Kastelo de Lublin: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb| → |eta|, |right| → |dekstra|, [[kategorio: → [[Kategorio: per AWB
kompletigo laŭ pola vikipedio
Linio 1:
[[Dosiero:Lublin zamek 2009.jpg|eta|dekstra|250px|Kastelo de Lublin.]]
'''Kastelo de Lublin''' – reĝa [[kastelo]] en [[Lublin]] kun la Kastela [[Kapelo]], unue konstruita en la [[12-a jarcento]]. En la 13-a jarcento oni alkonstruis [[romaniko|romanikan]] [[loĝejturo]]n, multfoje alikonstruatan. En la jaroj 1831-1954 utiligata kiel [[malliberejo]]. De 1957 sidejo de [[Muzeo]] de Lublin.
 
==Historio==
En la 13-a jarcento oni alkonstruis romanikan [[loĝejturo]]n, multfoje alikonstruatan. Dum la [[dua mondmilito]] estis ĉi tie malliberejo, kiun tuj post liberigo de la germana okupado adaptis ĝin [[NKVD]]. Duone de la [[50-aj jaroj]] de la 20-a jarcento ekfunkciis [[muzeo]].
La Kastela [[Kapelo]] je la nomo de la [[Sankta Triunuo]], konstruita kiel fondaĵo de la reĝo [[Kazimiro la 3-a|Kazimiro la 3-a la Granda]], estas unu el la plej valoraj antikvaĵoj en [[Pollando]]. Ene de ĝi troviĝas rusaj-[[Bizanca Imperio|bizancaj]] [[fresko]]j de [[1418]], pentritaj laŭ mendo de la reĝo [[Ladislao la 2-a|Ladislao la 2-a Jogajlo]].
 
En la jaroj 1824–1826, laŭ iniciato de [[Stanisław Staszic]] kaj projekto de S. Stompf, oni konstruis sur la monteto novan konstruaĵon laŭ la angla [[novgotiko]], destinitan al [[malliberejo]] de [[Kongresa Pollando]]. Funkcion de la malliberejo la kastelo plenumis dum 128 jaroj. En la jaroj 1831–1915 estis ĉi tie la [[caro|cara]] malliberejo, ĉefe por partoprenantoj de la [[batalo]]j pri [[sendependeco]], interalie ribelantoj de la [[januara ribelo]] el 1863 kontraŭ la [[Rusa Imperio]].
 
Dum la [[dua mondmilito]] kaj la germana [[okupado]] estis ĉi tie germana malliberejo tra kiu trapasis 40 mil personoj, ĉefe partoprenantoj de la [[rezistomovado]]. Granda parto de enprizonigitoj pereis en amasaj [[ekzekuto]]j (kiel pioniro de esperanto juristo Czesław Pruski) kaj [[ekstermejo]]j. La 22-an de julio 1944, antaŭ forlaso de Lublin, funkciuloj de [[SS (organizo)|SS]] [[masakro|masakris]] ĉ. 300 enprizonigitojn de la kastelo.
Tuj post "liberigo" de la germana [[okupado]] la kastelon adaptis soveta [[NKVD]]. En la jaroj 1944–1954 oni enprizonigis ĉi tie ĉ. 35 mil de poloj, kontraŭstarantaj al la [[antikomunismo|komunista subpremo]]. El 515 verdiktoj pri [[mortpuno]] la vivon perdis 333 personoj.
 
La Kastela Kapelo je la nomo de la [[Sankta Triunuo]] konstruita kiel fondaĵo de la reĝo [[Kazimiro la 3-a|Kazimiro la 3-a la Granda]] estas unu el la plej valoraj antikvaĵoj en [[Pollando]]. Ene de ĝi troviĝas rusaj-[[Bizanca Imperio|bizancaj]] [[fresko]]j de [[1418]], pentritaj laŭ mendo de la reĝo [[Ladislao la 2-a|Ladislao la 2-a Jogajlo]].
 
==Eksteraj ligiloj==
* [http://muzeumlubelskie.eu/en/ Lublina Muzeo]
 
[[Kategorio:Kasteloj en Pollando|Lublin]] [[Kategorio:Reĝaj rezidejoj]] [[Kategorio:Malliberejoj en Pollando]]