Theobroma cacao: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
DidCORN (diskuto | kontribuoj) e warioj ---> varioj |
DidCORN (diskuto | kontribuoj) Disvastiĝo kaj biotopo; ne plu ĝermo |
||
Linio 22:
'''''Theobroma cacao''''' (esperante: '''kakaoarbo''') estas [[arbo]] en la [[Familio (biologio)|familio]] de [[malvacoj]].
Oni preparas per ĝiaj [[semo]]j (la [[kakaofabo]]j) [[Kakao|kakaopulvoron]] kaj [[ĉokolado]]n<ref name=PIV>[[PIV]] 2005</ref>.
== Priskribo ==
[[Dosiero:Matadecacao.jpg|eta|maldekstra|Fruktoj de kakaoarbo sur ĝia [[trunko]]]]
[[Dosiero:Cacao-pod-k4636-14.jpg|eta|maldekstra|Frukto kun ĝiaj [[fabo]]j (semoj)]]
[[Dosiero:Theobroma cacao MHNT.BOT.2004.0.204.jpg|eta|maldekstra|''Theobroma cacao'' (laŭlonge tranĉita frukto) - [[Muzeo de Tuluzo]]]]
Ĝi estas malgranda arbo, kiu altas de 5 ĝis 8 m. Ĝi povas produkti fruktojn post kvar jarojn kaj vivi kvin-dek jarojn.<ref>[[
Ĝiaj floroj kreskas senpere sur la trunko aŭ branĉoj. Ĝiaj fruktoj estas [[Kapsulo (frukto)|kapsuloj]] pinte ovoidaj, lignecŝelaj, kies 5 kameroj enhavas semojn po pluraj<ref name=PIV/>.
== Disvastiĝo kaj biotopo ==
La origino de ĉi tiu specio estas probable la Amazona regiono (supra baseno de la [[Amazona Rivero]]) kaj inkludas landojn kiel [[Kolombio]], [[Ekvatoro]], [[Peruo]], [[Bolivio]] kaj [[Brazilo]], specife kie naskiĝas la [[Napo (rivero)|Napo]], [[Putumajo (rivero)|Putumajo]] kaj [[Rivero Kaketao|Kaketao]], [[flankrivero]]j de la [[Amazono]]<ref name=":1">Ogata, N. , A. Suardíaz & R. Zárate. 2009. ''El cacao, un cultivo en peligro de desaparecer de México. Conociendo el Trópico''. Universidad Veracruzana.({{es}})</ref><ref name=":0">Vázquez-Yanes, C., A. I. Batis Muñoz, M. I. Alcocer Silva, M. Gual Díaz y C. Sánchez Dirzo. 1999. ''Árboles y arbustos potencialmente valiosos para la restauración ecológica y la reforestación''. Reporte técnico del proyecto J084. CONABIO - Instituto de Ecología, UNAM. ({{es}})</ref>. Ĉi tiu regiono estas tiu, kie okazas la plej granda variado de la specioj. Ĝi disvastiĝis de [[Sudameriko]] al [[Meksiko]], sed oni ne scias ĉu ĝia disvastiĝo okazis nature aŭ kun helpo de homoj. Restas mistero, kiel ĝi atingis [[Centr-Ameriko]]n, kie ĝi estis kultivita dum almenaŭ 3 000 jaroj. En Meksiko ĝi kultiviĝas en varmaj kaj tre humidaj regionoj de [[Tabasko]] al [[Ĉiapaso]]. Ĝi estis enkondukita al la [[Afriko|afrika kontinento]], kiu nuntempe respondecas pri 60% de la tutmonda produktado<ref name=":0" />.
== Referencoj ==
{{Reflist}}
{{Portalo Biologio}}
[[Kategorio:Malvacoj]]
[[Kategorio:Arboj de Amazonio]]
[[Kategorio:Arboj de Brazilo]]
[[Kategorio:Arboj de Centra Ameriko]]
[[Kategorio:Arboj de Meksiko]]
| |||