Strasburgo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 177:
 
=== De la Milito de Tridek Jaroj, ĝis Unua Mondmilito ===
[[Dosiero:Absolute Strasbourg 1644 Merian 01.jpg|thumb|leftdekstre|Strasburgo kiel vidita en 1644.]]
[[Dosiero:The beautiful Strasbourgian mg 0063.jpg|thumb|leftdekstre|''La Belle Strasbourgeoise'', farfare de [[Nicolas de Largillière]], 1701.]]
La Libera Grandurbo Strasburgo restis neŭtrala dum la [[Milito de la Tridek Jaroj]]. En septembro 1681 ĝi estis aneksita fare de reĝo [[Ludoviko la 14-a]], kies senprovoka aneksado estis rekonita fare de la Traktato de Rijswijk (1697). La oficiala politiko de religia maltoleremo kiu veturigis multajn protestantojn for de Francio post la revoko de la Nanta edikto (1598), de la Edikto de Fontainebleau (1685), estis uzita nek en Strasburgo nek en Alzaco. La Strasburga Katedralo, aliflanke, estis redonita de la luteranoj al la katolikoj. La germana Lutera universitato daŭris ĝis la [[Franca Revolucio]]. Famaj studentoj estis [[Goethe]] kaj aliaj.
 
Dum vespermanĝo en StrasbourgStrasburgo organizisorganizita de Mayorurbestro Frédéric tiu de de Dietrich la 25an de aprilo 1792, [[Claude Joseph Rouget-de Lisle]] trankvilakomponis "la poste himnon "[[Marseljezo]]". Tamen, la statuso de StrasbourgStrasburgo kiel civito estis revokita fare de la Franca Revolucio. ''Enragés'', plej fifame Eulogius Schneider, administris la grandurbon kunper ĉiufojefoje plitre fera fero-mano. Dum tiu tempo, multaj preĝejoj kaj arkadokortojklostroj estis aŭ detruitaj aŭ grave difektitaj. La katedralo perdis centojn de ĝiajsiaj statuoj (poste anstataŭigiteanstataŭigitaj per kopioj en la 19-a jarcento) kaj en aprilo 1794, ekzistis babilado depor malkonstrui ĝian pinton, surlaŭ la terenoideo ke ĝi vundis la principon de egaleco. La turo estis ŝparitapardonita, aliflanke, kiam en majo de la samajsama jarocivitanojjaro civitanoj de StrasbourgStrasburgo kronis ĝin kunper grandega grandegstanostana Phrygianafrigia ĉapo. Tiu artefakto poste estis konservita en la historiaj kolektoj de la grandurbo ĝis ili estis ĉiuj elĉerpitajdetruitaj en 1870.
<!--
 
En 1805, 1806 kaj 1809, Napoléon[[Napoleono Bonaparte]] kaj lia unua edzino, Joséphine, restis en StrasbourgStrasburgo. En 1810, lia dua edzino Marie Louise, Dukino de Parmo, pasigis ŝiansian unuan prezentadon sur franca grundo en la palaco. Alia reĝa gasto estis reĝo [[Karlo la 10-a]] en 1828. En 1836, [[Louis-Napoléon Bonaparte]] malsukcese provis gvidi sian unuan Bonapartistbonapartisman puĉon en StrasbourgStrasburgo.
[[Dosiero:The beautiful Strasbourgian mg 0063.jpg|thumb|left|''La Belle Strasbourgeoise'', far [[Nicolas de Largillière]], 1701]]
 
