Ĝeneralaj Statoj de la Reĝlando Nederlando: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Aldonis tekston pri Esperanta termino.
Linio 15:
[[dosiero:Anefo 911-6107 Prinses Beatrix.jpg||eta|Princino Beatriksa en 1960 je la tronparolado (anstataŭe sian patrinon), en ''Ridderzaal''.]]
[[dosiero:De Ridderzaal van het Binnenhof, Den Haag.jpg|eta|''Ridderzaal'' („kavalirhalo“). La nomo devenas el la [[19a jarcento]].]]
 
=== En Esperanto ===
La nomo ''Staten-Generaal'', aŭ "Ĝeneralaj Statoj", evidente ne temas pri ŝtatoj, sed pri [[Stato|''sociaj'' ''statoj'']]. La sistemo de sociaj statoj ekzistis en [[Feŭdismo|feŭdismaj]] landoj same kiel [[Socia klaso|klassistemo]]. La nederlanda kunsido de Ĝeneralaj Statoj tri statoj estas reprezentitaj (vidu sube). En [[Esperanto]], oni ofte ne parolas pri statoj kiel socia afero, sed tia uzo ja estas [[Zamenhofaj Vortoj|zamenhofa]]. [[L. L. Zamenhof]], kiu plenkreskis en feŭdalisma lando, diris:
{{Citaĵo|teksto=Ili reprezentas per si ĉiujn landojn, ĉiujn rangojn, statojn kaj klasojn de la homoj.}}
La [[Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto|''Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto'']] montras ke la vorto "stato" ne estas kutimaĵo. La vortaro tradukas la feŭdisman civitaron per ambaŭ "Tria Stato" kaj "Tria Ordo".<ref>{{Citaĵo el gazeto|gazeto=La Ondo de Esperanto|aŭtoro=Sergio Pokrovskij|jaro=2001|volumo=8|nomero=9|paĝoj=82-83|url=http://esperanto-ondo.ru/R-pilger.htm|titolo=Kvarlingve ĉirkaŭ la jaro 1648ª|lingvo=eo}}</ref>
 
=== En Nederlando ===
La nomo ''Staten-Generaal'' estas krome ne nur en pli malnovaj fontoj uzata kiel alia termino por la ŝtatonomo [[Respubliko de la Sep Unuiĝintaj Provincoj]]. Tio ĉi estas atribuenda al tio, ke la Ĝeneralaj Statoj ankaŭ funkciis kiel [[suvereno]] de la respubliko. La armeo de Nederlando do nomiĝas ''het Staatse leger''.
 
Linio 26 ⟶ 33:
* la [[Tria Stato]]<ref name="toze_nl_bd1" />: la reprezentantoj de la riĉaj provincoj kaj monhavaj urboj, aparte de la [[Graflando Flandrujo|flandraj]] urboj [[Gento (urbo)|Gento]], [[Bruĝo]] kaj [[Ipro]]
 
La aliaj homoj, plejparte la [[Servuteco|servutularo]], ne estis reprezentita. Jam la [[9an de januaro]] [[1464]] en [[Bruĝo]] okazis komuna kunveno nome ''Staten-Generaal'' de ĉiuj nederlandaj regionoj ''(gewesten)''. Ĝi persvadis, precipe laŭ peto de la urboj, [[Filipo la 3a (Burgonjo)|Filipon la Bonan]], doni al lia filo [[Karlo la Brava]] la oficon de [[guberniestro]]. Pli malfrue en la [[15a jarcento|15a]] kaj [[16a jarcento]]j [[Bruselo]] estis sidejo de la Ĝeneralaj Statoj.
 
La Ĝeneralaj Statoj ankaŭ ludis gravan rolon en la komenca fazo de la [[Okdekjara Milito]] (vidu [[Unuiĝo de Utreĥto]]). La forĵuriĝo disde la reĝo en 1581 signifis, ke la Ĝeneralaj Statoj transprenis la regadon de la lando. Bruselo kaj la sudaj provincoj restis sub la regado de la hispana reĝo, kaj la Ĝeneralaj Statoj translokiĝis al [[Hago]].