Karl Jaspers: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Forigo de la ŝablono(j) LigoElstara kaj/aŭ LigoLeginda laŭ VP:FA; kosmetikaj ŝanĝoj |
Kani (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1:
{{informkesto homo}}
[[Dosiero:Karl Jaspers-BA.jpg|eta|Karl Jaspers]]
'''Karl Theodor JASPERS''' (naskiĝis {{naskiĝdato|1883|02|23}} en [[Oldenburg]]; mortis {{mortodato|1969|02|26}} en [[Bazelo|Basel]]) estis [[Germanio|germana]] [[psikiatro]], kiu famiĝis kiel [[filozofo]]. En [[1967]] li fariĝis [[Svislando|svisa]] civitano.
Lia verko ''Psychologie der Weltanschauungen'' (''Psikologio de la mondkonceptoj'') de [[1919]] estas rigardata kiel unu el la bazaj verkoj de [[ekzistadismo]].
==Pri la koncepto de belo==
Jaspers, kiu post la [[Dua Mondmilito]] klopodos, kiel psikiatro, trovi sencon al tiu teruraĵo kiu estis la milito, estis kondukita al meditado pri la koncepto de [[belo]]. Laŭ Jaspers, la belo estas aplikata fakte al du diferencaj duopecoj: nome esti unuaranga (morta materio) kontraŭ esti kompleksa (individuo), krom la natura duopeco de la fundo kontraŭ la formo.
Pri la unua duopeco, oni povas resumi dirante, simple, ke la belo de la simplaj estaĵoj (dekoracioj, pejzaĝoj) nomiĝas la medio,, la etoso, la atmosfero kiujn ili eligas. Pri la belo de kompleksa estaĵo, por ekzemplo homa estaĵo, ĝi nomiĝas ĝia [[personeco]]. Individuo male al senviva dekoracio estas aŭtonoma generanto de senco, ĝi generas sian propran etoson, kaj oni nomigas ĝin efektive la personeco. Tiu personeco estas la ĉarmo, la savanto de la persono. Temas preskaŭ pri ĝia estomaniero, pri la logiko de ĝia ekzisto.
Pri la dua duopeco pri kiu oni povas apliki la koncepton de belo, Jaspers diras ke temas pri la duopeco de fundo kaj formo. La belo de la fundo, tio estas, de la esenco de la estaĵo tuŝas la savanton kaj temas pri tiu tuj priskribita kaj en kiu oni povus esti enmetita la unuan duopecon de la simpla estaĵo kontraŭ la kompleksa estaĵo. La savanto estas tiele, por Jaspers, la ŝolisla vorto por priskribi la fundon de estaĵo, kaj tiu savanto estas nepre submetita al la belo. Pri la belo de la formo, simple, temas pri la estetikismo. Io povas esti estetika laŭ aspekto, tio estas laŭ sia formo.
{{ĝermo|biografio}}
| |||