Esperanto: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Eraroj kaj mitoj pri Esperanto: + mis-aserto Eugene Nida
Etikedo: redakto de fonto je 2017
Etikedo: redakto de fonto je 2017
Linio 490:
:Ĉiujare aperas proks. 120 Esperanto-libroj, el kio kreskis ĝis nun kolekto de dekmilo da libroj. La germana lingvisto [[:de:Jürgen Trabant|Jürgen Trabant]] tamen asertis en intervjuo en 2011, ke "ĉe Esperanto komplete mankas" literaturo<ref>"Wäre es da aus Gründen kommunikativer Gerechtigkeit nicht ohnehin besser, für den Alltag eine Kunstsprache wie Esperanto einzuführen? - Jürgen Trabant: Davon halte ich gar nichts. Da wäre aus meiner Sicht, zumindest für Europa, Latein noch besser. Hinter dem Lateinischen steht ja eine große Literatur, die bei Esperanto völlig fehlt. Aber vielleicht ist es doch besser, statt an einer künstlichen oder einer toten Sprache an einer lebendigen Kultur wie der englischen und amerikanischen zu partizipieren." (Ĉu pro kaŭzoj de komunika justeco ne estus ĉiukaze pli bone, enkonduki por la ĉiutago artefaritan lingvon kiel Esperanto? - Jürgen Trabant: Tio tute ne estas mia opinio. Ĉi-rilate el mia vidpunkto, almenaŭ por Eŭropo, la latina estus pli bone. Malantaŭ la latina ja staras granda literaturo, kiu ĉe Esperanto komplete mankas. Sed eble estas ja pli bone, paropreni anstataŭ je artefarita aŭ morta lingvo en livanta kulturo kiel la angla aŭ usono.) [http://www.goethe.de/lhr/prj/diw/dos/de7245855.htm Deutsch als Wissenschaftssprache. Intervjuo kun Jürgen Trabant]. [[Goethe-Institut]]. Marto 2011</ref>.
:Malfacilas imagi, kiel unu miliono da homoj uzas lingvon dum jardekoj sen ke per tio kreiĝas kulturo. Tamen Prof. Dieter Huber el [[Mainz]], tiama gvidanto de la instituto pri ĝenerala kaj aplikata lingvistiko de la tiea universitato (kiu edukas la plej multajn tradukistojn kaj interpretistojn kompare kun la tuta mondo), asertis en televida elsendo en 2004: "Sed la esenca afero, kiu mankas al Esperanto, estas la kultura ligiteco. Mankas, kvankam ĝi (...) estas nun parolata de unu miliono da homoj, mankas la kultura fono, la kultura integriĝo. Ĉiu lingvo vivas kune kun sia kulturo."<ref>"Aber das wesentliche was an Esperanto fehlt, ist die kulturelle Eingebundenheit. Es fehlt, wenngleich es - wie sie ja auch in ihrem Beitrag schon mitgeteilt haben - mittlerweile von 1 Million Menschen gesprochen wird, es fehlt der kulturelle Hintergrund, die kulturelle Einbindung. Jede Sprache lebt zusammen mit ihrer Kultur. (...) Wenn sie zum Ziel haben, den kleinsten gemeinsamen Nenner zu finden und das Niveau runterzuschrauben, dann wäre Esperanto vielleicht eine Möglichkeit, obwohl /es/ auch hier viele Probleme geben wird." (... Se via celo estas trovi la plej malgrandan denominatoron kaj malaltigi la nivelon, tiam Esperanto eventuale estus ebleco, kvankam ankaŭ ĉi tie estos multaj problemoj.) Dieter Huber, en intervjuo de la elsendo "nano" de la germana televido 3sat, {{daton|29|aprilo|2004}}, pri Esperanto kaj la lingvoproblemoj de EU. Citaĵo laŭ Sebastian Kirf. [http://diplom.kirf.de/Diplomarbeit%20Sebastian%20Kirf%20-%20Esperanto,%20ein%20Beitrag%20zur%20Umsetzung%20der%20Agenda%2021%20-%20V1.3.pdf Esperanto - ein Beitrag zur Umsetzung der Agenda 21?] ~2005. Emden (?). p. 83</ref>
