Kolesterolo: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kozyra (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
[[Dosiero:Cholesterol.png|260px|rightdekstra|Strukturo de ĥolesterolo]]
'''Kolesterolo''' aŭ '''ĥolesterolo''' estas grasosimila substanco, [[lipido]], [[steroido]] de la familio de la [[sterolo]]j. Kolesterolo estas uzata kiel konstrumaterialo en la korpoĉeloj de animaloj. Ĝi estas produktata precipe en la hepato. La formulo estas [[Karbono|C]]<sub>27</sub>[[Hidrogeno|H]]<sub>46</sub>[[Oksigeno|O]]. Ĝia ĥemia nomo estas 10,13-dimetila-17-(6-metilheptan-2-ila)-2,3,4,7,8,9,11,12,14,15,16,17-dodecahidro-1H-ciklopentafenantren-3-olo.
 
'''Kolesterolo''' estas grasosimila substanco, [[lipido]], [[steroido]] de la familio de la [[sterolo]]j. Kolesterolo estas uzata kiel konstrumaterialo en la korpoĉeloj de animaloj. Ĝi estas produktata precipe en la hepato. La formulo estas [[Karbono|C]]<sub>27</sub>[[Hidrogeno|H]]<sub>46</sub>[[Oksigeno|O]]. Ĝia ĥemia nomo estas 10,13-dimetila-17-(6-metilheptan-2-ila)-2,3,4,7,8,9,11,12,14,15,16,17-dodecahidro-1H-ciklopentafenantren-3-olo.
 
 
La nomo devenas de la grekaj ''chole'' (hepato) kaj ''stereos'' (malmola), ĉar oni malkovris ĝin en [[galŝtono]]j jam dum la [[18-a jarcento]].
Linio 19 ⟶ 17:
 
== Tipoj ==
 
Estas du tipoj da kolesterolo- la maldensa kaj la densa. La maldensa (angle: '''low density lipoprotein''' '''LDL''') estas malbona kolesterolo kaj la densa (angle : '''high density lipoprotein''' '''HDL''') estas bona. La diferenco inter ili estas la proporcio de graso kaj proteino- LDL (malbona) havas pli grason. Kutime virinoj havas pli bonan proporcion ol viroj. Malbona kolesterolo helpas dum la transportado de kolesterolo tra la sango al la ĉeloj sed bedaŭrinde povas alliĝi al la muroj de la arterioj kaj mallarĝigi kaj eĉ bloki ilin.Bona kolesterolo povas forpreni la troaĵon de malbona kolesterolo el la sango kaj resendi ĝin al la hepato, kie ĝi paneiĝis. Bona kolesterolo estas proksimume triono el la kolesterolo.
La mallarĝiĝo de la arterioj pro kolesterolo-tavoloj kaŭzas diversajn problemojn. Ĉar la sango ne povas flui facile tra mallarĝaj tuboj la koro ne ricevas sufiĉe da sango kaj do mankas al ĝi oksigeno. Tio kaŭzas severan doloron nomita angino kaj ankaŭ peco de la kolesterolo-tavolo povas escapi kaj faras embolion, kiu povas ŝtopi arterion kaj kaŭzas aŭ koratakon aŭ apopleksion.