Vikipedio

Géza Gárdonyi: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
(Rigardi ŝanĝojn inter stabila kaj nuna versioj)
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Neniu resumo de redakto
+Informkesto, +DEFAŬLTORDIGO, multaj redaktetoj per AWB
Linio 1:
{{Informkesto homo}}
[[Dosiero:Geza gardonyi.jpg|thumb]]
 
[[Dosiero:Du kokcineloj.JPG|thumb|200px|Kovrilpaĝo de Du kokcineloj]]
[[Dosiero:Du kokcineloj.JPG|eta|200px|Kovrilpaĝo de Du kokcineloj]]
[[Dosiero:Steloj de Eger.jpg|thumbeta|200px|Kovrilpaĝo de Steloj de Eger en formo bildrakonto, trad: Vilmos Benczik, 1979]]
 
'''GÁRDONYI Géza GÁRDONYI''' (ga'rdonji) ([[3-a de aŭgusto]] [[1863]] en [[Gárdony]] - [[30-a de oktobro]] [[1922]]) estis [[hungario|hungara]] [[verkisto]] kaj [[ĵurnalisto]]. En malgranda vilaĝo kiel instruisto li komencis labori. Multajn travivaĵojn li kolektis tie pri la la vivo de la kamparanoj, kaj pri la malfacila sorto de la vilaĝa intelektularo. Tiujn memorojn ofte li uzis en siaj noveloj, romanoj.
Inter 1890-97 li estis ĵurnalisto en Budapeŝto. En 1897 li translokiĝis en la nordhungarlanda historia urbo Eger.
 
Linio 12 ⟶ 14:
== Historiaj romanoj ==
 
Inter ili la plej konata estas la ''Steloj de Eger''. Ĝi starigas indan monumenton de la defendintoj de la Fortikaĵo de Eger, kontraŭ la potenca turka armeo. La patriotismo, la heroeco de la loĝantoj, soldatoj-civiluloj, de la fortikaĵo, devigas la turkan armeon ĉesi la sieĝon kaj retiriĝi. Tiu romano en Hungario estas alte aprecita, deviga legaĵo en la lenejoj, kaj ĝi gajnis la titolon ''La Granda Romano'' en la konkurso de la televido en 2006. Kiel bildromano ankaŭ esperantlingve ĝi estas legebla.
La „Nevidebla homo” temas pri la vivo de la greka skribisto Priskos Retor en la palaco de Attila, la reĝo de la hunoj. En la fono de la priskribo de la huna reĝkorto disvolviĝas ankaŭ granda sekreta amo. ''La sklavoj de Dio'' estas romano pri la reĝidino Margareta, filino de la Árpád-dinastia reĝo, Adalberto la Kvara. Ŝi estis dominikana monaĥino, kaj en tiu ĉi insulo vivis sanktan vivon ĝis la junaĝa morto. Poste ŝi estis deklarita sanktulo. La deveno de la titolo de la romano: Estas sklavoj de la mono, de la potenco, de la luksa vivo; la monaĥoj, monaĥinoj estas sklavoj de Dio. La romano estas legebla enkaŭ esperantlingve.
[[Dosiero:Gardonyi_Geza_Budapest.jpg|thumbeta|Monumento en Budapeŝto]]
[[Dosiero:Sklavoj de Dio.jpg|thumbeta|220px|Kovrilpaĝo de Sklavoj de Dio; Budapeŝto, HEA, 1972, trad: Johano Hamvai]]
 
== Liaj sociaj romanoj ==
 
Linio 24 ⟶ 27:
La romanoj de Gárdonyi estis kaj estas legataj, popularaj ankaŭ nuntempe, por ĉiu generacio. Bone simbolizas tion la monumento pri Gárdonyi en Budapeŝto. Ĉe la bazo de la skulptaĵo avinjo legas Gárdonyi-romanon al la nepo
 
== En [[Esperanto]] aperis ==
* Du kokcineloj - tradukis Kolomano Kalocsay Budapeŝto 1923
* [[Sklavoj de Dio]]; Budapeŝto, HEA, 1972, trad: Johano Hamvai (interesaĵo: la religitema libro aperis dum la socialismo)
* [[Steloj de Eger]]; Budapeŝto, HEA, 2012, trad: Jozefo Horváth
 
{{DEFAŬLTORDIGO:Gardonyi, Geza}}
[[Kategorio:Hungaraj verkistoj|Gardonyi]]
[[Kategorio:Hungaraj ĵurnalistoj|Gardonyiverkistoj]]
[[Kategorio:Hungaraj akademianoj|Gardonyiĵurnalistoj]]
[[Kategorio:NaskiĝintojHungaraj en 1863|Gardonyiakademianoj]]
[[Kategorio:Mortintoj en 1922|Gardonyi]]
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Géza_Gárdonyi"