Provinco Bamijano: Malsamoj inter versioj

'''BamijanBamijano''' (ankaŭ latinliterigita ''Bamiyan, Bamian'' aŭ ''Bamyan'') ([[paŝtoe]]/[[perse]] بامیان) estas [[provincoj de Afganio|provinco]] de [[Afganio]]. La teritorio havas 411 200 loĝantojn.<ref name="nrva 2007/08" >[http://nrva.cso.gov.af/Brochure%20English-Final.pdf ''nacia enketo pri riskoj kaj vundeblo 2007/8'' (angle) en la retejo de la centra statistika organizaĵo de Afganio, PDF-dokumento de 1,77 MB, stato oktobro 2009, paĝo 4]</ref> Ĝi situas en la centro de la lando en la regiono ''Hazarajat'' aŭ ''Hazaristan''. La samnoma provinca ĉefurbo [[Bamijan|Bamijano]] estas la plej granda urbo en tiu regiono [[Hazaristan]] - la teritorio de la [[hazaroj]] - kaj la kultura centro de la hazaroj en la regiono.

Internacie la regiono aparte konatiĝis pro la historiaj [[Budhoj el Bamijan|Budho-statuoj de BamijanBamijano]], kiuj en 2001 estis detruiitaj ordone de la [[Talibano]]j.

En la [[antikva epoko]] la centra Afganio estis strategia grava loko, ĉar ĝi situis laŭ la [[Silka Vojo]] kaj do sur la vojo de la komercistoj vojaĝantaj inter la Helena Imperio de [[Aleksandro la Granda]], la [[Romia Imperio]] kaj [[Persio]] okcidente kaj [[Ĉinio ]] kaj [[Barato]] en la oriento. BamijanBamijano estis vojaĝa ripozejo de multaj komercistoj. La helenaj, persaj kaj budhismaj artoj ĉi-tie kunfandiĝis kaj konsistigis unikan stilon de helena-budhisma arto.

BamijanBamijano estis la loko de pluraj budhismaj monaĥejoj. Inter alie, du grandaj [[budho]]-statuoj, en alteco de 55 respektive 37 metroj, estis skulptitaj en la lokajn rokegojn. La rokaj statuoj situis proksime de la urbo BamijanBamijano en la valo de la samnoma rivero BamijanBamijano. La du plej grandaj statuoj altis 55 respektive 37 metrojn. La statuoj ekestis probable dum la [[6-a jarcento]] p.K. Ili estis apartaj rekoniloj de la pejzaĝo de la Bamijan-Bamijana valo, kiu Tals, kiu kun siaj arkeologiaj monumentoj estis listigata [[monda kultura heredaĵo]] de [[UNESKO]]. En marto 200 la [[Talibano|Talibana reĝimo]] ordonis la detruon de la statuoj, kiuj konsideriĝis ekster-islamaj, "paganaj" idoloj. Ili estis detruigitaj per raketoj kaj dinamito.

Laŭ la stato de la jaro 2009 la provinco konsideriĝas kompare paca kaj sekura areo. Kiel la aliaj provincoj de la regiono [[Hazaristan]], la lando de la [[hazaroj]], la kultivo de [[papavo]] por produkto de [[opio]] estas nur tre malmulte disvastigata. La provincestrino de BamijanBamijano, ''Habiba Sarabi'', estas tutafganie la sola virino en tiu ofico. Oni provas ree malfermi la kulturajn kaj pejzaĝajn riĉaĵojn de la regiono al turistoj.<ref>[http://ngm.nationalgeographic.com/2008/02/Afganio-hazara/phil-zabriskie-text Phil Zabriskie: "Hazaroj: la malfavoratoj de Afganio" (angle), artikolo en la ĵurnalo ''National Geographic'', februaro 2008]</ref><ref>[http://www.tagesanzeiger.ch/ausland/asien-und-ozeanien/Wo-Afganio-eine-Traumdestination-ist/story/24310146 David Nauer: Kie Afganio estas reva vojaĝocelo" (germane), artikolo en la svisa gazeto ''Tagesanzeiger'']</ref> La [[Nacia Parko Band-e Amir]] ekde la jaro 2009 estas la sola oficiala [[nacia parko]] de Afganio.

* [http://www.bamiyan-development.org retportalo por la konservo kaj restarigo de la kultura heredaĵo de la regiono BamijanBamijano]