Driopterido: Malsamoj inter versioj
Voboda (diskuto | kontribuoj) Nova paĝo kun '{{Taksonomio |nomo = Driopterido ''Dryopteris'' |koloro = lightgreen |dosiero = Dryopteris filix-mas1.jpg |dosiero larĝo = 240px |priskribo de dosiero = = vera dr...' |
(Neniu diferenco)
|
Kiel registrite je 11:57, 27 dec. 2017
La plantgenro de la Driotereidoj aǔ latine Dryopteris apartenas al la familio de la [Driopteridacoj]] (Dryopteridaceae). Ekzistas ĉ. 150 specioj, kiuj estas disvastigita sur la norda hemisfero. Ankaxǔ ekzistas multaj hibridoj, kiuj precipe estas breditaj en la viktoria epoko de Anglujo. Tiam felikoj en la ĝardenoj estis tre popularaj.
 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 = vera driopterido (Dryopteris filix-mas)
| ||||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||||
Priskribo
La Dryopteris-specioj havas tre dika, mallonga kaj kun bruna skvamoj kovrata rizomo. La folioj estas simple aǔ duoble pinataj. Ili havas fortan tigon. La folioplato estas apenaǔ pli mallarĝa al la bazo kiu estas karakterizaĵo por distingi drioterido de la Artirio (Athyrium) .
La sporoj estas staras en grandaj Soroj sur la malsupra surfaco de la folio.
Sistematiko kaj distribuado
Kelkaj specioj estas rigardata de kelkaj aǔtoroj al la genroj Ctenitis aǔ Thelypteris. Kelkaj aǔtoroj metas Dryopteris-specioj al la genroj Aspidium kaj Nephrodium. Ĉe la plöej multaj specioj la maturaj sporoj nepre necesas por distingi la speciojn.
La genro Drioptero havas pli ol 150 kaj verŝajne pli ol 280 specio. Ili troviĝas en la tuta mondo. En Mezeǔropo hejmiĝas:
- skvama driopterido (Dryopteris affinis (LOWE) FRASER-JENK.), hejmregiono: Eǔropo, proksima oriento. Kun pluraj subspecioj, kiuj ankaǔ estas rigardataj de kelkaj aǔtoroj ankaǔ kiel propra specioj.[1]
- Dryopteris carthusiana (VILL.) H.P.FUCHS, sin.: Dryopteris spinulosa (MUELL.) WATT), hejmiĝas em Eǔropo kaj okcidenta Azio.
- Dryopteris cristata (L.) A.GRAY), La hejmlando estas: Eǔropo, okcidenta Sibirio, Kanado, Usono.
- larĝfolia driopterido (Dryopteris dilatata (Hoffm.) A.Gray), Hejmregiono : Eǔropo, Okcidenta kaj norda Azio, Nordameriko, Groenlando.
- Dryopteris expansa (C.PRESL) FRASER-JENK. & JERMY), Disvastigejo: Eǔropo.
- Vera driopterido (Dryopteris filix-mas (L.) SCHOTT), Hejmregionoj : Eǔropo, Azio, Nordafriko, Ameriko.
- Dryopteris oreades FOMIN, hejmregiono: Eǔropo kaj Kaǔkazio.
- Dryopteris remota (A. BRAUN EX DÖLL) DRUCE, Disvastigejo: Eǔropo kaj Turkujo.
- Dryopteris villarii (BELLARDI) WOYNAR EX SCHINZ & THELL.),Disvastigejoj: montaroj de Eǔropo, okcidenta Azio kaj nordokcidenta Afriko.
En Mezeǔropo troviĝas (elekto):
- Dryopteris aemula (AITON) KUNTZE, Hejmregionoj: Azoroj, Nordhispanujo, Franĉujo, Britaj insuloj, Turkujo.
- Dryopteris arguta (KAULF.) WATT
- Dryopteris atrata (WALL.) CHING}}, hejmregionoj: Nordhindujo,Ĉinujo, Tajvano, Japanujo.
- Dryopteris clintoniana (D.C.EATON) DOWELL, Hejmregiono: Kanado kaj Usono.
- Dryopteris crassirhizomaNAKAI}}, hejmregiono: Japanujo, Koreujo, Manĉurio, Saĥalino.
- Dryopteris cycadina (FRANCH. & SAV.) C.CHR., Hejmregiono: Ĉinujo, Japanujo.
- Dryopteris dickinsii (HOFFM.) A.GRAY, Hejmregionoj: Ĉinujo, Japanujo.
- Dryopteris erythrosora (D.C.EATON) KUNTZE), Hejmregionoj: Ĉinujo, Koreujo, Japanujo, Tajvano, Filipinoj. Kun plurqaj subspecioj.
- odoranta driopterido (Dryopteris fragrans (L.) SCHOTT), Hejmregionoj: Azio, Nordameriko kaj Groenlando, troviĝas en Eǔropo nur en norda Suomujo kaj norokcidenta Ruslando.
- Dryopteris glabra (BRACK.) KUNTZE, hejmregionoj estas Havajo kaj Tahitio.
- Dryopteris goldieana (HOOK. EX GOLDIE) A. GRAY),hejmregiono: Kanado kaj Usono.
- Dryopteris hirtipes (BLUME) KUNTZE, hejmregionoj: Himalajo, Hindujo, Srilankao, Sudĉinujo, Hindoĉino, Malaja duoninsulo, Polinezio.
- Dryopteris hondoensis KOIDZ., hejmregiono: Japanujo.
- Dryopteris macropholis LORENCE & W.L.WAGNER, Hejmregiono: Markizinsuloj
- Dryopteris marginalis (L.) A.GRAY, hejmregiono: Kanado kaj Usono.
- Dryopteris odontoloma C.CHR., hejmregiono: Himalajo.
- Dryopteris sieboldii VAN HOUTTE, KUNTZE, hejmregiono: Japanujo, Tajvano.
- Dryopteris stewartii FRASER-JENK., hejmregiono: Himalajo, Ĉinujo.
- Dryopteris sweetorum LORENCE & W.L.WAGNER, hejmregiono: Markizinsuloj
- Dryopteris tokyoensis (MAKINO) C.CHR., hejmregiono: Japanujo, Koreujo.
- Dryopteris uniformis (MAKINO) MAKINO, hejmregiono: Japanujo, Sudkoreujo, Ĉinujo.
- Dryopteris wallichiana (SPRENG.) HYL.), hejmregiono: Pakistano, Nepalo, Birmo, Ĉinujo.
Uzado
La Dryopteris-specioj enhavas en la rizomoj floroglucinkombinaĵoj („filizino“) – t. e. medicine efikaj substancoj, kiuj bremsas la multobligadon de intestaj parazitoj. La ekstraktoj estis uzataj por kuraci cestodojn. Tial la planto nomiĝas en kelkaj lingvoj, ekzemple en la germana lingvo, vermfiliko.
Literaturo
- Bernhard Marbach, Christian Kainz: BLV Naturführer Moose, Farne und Flechten. blv, München 2002, ISBN 3-405-16323-4.
- Walter Erhardt, Erich Götz, Nils Bödeker, Siegmund Seybold: Der große Zander. Enzyklopädie der Pflanzennamen. Band 2. Arten und Sorten. Eugen Ulmer, Stuttgart (Hohenheim) 2008, ISBN 978-3-8001-5406-7.
Referencoj
- ↑ Christenhusz, M. & Raab-Straube, E. von (2013): Lycopodiophytina. – In: Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. Datenblatt Dryopteris In: Euro+Med Plantbase - the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity.