Vikipedio

Monda Neceseja Tago: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Iru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Kreita per traduko de la paĝo "World Toilet Day"
 
e ref ligiloj
Linio 1:
[[Dosiero:World Toilet Day celebration roadshow in Singapore 2016.jpg|senkadra|300x300ra]]
{{Informkesto festo}}'''World Toilet Day (WTD) '''aŭ''' Monda Neceseja Tago''' estas oficiala internacia observeja tago de [[Unuiĝintaj Nacioj]] je la 19-a de novembro kiu celas instigi agadon por ataki la tutmondan [[Salubrigo|salubrigan]] krizon.<ref name=":7">{{Cite web|url=http://www.worldtoiletday.info/|title=What is World Toilet Day?|last=|first=|date=|website=World Toilet Day|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=16 November 2017}}</ref><ref name=":5">{{cite web|url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/DSG%20sanitation%20two-pager%20FINAL.pdf|title=Call to action on UN website|date=|website=|publisher=|accessdate=19 October 2014}}</ref> Tutmonde, 4.5 miliardo da homoj vivas sen "sekure mastrumita salubrigo".<ref name="JMP2017">WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. Geneva: World Health Organization (WHO) and the United Nations Children’s Fund (UNICEF), 2017</ref> World Toilet Day estis kreita de la [[Monda Neceseja Organizo]] en 2001. Dek du jarojn poste, la [[Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj|Ĝenerala Asembleo]] de UN deklaris la Mondan Necesejon Tagon kiel oficiala UN-tago en 2013.<ref>{{Citaĵo el la reto|url=http://www.un.org/en/events/toiletday/background.shtml|URL=http://www.un.org/en/events/toiletday/background.shtml}}</ref>▼
 
▲{{Informkesto festo}}'''World Toilet Day (WTD) '''aŭ''' Monda Neceseja Tago''' estas oficiala internacia observeja tago de [[Unuiĝintaj Nacioj]] je la 19-a de novembro kiu celas instigi agadon por ataki la tutmondan [[Salubrigo|salubrigan]] krizon.<ref name=":7">(angla) {{Cite web|url=http://www.worldtoiletday.info/|title=What is World Toilet Day? (kio estas WTD?)|last=|first=|date=|website=World Toilet Day|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=16 November 2017}}</ref><ref name=":5">(angla) {{cite web|url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/DSG%20sanitation%20two-pager%20FINAL.pdf|title=Call to action on UN website|date=|website=|publisher=|accessdate=19 October 2014}}</ref> Tutmonde, 4.5 miliardo da homoj vivas sen "sekure mastrumita salubrigo".<ref name="JMP2017">(angla) WHO and UNICEF (2017) [https://washdata.org/reports Progress on Drinking Water, Sanitation and Hygiene: 2017 Update and SDG Baselines]. GenevaĜenevo: WorldMonda HealthOrganizo de OrganizationSano (WHO) and the United Nations Children’s Fund (UNICEF), 2017</ref> World Toilet Day estis kreita de la [[Monda Neceseja Organizo]] en 2001. Dek du jarojn poste, la [[Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj|Ĝenerala Asembleo]] de UN deklaris la Mondan Necesejon Tagon kiel oficiala UN-tago en 2013.<ref>{{Citaĵo(angla) el"World laToilet Day 19 November - reto|url=http://www.un.org/en/events/toiletday/background"''.shtml|URL=http://www.un.org/en/events/toiletday/background.shtml}}''</ref>
 
Aliro al sekura funkcianta [[necesejo]] havas pozitivan efikon sur la [[publika sano]], [[Digno|homa digno]] kaj persona sekureco, precipe por virinoj. Salubraj sistemoj kiuj ne sekure traktas eskrementojn permesas la disvastigon de malsanoj. Grava malsanoj kiel [[ĥolero]], [[diareo]], [[tifoida febro]], [[disenterio]] kaj [[helika febro]] povas rezulti en tiaj situacioj. Ĉirkaŭ 892 milionojn da homoj ĉirkaŭ la monda postlasas fekaĵojn en la naturo.
 
