]]jn;[[ĉeĥoj|Ĉeĥa]]-[[slovakoj|slovaka]] Legio kun ĉ. 180 soldatoj kreiĝis por batali en la pola defenda milito
** [[1941]]: En germana [[Aŭŝvico (koncentreja komplekso)|Aŭŝvico]] oni unuafoje eksperimente uzis [[venengaso]]n kontraŭ 600 [[Sovetunio|sovetajn]] [[militkaptito]]j kaj 250 [[poloj]] - per [[gaso]] [[germanoj]] murdis ĉi tie ĉ. 1 milionon de personoj; de [[Varsovio|varsovia]] enketa malliberejo [[Pawiak]] foriris transporto de 70 personoj al germana [[koncentrejo]] [[Aŭŝvico (koncentreja komplekso)|Auŝvico]]
Linio 35:
** [[1943]]: [[Ordnungspolizei|Germana polico]] pafmortigis en Pikuły (proksime al [[Nisko]]) 51 pesonojn kaj bruligis la tutan vilaĝon; [[gestapo]] [[pendumo|pendumis]] publike en Żabnica (proksime al [[Żywiec]]) 11 personojn; pola registaro en [[ekzilo]] transdonis plie al juda partio Bund 150 mil zlotojn
** [[Italio]] kapitulacis antaŭ [[aliancanoj]] - usonaj-kanadaj taĉmentoj venis al [[Kalabrio]]
** [[1944]]: [[Ribelo de Varsovio]] (pli da eventoj): germanojde bombisla kaj8.00 bombardisgermanoj bombis [[Śródmieście|Mezurbon]] uzante [[Junkers Ju 87]] kaj plej pezan [[artilerio]]n - estingo de [[incendio]]j preskaŭ neebla pro manko da [[akvo]]; germanaj fortoj post subpremo de Malnova Urbo atakis apudan kvartalon Powiśle; laŭvicegermana katolikapolico ĉefepiskopopafmortigis deen [[Sidnejo]]Varsovio Normanpli Thomasol Gilroy110 apelaciiscivilulojn; pri[[Erich ''memorovon pridem aliancano, kiu [[doloro|dolorisBach-Zelewski]] plejnotis multetaglibre, -ke Pollando'';60% polade registaroVarsovio ordonismi aljam siarekonkeris, ambasadoronun envico [[Vaŝingtono]] interveni ĉepor la regopovojcetera departo Usonoen prikonkuro helpokun al[[bolŝeviko]]j''; batalantaal [[VarsovioKoncentrejo Ravensbrück]]; germanaalvenis policotransporto pafmortigisde en29 Varsovio[[judoj|judinoj]] pli(civitaninoj olde 110Pollando) civilulojnde [[Częstochowa]]; nokte de la 2-a ĝis la 3-a taĉmento de [[Pola Enlanda Armeo]] akiris en [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]] [[arkivo]]n de [[Katin]] - kun personaj dokumentoj kaj privataj aĵoj de [[masakro de Katin|murditaj polaj oficiroj]]; al [[Koncentrejo Ravensbrück]] alvenis transporto de 29 [[judoj|judinoj]] (civitaninoj de Pollando) de [[Częstochowa]]; la unua literatura revuo "Odrodzenie" (Renaskiĝo) aperis en parte liberigita Pollando
** [[Nov-Jorko]]: redakcio de "Tygodnik Polski" konstatis: ''de kelkaj tagoj komunikaĵoj de [[Tadeusz Komorowski|generalo Bór]] preskaŭ malaperis de la usona gazetaro'' postulante ''rompon de la silento pri la plej granda heroeco en tiu ĉi milito''; [[Anthony Eden]] notis sian interparolon kun Churchill pri sendo de depeŝo al Roosevelt por ke li komuniku al Stalin, ke la laŭvica eskorto kun armiloj kaj provizo por Rusio ne fornavigos pro rilato de la soveta registaro al la ribelo de Varsovio - kion la brita ĉefministro konsentis pridiskuti kun aliaj proponoj venontan tagon en kunsido de Milita Kabineto; en [[Italio]] "Orzeł Biały" (Blanka Aglo) en vasta artikolo antaŭvidas: ''[[Rusoj]] vere ekiros al Varsovio nur post sanga subpremo de la ribelo fare de germanoj kaj frakaso de la pola batala organizaĵo. Al tiuj ribelantoj, kiuj postvivos, oni ja minacis anticipe en [[Rusio]] per sovetaj juĝejoj''; el voĉdono de Asocio de Polaj Metiistoj kaj Laboristoj en Britio: ''Kvin semajnoj de heroaj bataloj sur barikadoj de Varsovio sen ĝusta helpo - estas la plej sanga [[tragedio]], kiun indiferente rigardas la civilizita mondo (...) Ni alvokas al vi, laboristoj de ĉiuj liberaj nacioj - movigu la [[konscienco]]n de la mondo, por ke al masakrata, sed heroa Varsovio plirapidigi helpon kaj liberigon. Laboristoj - ne prokrastu''.
** [[1945]]: [[Arkto]]: sur insulo de [[Svalbardo]] kapitulacis la lasta germana taĉmento, membroj de [[meteologio|meteologia]] [[ekspedicio]]
* [[1950]]: [[Giuseppe Farina]] iĝis la unua ĉampiono de [[Formulo 1]]