Dekliva ebenaĵo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 50 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q161462)
Propono alinomi al Dekliva ebeno
Linio 1:
į{{Alinomu|Dekliva ebeno|Ebenaĵo rilatas al loko kaj ne al fizika objekto}}
'''Dekliva ebenaĵo''' aŭ '''klinita ebenaĵo''' en [[mekaniko]] estas ebena surfaco tiom klinita, ke ĝi nek [[horizontalo|horizontalas]] nek [[vertikalo|vertikalas]]. Deklivaj ebenaĵoj uziĝas por malpliigi la forton nenesan por levi pezan objekton. Ili laŭ la fizika terminaro apartenas al la [[simpla maŝino|simplaj maŝinoj]].
[[Dosiero:Free body.svg|righteta|dekstre|300px|thumb|Klarigo de la [[diagramo]] de [[forto]]j:<br>N = [[Normala forto]] kiu estas ortangula al la ebenaĵo<br>m = [[Maso]] de la objekto<br>g = Akcelo pro [[gravito]]<br>θ ([[theta]]) = angulo de kliniĝo de la ebenaĵo, mezurita kompare kun la horizontalo. <br>''f'' = [[Frotado]] inter la objekto kaj la ebenaĵoebeno, kiu bremsas la subengliton]]
'''Dekliva ebenaĵo''' aŭ '''klinita ebenaĵoebeno''' en [[mekaniko]] estas [[ebeno|ebena]] [[surfaco]] tiom klinita, ke ĝi nek [[horizontalo|horizontalas]] nek [[vertikalo|vertikalas]]. Deklivaj ebenaĵoj uziĝas por malpliigi la forton[[forto]]n nenesannecesan por levi pezan objekton. Ili laŭ la fizika terminaro apartenas al la [[simpla maŝino|simplaj maŝinoj]].
 
Se ebenaĵoebeno estas klinita je [[angulo]] θ de 45 gradoj[[grado]]j, la [[vojo]] por levado de objektoj al 10 metroj[[metro]]j da alteco[[alto]] altiĝas al vojo de 14,1 metroj sur la dekliva ebenaĵo - samtempe la forto necesa por levado reduktiĝas al 71 procentoj[[procento]]j. Se la angulo de kliniĝo malgrandiĝas al 22,5 gradoj, la vojo por levado je 10 metroj da altecoalto sur la dekliva ebenaĵo sumiĝas je pli-malpli 22 metroj, kaj la forto necesa por levado reduktiĝas al pli-malpli 45 procentoj.
[[Dosiero:Free body.svg|right|300px|thumb|Klarigo:<br>N = [[Normala forto]] kiu estas ortangula al la ebenaĵo<br>m = [[Maso]] de la objekto<br>g = Akcelo pro [[gravito]]<br>θ ([[theta]]) = angulo de kliniĝo de la ebenaĵo, mezurita kompare kun la horizontalo. <br>''f'' = [[Frotado]] inter la objekto kaj la ebenaĵo, kiu bremsas la subengliton]]
Se ebenaĵo estas klinita je angulo θ de 45 gradoj, la vojo por levado de objektoj al 10 metroj da alteco altiĝas al vojo de 14,1 metroj sur la dekliva ebenaĵo - samtempe la forto necesa por levado reduktiĝas al 71 procentoj. Se la angulo de kliniĝo malgrandiĝas al 22,5 gradoj, la vojo por levado je 10 metroj da alteco sur la dekliva ebenaĵo sumiĝas je pli-malpli 22 metroj, kaj la forto necesa por levado reduktiĝas al pli-malpli 45 procentoj.
 
Inter la aplikoj de tiu simpla [[fiziko|fizika]] [[principo]] estas ekzemple serpentoformaj stratoj sur montaj deklivoj[[deklivo]]j, kiuj plilongigas la vojon de [[veturado]] kompare al rekta dekliva strato, sed malpligrandigas la stratan kliniĝon kaj faciligas la suprenveturon (tion ekzemple spertas biciklantoj, kiuj proprakorpe devas produkti la forton de antaŭenveturado). Alia apliko de la principo estas [[ramplo]]j, do deklivaj vojoj ĉe konstruaĵoj, kiuj en modernaj domoj ankoraŭ uziĝas alternative al [[ŝtuparo]]j tie, kie ne nur piedirantoj, sed ankaŭ homoj kun [[aĉetoĉaro]]j, [[rulseĝo]]j aŭ [[biciklo]]j atingu pli altan aŭ malaltan punkton doman - esence pli gravaj la ramploj tamen estis dum la [[antikva epoko]], kiam nur per ili en [[konstruaĵo|konstruejoj]] de domoj kaj palacoj (aŭ ekzemple de la egiptaj piramidoj) pezaj ŝtonoj povis esti transportitaj al la cela altecoalto. Ankaŭ la sportaj disciplinoj de [[alpa skiado]] kaj [[skisaltado]] uzas la principon de dekliva ebenaĵo, por konverti la forton de [[gravito]] al [[rapido]].
 
== Vidu ankaŭ ==
{{commonscat}}
* [[Deklivo]]
* [[Ebeno]]
 
[[Kategorio:Mekaniko]]
[[Kategorio:Simplaj maŝinoj]]