La daŭrebla evolucelo 6 de UN celas atingi salubrecon por ĉiuj kaj celas haltigi fekadon en la naturo.<ref name=":0">(angla) {{Cite web|url=http://www.un.org/sustainabledevelopment/water-and-sanitation/|title=Goal 6: Ensure access to water and sanitation for all|last=|first=|date=|website=United Nations|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=18 November 2017}}</ref> Monda Neceseja Tago ekzistas por inspiri homojn entrepreni agadon por atingi ĉi tiun celon.
 
=== Publika edukado ===
Membroj de la Daŭrebla Salubreca Alianco (SuSanA) uzis la impeton ĉirkaŭ la Monda Neceseja Tago en 2017 ĝisdatigi vikipediajn artikolojn pri LAVADO-rilataj temoj.<ref>{{Citaĵo el la(angla) reto|url="[http://www.worldtoiletday.info/meet-up-on-wikipedia/|URL=http://www.worldtoiletday.info/meet- Meet up- on-wikipedia/}} Wikipedia!]"''. World Toilet Day (UN Water)''</ref>. Tio ĉi kontribuas al publika edukado pri la salubreca krizo.<ref>{{Citaĵo(angla) el la reto|url="[https://www.sei-international.org/press/press-releases/3771|URL=https://www Join the SuSanA Sanitation Wikipedia project]", Stockholm Environment Institute (SEI)''.sei'' la 10-international.org/press/press-releases/3771|date=10an Octoberde oktobro 2017}}.</ref>
 
La dokumenta filmo "Follow the Flush" (Sekvusekvu la Flulavonakvoflosadon) kiu aperis la 19-an de novembro 2017, edukas homojn pri kio okazas sub la stratoj de [[Novjorko|Novorko]] post kiam persono flulavasakvoflosas necesejon en [[Manhattan]].<ref>{{Citaĵo(angla) elMangu-Ward, laKarina reto|url=http://thepoopproject.org/flush(16-watch|URL=a novembro 2017). "[http://thepoopproject.org/flush-watch|date=16 NovemberFollow the Flush]". The Poop Project. 2017}}</ref>
 
== Historio ==
[[Dosiero:2013_World_Toilet_Day_at_United_Nations,_New_York.jpg|maldekstra|eta|Monda Neceseja Tago oficiale deklarita en 2013 ĉe la 67a sesio de la [[Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj|UN Ĝenerala Asembleo]] en Nov-Jorko.]]
La 19-a de novembro 2001 la [[Monda Neceseja Organizo|Monda Neceseja Organiza]] (WTO) estis fondita de [[Jack Sim]], filantropo el [[Singapuro|Singapuro.]] Li poste deklaris la 19-an de novembro kiel Monda Neceseja Tago.<ref>{{Citaĵo(angla) el"[[Don't novaĵo|url=httpLaugh://www.foxnews World Toilet Day Aims to Promote Sanitation, Rid World of Disease]]"''.com/story/2008/11/'' Fox News, la 19/dont-laugh-world-toilet-day-aims-to-promote-sanitation-rid-world-diseasean de novembro 2008.html}}</ref>
 
WTO kaj poste la UN elektis la noman "World Toilet Day" (Mondan Necesejan Tagon) kaj ne "Mondan Salubrecan Tagon" por faciligi la diskongon de tiu tago inter la ĝenerala publiko. Fakte, necesejoj estas nur la unua stadio de salubrigaj sistemoj.<ref name="tilley">{{Citaĵo(angla) elTilley, libro|url=Elizabeth; Ulrich, Lukas; Lüthi, Christoph; Reymond, Philippe; Zurbrügg, Chris, '[http://www.eawag.ch/en/department/sandec/publications/compendium/|URL=http://www Compendium of Sanitation Systems and Technologies]' (2a eld.eawag).ch/ Dübendorf, Svislando : Svisa Federale Instituto de Akva Scienco kaj Teknologio (Eawag). [[ISBN]] [[:en:Special:BookSources/department/sandec/publications/compendium/|ISBN=978-3-906484-57-0|isbn=978-3-906484-57-0}}]].</ref> Eventoj kiel la Monda Neceseja Tago kaj publikaj konsciaj kampanjoj pliigas konscion pri la pli larĝaj salubrecaj sistemoj kiuj inkluzivas mastrumadon de [[forĵetakvo]], feka ŝlimo, [[Ĉedoma rubo|urba solida malŝparo]], ŝtormakvo, [[higieno]] kaj [[Manlavado|manlavado.]] Ankaŭ la d[[Celoj por Daŭripova Evoluigo|aŭreblaj evoluceloj de la UN]] petas pli ol nur necesejoj. Celo 6 petas adekvatan salubrecon, kiu inkluzivas la tutan sistemon por certigi ke malŝparo estas sekure pretigita.
 
