Karl Christian Gärtner: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e-v stilo
+Informkesto, +Bibliotekoj, multaj redaktetoj per AWB
Linio 1:
{{Informkesto homo
[[Dosiero:Karl Christian Gärtner - Schriftsteller.jpg|eta|Karl Christian Gärtner, en 1770]]
|priskribo=Karl Christian Gärtner, en 1770
}}
 
'''Karl Christian GÄRTNER''' (naskiĝis la [[24-an de novembro]] [[1712]] en [[Freiberg]], mortis la [[14-an de februaro]] [[1791]] en [[Braunschweig]]) estis germana verkisto kaj eldonisto de ''[[Bremer Beiträge]]''.
 
== Vivo ==
Gärnter frekvenis la Princan lernejon en [[Meißen]] kie li amikiĝis kun Gellert, G. W. Rabener (kun kiu li ankaŭ studis en Lepsiko) kaj [[Johann Andreas Cramer]] kaj iĝis en Lepsiko disĉiplo de [[Johann Christoph Gottsched]]. Gärtner helpis lin eldono (1741 sekvv.) la eldonon de ''Dictionnaire historique et critique'' de [[Pierre Bayle]]. Tie li prilaboris la ampleksan registron. Krome li tradukis kelkajn volumojn ''Historio de malnovaj temoj kaj popoloj'' de [[Charles Rollin]] kaj liveris serion da kontribuoj por la de Gottsched inspirita kaj de J. J. Schwabe eldonita gazeto ''Belustigungen des Verstandes und Witzes''.
 
Ĉar Gottsched kverelis literature kun la svisaj Bodmer kaj Breitinger ankaŭ en la menciita ''Belustigungen'' pluraj liaj adeptoj intencis fondi propran organon sendependan. Plej meritis pri tio Gottsched. Kiel deldonisto de ''[[Bremer Beiträge]]'' li sukcesis garantii per bona direktorado altegan nivelon de ĉiuj numeroj.
Linio 9 ⟶ 12:
En 1747 Gärtner iĝis edukisto de du junaj nobeloj kiujn li sekvis ĝis la novefondita lernejo Collegium Carolinum al Braunschweig. Abato J. F. W. Jerusalem, fondinto de la gimnazio, ekŝatis Gärtner pro lia nobleco kaj vivmanieroj kaj peris ties docentecon en 1748. Unu jaron poste Gärtner iĝis profesoro pri retoriko kaj bonaj kondutoj. Liaj prelegoj pri la teoriaj reguloj de bona oratorado alternis kun ekzercoj de eseofarado, parolado kaj disputado.
 
En 1775 Gärtner nomumitis kanoniko de la Konvento Sankta Blazio kaj en 1780, jaro de la surtroniĝo de lia lerninto Karl Wilhelm Ferdinands, Gärnter iĝis eĉ Duka kortegkonsilisto.
 
== Graveco ==
La gazeto ''Bremer Beiträger'' ja komenciĝis per la teatraĵo ''Die geprüfte Treue'' de Gärtner, tamen direndas ke lia literatura agado ne estis tre ampleksa. Lia talento estis pli tiu de kritikisto kaj kopiisto, ne de fruktodona poeto. Liaj teoriaj konoj pri stilo, formoj, estetikoj elstaris. Tion li ankaŭ sukcese lernigis al aliaj, kaj en la menciita gazeto kaj en la Kolegio Carolinum.
 
== Eksteraj ligiloj ==
* [http://www.deutsche-biographie.de/pnd116333782.html Biografio ĉe NDB]
* {{DNB-Portal|116333782}}
* [http://www.gwlb.de/niedersaechsische_personen/ Datenbenko Personuloj el Malsupra Saksio]
 
{{Bibliotekoj}}
{{vivtempo|1712|1791|gartner, karl christian}}
 
{{Vivtempo|1712|1791|Gartner, Karl Christian}}
 
[[Kategorio:Germanaj verkistoj]]