Kun la kresko de industrio kaj komerco, kiujn la populacioloĝantaro de la grandurbo triobligistriobliĝis en la 19-a jarcento al 150,000-a. Dum la [[Francia-Prusia Milito]] kaj la Sieĝo de StrasbourgStrasburgo, la grandurbo estis peze bombaditabombardita fare de la prusaprusia armeo. La 24an de aŭgusto 1870, la Belarta Muzeo estis detruita per fajroincendio, kiel tia la urba biblioteko gastigita en la Gotikagotika iama dominikadominikana ekleziopreĝejo, kun ĝiasia unika kolekto de mezepokaj manuskriptoj (plej fame la ''Hortus deliciarum''), maloftaj Renesanco-Renesancaj libroj, arkeologiaj trovaĵoj kaj historiaj artefaktoj. En 1871 post la fino de la milito, la grandurbo estis aneksita al la nove fondita germana[[Germana EmpiroImperio]] kiel parto de la Reichsland-Elsa\ßElsaß-Lothringen (tra la Traktato de Frankfurto) sen referendumo. Kiel parto de Imperialo(et-Germaniola Germana Imperio, StrasbourgStrasburgo estis rekonstruita kaj evoluis en grandioza kaj reprezenta skalo (la Neue Stadt, aŭ "nova grandurbo"). Historiisto Rodolphe Reuss kaj arthistoriisto Wilhelm tiu de von Bode estiseniris en monpostulo depor rekonstruado de la urbaj arkivoj, bibliotekojnbibliotekoj kaj muzeojnmuzeoj. La universitato, fondisfondita en 1567 kaj subpremita dum la Franca Revolucio kiel fortikaĵo de germana sento, estis remalfermita en 1872 sublaŭ la nomo Kaiser-Wilhelms-Universität. Zono de masivaj fortikaĵoj estis establita ĉirkaŭ la grandurbo, la plej granda parto el kiuj daŭre eltenasekzistas hodiaŭ: FortFortikaĵoj Roon (nun Desaix) kaj Podbielski (nun Ducrot) en Mundolsheim, Fortikaĵon tiuFortikaĵo de von Moltke (nun Rapp) en Reichstett, tiu de FortFortikaĵo Bismarck (nun Kléber) en Wolfisheim, FortFortikaĵo Kronprinz (nun Foch) en Niederhausbergen, kaj FortikaĵonFortikaĵo Grossherzog von Baden (nun Frère) en Oberhausbergen. Tiuj kiujn fortikaĵoj poste servis al la franca armeo, kaj estis utiligitaj kiel POW-tendaroj en 1918 kaj 1945.
Dum vespermanĝo en Strasbourg organizis de Mayor Frédéric tiu de de Dietrich la 25an de aprilo 1792, Claude Joseph Rouget-de Lisle trankvila " Marseljezo". Tamen, la statuso de Strasbourg kiel civito estis revokita fare de la Franca Revolucio. Enragés, plej fifame Eulogius Schneider, administris la grandurbon kun ĉiufoje pli fero-mano. Dum tiu tempo, multaj preĝejoj kaj arkadokortoj estis aŭ detruitaj aŭ grave difektitaj. La katedralo perdis centojn de ĝiaj statuoj (poste anstataŭigite per kopioj en la 19-a jarcento) kaj en aprilo 1794, ekzistis babilado de malkonstrui ĝian pinton, sur la tereno ke ĝi vundis la principon de egaleco. La turo estis ŝparita, aliflanke, kiam en majo de la samaj jarocivitanoj de Strasbourg kronis ĝin kun grandegstano Phrygiana ĉapo. Tiu artefakto poste estis konservita en la historiaj kolektoj de la grandurbo ĝis ili estis ĉiuj elĉerpitaj en 1870.
 
<!--
En 1805, 1806 kaj 1809, Napoléon Bonaparte kaj lia unua edzino, Joséphine restis en Strasbourg. En 1810, lia dua edzino Marie Louise, Dukino de Parmo pasigis ŝian unuan prezentadon sur franca grundo en la palaco. Alia reĝa gasto estis reĝo Karlo la 10-a en 1828. En 1836, Louis-Napoléon Bonaparte malsukcese provis gvidi sian unuan Bonapartist puĉon en Strasbourg.
Strasbourg en la lasta jardeko de la 19-a jarcento 1888 German mapo de Strasbourg kiel parto de la germana Empiro.
 
Kun la kresko de industrio kaj komerco, kiujn la populacio de la grandurbo triobligis en la 19-a jarcento al 150,000-a Dum la Francia-Prusia Milito kaj la Sieĝo de Strasbourg, la grandurbo estis peze bombadita fare de la prusa armeo. La 24an de aŭgusto 1870, la Belarta Muzeo estis detruita per fajro, kiel tia la urba biblioteko gastigita en la Gotika iama dominika eklezio, kun ĝia unika kolekto de mezepokaj manuskriptoj (plej fame la Hortus deliciarum), maloftaj Renesanco-libroj, arkeologiaj trovaĵoj kaj historiaj artefaktoj. En 1871 post la fino de la milito, la grandurbo estis aneksita al la nove fondita germana Empiro kiel parto de la Reichsland-Elsa\ß-Lothringen (tra la Traktato de Frankfurto) sen referendumo. Kiel parto de Imperialo(et-Germanio, Strasbourg estis rekonstruita kaj evoluis en grandioza kaj reprezenta skalo (la Neue Stadt, aŭ "nova grandurbo"). Historiisto Rodolphe Reuss kaj arthistoriisto Wilhelm tiu de von Bode estis en monpostulo de rekonstruado de la urbaj arkivoj, bibliotekojn kaj muzeojn. La universitato, fondis en 1567 kaj subpremita dum la Franca Revolucio kiel fortikaĵo de germana sento, estis remalfermita en 1872 sub la nomo Kaiser-Wilhelms-Universität. Zono de masivaj fortikaĵoj estis establita ĉirkaŭ la grandurbo, la plej granda parto el kiuj daŭre eltenas hodiaŭ: Fort Roon (nun Desaix) kaj Podbielski (nun Ducrot) en Mundolsheim, Fortikaĵon tiu de von Moltke (nun Rapp) en Reichstett, tiu de Fort Bismarck (nun Kléber) en Wolfisheim, Fort Kronprinz (nun Foch) en Niederhausbergen, kaj Fortikaĵon Grossherzog von Baden (nun Frère) en Oberhausbergen. Tiuj kiujn fortikaĵoj poste servis al la franca armeo, kaj estis utiligitaj kiel POW-tendaroj en 1918 kaj 1945.
 
=== 1918 ĝis hodiaŭ ===