Parolata lingvo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
'''Parolata lingvo''' aŭ simple '''parola lingvo''' estas [[lingvo]] produktita pere de artiklitaj sonoj, male al la praktiko de la [[skriba lingvo]]. Multaj lingvoj ne havas aŭ havis verkitan formon kaj tiele ili estas nur parolataj lingvo, kio certe okazis ofte en historio kaj en apartaj nekleraj [[civilizacio]]j. Parola lingvo aŭ voĉa lingvo estas lingvo produktita pere de [[Parolo|voĉa sistemo]], male al [[signolingvo]], kiu estas produktata pere de manoj kaj vizaĝo. La termino "parola lingvo" estas foje uzata por aludi nur al voĉaj lingvoj, speciale fare de lingvistikistoj, kio faraS la tri terminojn [[sinonimo]]j kiuj ekskludas signolingvojn. Aliaj referencas al signolingvo kiel "parolata", speciale kontraste al verkitaj transkriboj de signoj.<ref> Nora Groce (1985) Everyone Here Spoke Sign Language: Hereditary Deafness on Martha's Vineyard</ref><ref> Harry Hoemann (1986) Introduction to American sign language</ref><ref> Brooks & Kempe (2012) Language Development</ref>
 
En parola lingvo, multo de la signifo estas determinata de la [[kunteksto]]. Tio kontrastas kun la koncepto de ''skriba lingvo'' en kiu plej el la signifo estas havigata rekte de la [[teksto]]. En parola lingvo, la vero de propozicio estas determinata per komun-senca referenco al la espertosperto, sed en skriba lingvo, oni metas pli grandan emfazon al logika kaj kohera argumentaro. Simile, parola lingvo tendencas esprimi subjektivan informon, inklude la rilaton inter la parolanto kaj la aŭskultantaro, dum la skriba lingvo tendencas esprimi pli objektivan informaron.<ref> Tannen, Deborah (1982). Spoken and written language: exploring orality and literacy. Norwood, N.J.: ABLEX Pub. Corp.</ref>
 
La rilato inter parola lingvo kaj skriba lingvo estas komplekso. Ene de la kampo de [[lingvistiko]] la nuna interkonsento estas ke parolo estas denaska homa kapablo, kaj skriba lingvo estas kultura inventaĵo.<ref> Pinker, S., & Bloom, P. (1990). Natural language and natural selection. Behavioral and Brain Sciences, 13, 707–784.</ref> Tamen kelkaj lingvistikistoj, kiaj tiuj de la [[Praga skolo]], argumentas ke skriba kaj parola lingvo havas distingajn kvalitojn kiuj iras kontraŭ la fakto ke la skriba lingvo estas dependa el la parola lingvo por ties ekzistado.<ref> Aaron, P. G., & Joshi, R. M. (2006). Written language is as natural as spoken language: A biolinguistic perspective. Reading Psychology, 27(4), 263–311.</ref>