Artiko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Aldonita bildo;
Linio 1:
'''Artiko''' ([[latina lingvo|latine]] ''articulatio'') estas movebla interligo ([[junto|juntaĵo]] ĉe [[osto]]) de du aŭ pli da objektoj, elementoj, ostoj, ebliganta iliajn movojn. La termino estas uzata ankaŭ kiel [[tekniko|teknika]] aŭ [[medicino|medicina]] esprimo.
 
== Medicino ==
Linio 18:
* [[konektiva histo|konektiv-hista]] ostointerligoj (''Articulationes fibrosae'')
** [[suturo]] ekzemple inter [[kranio]]-ostoj
** [[sindesmozo]] ekzemple inter [[radiuso (anatomioosto)|radiuso]] kaj [[ulno]]
** [[gomfozo]] (dentoalveola artiko) ekzemple [[dento]]j en dentokavo
 
Linio 30:
==== Artikaj formoj ====
Laŭ la formo de la artika surfaco, oni distingas la verajn artikojn jene:
* '''[[ĉarniro|ĉarnira]] artiko''' (''Ginglymus''): Ĝi havas nur unu movakso tiel ĝi povas sin nur fleksi kaj malfleksi: ekzemple kubuta kaj genua artiko.;
* '''seloartiko''' (''Articulatio sellaris''): ekz. dikfingra bazartiko, manartiko; ĝi povas sin movi en du direktoj;
* '''globa artiko''' (''Articulatio spheroidea''): ekz. ŝultra, koksa artiko; ili moviĝas ĉiudirekten;
* '''kondila, pivota, glita artikoj''' (''Articulatio trochoidea ''): ekz. inter ulno kaj radradio[[karpeo|karpo]];
* '''elipsoida aŭ ova artiko''' (''Articulatio ellipsoidea''): ekz. inter [[Atlaso (anatomio)|atlaso]] kaj [[kranio]];
* '''plata artiko''' (''Articulatio plana''): ekz. inter vertebraj procesoj.
 
== Tekniko ==
 
En [[tekniko]], '''artiko''' estas sistemo, kiu interligas du pecojn (ekzemple [[stango]]jn aŭ ŝaftojn[[ŝafto]]jn) per [[akso]], ebligante rilatan movon ĉirkaŭ tiu akso. Tipoj povas esti forka, artiko, globartiko, [[kardana artiko]] ktp.
<gallery>
Dosiero:Legamenti crociati.jpg|Artiko de genuo<!-- thumb|maldekstra|180px|Genua artiko -->
Dosiero:Gelenke Zeichnung01.jpg|Diversaj meĥanikaj artikoj<!-- thumb|maldekstra|180px|'''Artikoj''':<br>'''1'''-(pilko, globo, sfero, bulo, balo) & (aksingo, kontakt(o)skatolo, kontaktskatolo); '''2'''-elipsoido; '''3'''-(seli, selo); '''4'''-(ĉarniro, artiko); '''5'''-pivoti; -->
Dosiero:Legamenti crociatiL-geradfüehrung.jpgpng|Rekta junto<!-- thumb|maldekstra|180px|Genua artiko_Schubgelenk_ -->
Dosiero:L-geradfüehrungUniversal joint transparant.pnggif|Kardana artiko<!-- |thumb|maldekstra|180px|_Schubgelenk_Principe de fonctionnement du cardan]]-->
</gallery>
{{clear}}
 
== Vidu ankaŭ ==
{{commons}}
* [[Artiko (arkitekturo)]]
* [[Artrito]]
* [[Artikotordo]]
* [[Fingrartiko]]
* [[Ligamento]]
 
== Eksteraj ligiloj ==
Linio 57 ⟶ 60:
 
[[Kategorio:Skeleta sistemo]]
[[Kategorio:Mekanika inĝenierado]]