* '''Lingvo-kultura komunumo'''. :Estas evidente ke kun Esperanto formiĝis tutmonda lingvo-komunumo, kiu regule uzas la lingvon kaj kreas kulturaĵojn en ĝi. Tion ŝajne ne sciis [[https://en.wikipedia.org/wiki/Eugene_Nida Eugene Nida]], konata usona tradukosciencisto, kiu asertis en 1997, ke la vera problemo de Esperanto estus ĝia manko de kultura komunumo por subteni ĝin. Li substrekas, evidente en la supozo, ke tio ĉe Esperanto mankas, ke lingvo estas "interaktiva fenomeno, kiu bezonas konstantan partoprenon de membroj de lingvo-kulturo" - ĝuste tion Esperanto havas<ref>"[http://www.albaglobal.com/article533.html But the real liability in Esperanto is its lack of a culture to support it.] A language is always an integral part of a culture: one of its most distinguishing features, a model of corresponding cultural concepts, and the indispensable means of transmission of a culture from one generation to another. Language is an interactive phenomenon that requires constant participation by members of a language-culture." Eugene A Nida. Translators' Confrontations with False Ideas about Language, p. 188, en: T&T, Terminologie et traduction, 2.1997, p. 185-189</ref>.
:Tute ĝenerale la [[Eŭropa Komisiono]] asertis en 2005 (eble ĝeneraligante iujn projektojn de planlingvoj, kiuj kontraste al Esperanto estu pure teknikaj kaj sen kulturo): "Artefaritaj lingvoj" "laŭ difino ne havas kulturajn rilatojn"<ref>"Das Verstehen anderer Kulturen wurzelt im Erlernen der entsprechenden Sprachen, die Ausdruck dieser Kulturen sind. Daher fördert die Kommission die Verwendung künstlicher Sprachen nicht, die per definitionem keine kulturellen Bezüge haben." (La kompreno de aliaj kulturoj radikas en la lernado de la koncernaj lingvoj, kiuj estas esprimilo de tiuj kulturoj. Pro tio la komisiono ne subtenas la uzadon de artefaritaj lingvoj, kiuj laŭ difino ne havas kulturajn rilatojn.) [[Eŭropa Komisiono]], [http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2004_2009/documents/com/com_com%282005%290596_/com_com%282005%290596_de.pdf Eine neue Rahmenstrategie für Mehrsprachigkeit] (Nova kadra strategio por plurlingveco) KOM(2005) 596 endgültig, 22.11.2005</ref>.
* '''Lingvo-kultura komunumo'''. Estas evidente ke kun Esperanto formiĝis tutmonda lingvo-komunumo, kiu regule uzas la lingvon kaj kreas kulturaĵojn en ĝi. Tion ŝajne ne sciis [[Eugene Nida]], konata usona tradukosciencisto, kiu asertis en 1997, ke la vera problemo de Esperanto estus ĝia manko de kultura komunumo por subteni ĝin. Li substrekas, evidente en la supozo, ke tio ĉe Esperanto mankas, ke lingvo estas "interaktiva fenomeno, kiu bezonas konstantan partoprenon de membroj de lingvo-kulturo" - ĝuste tion Esperanto havas<ref>"[http://www.albaglobal.com/article533.html But the real liability in Esperanto is its lack of a culture to support it.] A language is always an integral part of a culture: one of its most distinguishing features, a model of corresponding cultural concepts, and the indispensable means of transmission of a culture from one generation to another. Language is an interactive phenomenon that requires constant participation by members of a language-culture." Eugene A Nida. Translators' Confrontations with False Ideas about Language, p. 188, en: T&T, Terminologie et traduction, 2.1997, p. 185-189</ref>.
 
==== Kritiko ====