En 2010 la homa rajto al akvo kaj salubreco estis oficiale deklarita kiel [[Homaj rajtoj|homa rajto]] fare de la Unuiĝintaj Nacioj.
 
En 2013, komuna iniciato inter la Registaro de Singapuro kaj la Monda Neceseja Organizo kondukis al la unua UN-rezolucio de Singapuro, nomita "Salubreco por ĉiuj." La rezolucio petis kolektivan agadon por haltigi la salubrecokrizon en la mondo. Monda Neceseja Tago estis deklarita oficiala UN-tago en 2013. Tiu rezolucio estis adoptita de 122 landoj ĉe la 67a sesio de la [[Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj|Ĝenerala Asembleo]] de UN en Novjorko.<ref>(angla) World Toilet Organisation: [http://worldtoilet.org/what-we-do/world-toilet-day/ World Toilet Day]. Retrieved(Monda 5Neceseja AugustOrganizo 2015.: Tutmonda Neceseja Tago)</ref>
 
=== Temoj ===
Komencanta en 2012, ĉiujare oni elektis temojn aŭ sloganojn por la Monda Neceseja Tago. En 2016 kaj 2017, la sama temo estis uzata por ambaŭ la [[Monda akvotago|Monda Akva Tago]] kaj la Monda Neceseja Tago.<ref>{{Citaĵo(angla) el la reto|url="[http://www.worldtoiletday.info/theme/|URL=http://www World Toilet Day]"''.worldtoiletday.info/theme/}}''</ref>
* 2012 - mi donas fekon, ĉu vi ?<ref>{{Citaĵo(angla) el novaĵo|url="[https://www.economist.com/news/international/21567057-every-cause-has-its-day-whether-deserved-or-not-dies-irae}} Dies irae]"''.'' The Economist,la 24-an de novembro 2012.</ref>
* 2013 - Turismo kaj akvo: protekti nian komunan estontecon.
* 2014 - [[Egaleco]] kaj [[Digno]]<ref>{{Citaĵo(angla) elGjersoe, novaĵo|url=https://wwwNathalia (20 November 2014).theguardian "World Toilet Day.com/science/head-quarters/2014/nov/20/world-toilet-day-yuck}} Yuck!". The Guardian''.'' </ref>
* 2015 - Necesejoj kaj Nutrado<ref>{{Citaĵo el la reto|url=http://www.hopespring.org.uk/19-november-2015-is-world-toilet-day/|URL=http://www.hopespring.org.uk/19-november-2015-is-world-toilet-day/}}</ref>
* 2016 - Necesejoj kaj Laborpostenoj
* 2017 - [[Forĵetakvo]]<ref name=":1">{{Cite web|url=http://www.un.org/en/events/toiletday/|title=World Toilet Day 19 November|last=|first=|date=|website=United Nations|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=14 November 2017}}</ref>
 
== VidasVidu ankaŭ ==
[[Monda akvotago|Monda Akva Tago]], tutmonda manlavada tago, listo de konsciaj tagoj, listo de memorfestaj tagoj, menstrua higiena tago
* Tutmonda manlavada tago
 
* Listo de konsciaj tagoj
== Ekstera ligilo ==
* Listo de memorfestaj tagoj
Oficiala retejo de la World Toilet Organization (Tutmonda Neceseja Organizo) : www.worldtoilet.org
* Menstrua higiena tago
* [[Monda akvotago|Monda Akva Tago]]
 
== Referencoj ==
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/Monda_Neceseja_Tago"