La plej frue setligita loko proksime de hodiaŭa Iława (germane: Deutsch-Eylau) estis la slava [[burgo]] ĉe la Lago Silno apud la vilaĝo Kamionka, ĝi estis ĉe la vojo de [[Chełmno]] (germane: Kulm) al la historia [[praprusoj|praprusa]] '''Pogezanio'''. PierwszeLa wzmiankiunuaj omencioj ziemiachpri tiuj teritorioj, nasur którychkiu leżyestas Iława sięgajądevenas rokude la jaro 1226, kiedykiam Konradpola Iprinco mazowiecki[[Konrado la Mazovia]] (1187-1247) wydał dokument, zapowiadający przybycie Krzyżaków na te tereny. Mieli oni chrystianizować pogan, którzy władali także terenami, na których obecnie leży Iława. Po opanowaniu przez Krzyżaków i podboju Prus w 1283 roku obszar ten objęty został akcją kolonizacyjną. Miasto założył komtur krzyżacki z [[Dzierzgoń]] (germane: Christburg) Sieghard von Schwarzburg w 1305 roku. W tym samym roku Iława otrzymała prawa miejskie. Położenie geograficzne (teren otoczony wodami, więc łatwy w obronie) oraz ulokowanie miasta w miejscu dawnej staropruskiej osady rybackiej zdecydowały o lokalizacji miasta w tym miejscu. W powstaniu 1454 iławianie stanęli po stronie ZwiązkuPruskiego dążącego do przejścia Prus spod rządów krzyżackich do polskich. Po przegranej bitwie pod Chojnicami Iława znalazła się w granicach państwa krzyżackiego. Rezulte de la [[dektrijara milito]] dum la jaroj 1454-1466, Iława dum iom da tempo estis en [[Duklando Prusio]] kiel [[feŭdo]] de la [[Krono de la Regno de Pollando]].
(la artikolo de esperantisto '''Mariusz Borysiewicz''', la doktoriĝ-kandidato en Pomeria Akademio en [[Slupsko]] / [[Słupsk]])
