Belo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 8:
[[Dosiero:Parthenon temple at the Acropolis Athens in 2004.jpg|eta|250 px|La Partenono estas impona montro de la supera belo de la klasika [[Antikveco]].]]
[[Dosiero:Platon.jpg|thumb|maldekstre|Platono en ''[[La Lernejo de Ateno]]''; indikas al la ĉielo alude al la mondo de la ideoj, kie estas la belo.]]
[[Dosiero:NAMA Diadumène 2.jpg|vignette|200px|Inter la Grekoj, la belo estis ligita al la ideo de ekvilibro, de matematiqka harmonio inter la tuto kaj ties partoj. Ĉi tie, kopio de la Diadumeno de [[Polikleto]], ĉ. [[-100|100 a.K.]], [[Nacia Arkeologia Muzeo de Ateno]].]]
[[Dosiero:Typhoon in Hong Kong.jpg|eta|180px|Foto de [[uragano]] ĉe [[Honkongo]], [[Ĉinio]]. La spektaklo de la naturaj katastrofoj eĉ tiu de la plej detrupovaj povas provoki emocian estetikon ege povan, kaj certe tre diferenca el tiu kiu naskiĝas de la kontemplado de la klasika belo de atika greka statuo. Burke kaj Kant parolis pri la koncepto ''[[sublimo]]''.]]
[[Dosiero:Mrs Texas.jpg|thumb|dekstre|180px|Miss Teksaso kronita en [[beleco-konkurso]]. En difinitaj epokoj, landoj, sociaj tavoloj ktp., okazis diverstipaj konkursoj pri belecoj, ĉefe de virinoj, sed ankaŭ de viroj, infanoj, geknaboj ktp. Ili okazigis polemikojn laŭ diversaj kriterioj.]]
Linio 38 ⟶ 39:
 
La plej fruaj teorioj pri belo en la [[Okcidenta mondo]] povas esti trovita en la verkoj de fruaj Grekaj filozofoj el la periodo de [[Antaŭsokrataj filozofoj]], kiel [[Pitagoro]]. La Pitagora skolo vidis fortan konekton inter [[matematiko]] kaj beleco. Partikulare, ili notis ke la objektoj kiuj estis proporciaj laŭ la [[ora proporcio]] aspektas pli allogaj.<ref>Seife, Charles (2000). ''Zero: The Biography of a Dangerous Idea''. Penguin. {{ISBN|0-14-029647-6}}. p. 32</ref> La [[Greka arkitekturo|antikva greka arkitekturo]] estis bazita sur tiu rigardo al simetrio kaj [[Rilatumo|proporcio]].
{{redaktata}}
Plato considered beauty to be the Idea (Form) above all other Ideas.<ref>Phaedrus</ref> Aristotle saw a relationship between the beautiful (''to kalon'') and virtue, arguing that "Virtue aims at the beautiful."<ref>Nicomachean Ethics</ref>
 
Platono konsideris belon kiel la Ideo super ĉiuj aliaj ideoj.<ref>Fedro</ref> Aristotelo vidis rilaton inter la belo (''to kalon'') kaj la virto, argumente ke la "Virto celas al la belo."<ref>Nikomaĥa Etiko.</ref>
[[Classical philosophy]] and sculptures of men and women produced according to the [[Ancient Greek philosophy|Greek philosophers]]' tenets of ideal human beauty were rediscovered in [[Renaissance]] Europe, leading to a re-adoption of what became known as a "classical ideal". In terms of female human beauty, a woman whose [[human physical appearance|appearance]] conforms to these tenets is still called a "classical beauty" or said to possess a "classical beauty", whilst the foundations laid by Greek and Roman artists have also supplied the standard for male beauty in western civilization.{{Citation needed|date=November 2009}} During the Gothic era, the classical aesthetical canon of beauty was rejected as sinful. Later, [[Renaissance]] and [[Humanism|Humanist]] thinkers rejected this view, and considered beauty to be the product of rational order and harmonious proportions. Renaissance artists and architects (such as [[Giorgio Vasari]] in his "Lives of Artists") criticised the Gothic period as irrational and barbarian. This point of view of [[Gothic art]] lasted until Romanticism, in the 19th century.
 
La klasika [[filozofio]] kaj skulptaĵoj de kaj viroj kaj virinoj produktitaj laŭ la principoj de la [[Greka filozofio|grekaj filozofoj]] pri la ideala homa beleco estis remalkovritaj en la [[Renesanco]] de la tua Eŭropo, kio kondukis al re-adopto de tio kio iĝis konata kiel "klasika idealo". Laŭ terminoj de ina homa belo, virino kies aspekto kongruas kun tiuj principoj estas ankoraŭ nomata "klasika belaĵo" aŭ oni diras ke ŝi posedas "klasikan belon", dum ankaŭ la kreaĵoj faritaj de la grekaj kaj romiaj artistoj havigis la normigon por la vira belo en la civilizacio de Okcidento. Dum la epoko de [[Gotiko]], la klasika estetika kanono de belo estis amlakceptita kiel pekiga. Poste, la pensuloj de la [[Renesanco]] kaj de [[Humanismo]] remalakceptis tiun vidpunkton, kaj konsideris ke la beleco estas la produkto de racia ordo kaj harmoniaj proporcioj. La renesancaj artistoj kaj arkitektoj (kiel [[Giorgio Vasari]] en sia "Vivoj de artistoj") kritikis la Gotikan periodon kiel neracia kaj barbara. Tiu vidpunkto pri la [[Gotika arto]] daŭris ĝis la [[Romantismo]], en la 19a jarcento.
 
== Filozofio ==