Bestoj: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 102:
 
Ripetitaj klopodoj pariĝadi kun proksima parenco dum la seksa reproduktado ĝenerale kondukas al [[Enkruciĝo|enkruciĝa]] malpliiĝo en la populacio pro pliiĝanta hegemonio de damaĝaj [[Dominanteco (genetiko)|recezivaj]] trajtoj.<ref> Charlesworth, D.; Willis, J.H. (2009). "The genetics of inbreeding depression". Nat. Rev. Genet. 10 (11): 783–796. doi:10.1038/nrg2664. PMID 19834483.</ref><ref> Bernstein, H.; Hopf, F.A.; Michod, R.E. (1987). "The molecular basis of the evolution of sex". Adv. Genet. Advances in Genetics. 24: 323–370. doi:10.1016/s0065-2660(08)60012-7. ISBN 9780120176243. PMID 3324702.</ref> Animaloj evoluigis nombrajn mekanismojn por eviti proksimparencan kruciĝon.<ref> Pusey, Anne; Wolf, Marisa (1996). "Inbreeding avoidance in animals". Trends Ecol. Evol. 11 (5): 201–206. doi:10.1016/0169-5347(96)10028-8. PMID 21237809.</ref> Ĉe kelkaj specioj, kiaj la [[splenda maluro]], inoj profitas el pariĝado kun multaj maskloj, tiele produktante plian idaron de pli alta genetika kvalito.<ref> Petrie, M.; Kempenaers, B. (1998). "Extra-pair paternity in birds: Explaining variation between species and populations". Trends in Ecology and Evolution. 13 (2): 52–57. doi:10.1016/s0169-5347(97)01232-9. PMID 21238200.</ref>
; Manĝado: La majoritato de la bestoj ne povas absorbi manĝon; ili englutas ĝin. La bestoj evoluis diversmaniere por nutri sin. La [[herbivorulo]]j manĝas plantojn, la [[karnovorulo]]j manĝas aliajn bestojn; kaj la [[ĉiomanĝanto]]j nutras sin kaj el plantoj kaj el bestoj. La [[rubomanĝanto]]j manĝas materialon kaj vegetalan kaj animalan putriĝantan. La filtromanĝuloj estas akvaj bestoj kiuj filtras malgrajdajn organismojn kiuj flosas en akvo. La bestoj ankaŭ formas simbiozajn rilatojn, en kiuj du specioj vivas en tre forta mutua asociiĝo. Ekzemple [[parazito]] estas tipo de simbionta kiu vivas ene aŭ sur aliaj organismo, nome la gastiganto. La parazito nutras sin el la gastiganto kaj plej ofte faras ties malprofiton.<ref name=miller>Kenneth R. Miller, Biología, 2004, Prentice Hall, Masaĉuseco isbn=0-13-115538-5, paĝoj 658-659.</ref>
 
Kelkaj animaloj estas kapablaj por [[neseksa reproduktado]], kiu ofte rezultas en genetika klono de la patro. Tio povas okazi pere de fragmentado; [[burĝonado]], kiel ĉe la genro ''Hydra'' kaj aliaj [[knidulo]]j; aŭ de [[partenogenezo]], laŭ kio fekundaj ovoj estas produktitaj sen [[kopulacio]], kiel ĉe [[afido]]j. <ref>Adiyodi, K. G.; Hughes, Roger N.; Adiyodi, Rita G. (July 2002). Reproductive Biology of Invertebrates, Volume 11, Progress in Asexual Reproduction. Wiley. p. 116. ISBN 978-0-471-48968-9.</ref><ref> Schatz, Phil. [http://philschatz.com/biology-concepts-book/contents/m45547.html "Concepts of Biology | How Animals Reproduce".] OpenStax College. Alirita la 26an de Aprilo 2018.</ref>
; Manĝado: La majoritato de la bestoj ne povas absorbi manĝon; ili englutas ĝin. La bestoj evoluis diversmaniere por nutri sin. La [[herbivorulo]]j manĝas plantojn, la [[karnovorulo]]j manĝas aliajn bestojn; kaj la [[ĉiomanĝanto]]j nutras sin kaj el plantoj kaj el bestoj. La [[rubomanĝanto]]j manĝas materialon kaj vegetalan kaj animalan putriĝantan. La filtromanĝuloj estas akvaj bestoj kiuj filtras malgrajdajn organismojn kiuj flosas en akvo. La bestoj ankaŭ formas simbiozajn rilatojn, en kiuj du specioj vivas en tre forta mutua asociiĝo. Ekzemple [[parazito]] estas tipo de simbionta kiu vivas ene aŭ sur aliaj organismo, nome la gastiganto. La parazito nutras sin el la gastiganto kaj plej ofte faras ties malprofiton.<ref name=miller>Kenneth R. Miller, Biología, 2004, Prentice Hall, Masaĉuseco isbn=0-13-115538-5, paĝoj 658-659.</ref>
; Spirado: Ne gravas ĉu ili vivas en akvo au surtere, ĉiuj bestoj spiras; tio signifas, ke ili povas elpreni [[oksigeno]]n kaj elpeli karbonan dioksidon. Ĉar ili havas korpojn tre simplajn kun maldikaj muroj, kelkaj animaloj uzaz la disvastigon de tiuj substancoj tra la [[haŭto]]. Tamen, la majoritato de la bestoj evoluigis kompleksajn histojn kaj organikajn sistemojn por spirado.<ref name=miller />
; Cirkulado: Multaj akvaj malgrandaj animaloj, kiaj kelkaj vermoj, uzas nur la disvastigon por transporti oksigenon kaj molekulojn de nutraĵoj al ĉiuj siaj ĉeloj, kaj kolekti kelkajn el ties rubaj produktoj. Sufiĉas tia disvastigo ĉar tiuj bestoj apenaŭ havas dikecon de kelkaj ĉeloj. Tamen, la plej grandaj bestoj posedas kelkajn tipojn de [[sangocirkula sistemo]] por transporti substancojn tra la interno de siaj korpoj.<ref name=miller />