Ejektivo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 12:
Ejektivoj kiuj foneme kontrastas kun [[pulmofonta konsonanto|"pulmonikaj" pulmofontaj konsonantoj]] troviĝas en po ĉirkaŭ 15% de la lingvoj ĉirkaŭ la mondo. Ili estas tre oftaj en nordokcidenta [[Nordameriko|Nord-Ameriko]], kaj multloke troviĝas dise tra la okcidentaj partoj de kaj norda kaj suda [[Ameriko|Amerikoj]]. Ili ankaŭ oftas en orienta kaj suda [[Afriko]]. En [[Eŭrazio]], [[Kaŭkazio]] formas insulon de ejektivaj lingvoj, kie la sonoj penetras ankaŭ en turkajn kaj hindeŭropajn lingvojn, kiuj normale ne havas ejektivojn. Aliloke ili estas maloftaj.
 
Lingvaj familioj, kiuj distingas ejektivajn konsonantojn, inkluzivas ĉiujn tri kaŭkaziajn familiojn ([[Abĥaz-adiga lingvaro|Ĉerkesa]], [[Nordorientaj kaŭkazaj lingvoj|Dagestania]] kaj [[Sudaj kaŭkaziaj lingvoj|Kartvela]]); la [[Atapaska lingvaro|Atapaska]] kaj [[Saliŝa lingvaro|Saliŝa]] familioj de Nord-Ameriko, kune kun la multaj diversaj familioj de la pacifika nordokcidento de centra [[Kalifornio]] al [[Brita Kolumbio]]; la [[Majaaj lingvoj|maja]] familio kaj [[Ajmara lingvo|ajmara]]; la [[Afrikazia lingvaro|afrikazia]] familio (notinde [[Haŭsa lingvo|haŭsa]] kaj [[Sud Semidaj lingvoj|sud-semidaŝemida]] lingvoj kiaj la [[Amhara lingvo|amhara]] kaj la [[Tigraja lingvo|tigraja]]) kaj la [[Nilo-Saharaj lingvoj]]; kaj la [[Kojsanaj lingvoj|kojsana]] familio de suda Afriko. Inter la disaj lingvoj kun ejektivoj aliloke estas la [[Itelmena lingvo|Itelmena]] (itl) de la [[Ĉukotko-Kamĉatkaj lingvoj]] kaj la [[Japa lingvo|Japa]] (yap) de la [[Aŭstroneziaj lingvoj|aŭstronezia familio]]. Laŭ la [[glotalika teorio]], la [[Hindeŭropa pralingvo|prahindeŭropa]] lingvo havis serion de ejektivoj, kvankam neniu atestita hindeŭropa lingvo retenas tiujn sonojn (en [[oseta lingvo|la oseta]] kaj [[armena lingvo|la armena]] ejektivoj aperis kiel regiona trajto pro kontaktoj kun la kaŭkaziaj lingvoj).
 
Inter la [[lingvoprojekto]]j, kiuj uzas ejektivojn, plej famas la [[na'via lingvo]] de la fikcia mondo de Pandora en la filmo „Avatar“ ([[2009]]).