Laborista movado: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
KuBOT (diskuto | kontribuoj)
e Anstataŭigo de ne plu uzota Ŝablono:EL; vidu VP:DT en Marto 2017
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
La nocio '''laborista movado''' ampleksasestas ĉiujn[[Kontraŭkapitalismo|kontraŭkapitalista]] organizaĵojn[[Socia kajmovado|movado]], kiu ampleksas agadojndu kiujĉefajn celasflankojn:
 
# La '''eksterparlamentaj (laboristaj) movadoj''', kiuj konsistas interalie el [[anarkiismo]] kaj [[sindikatismo]].
* plibonigi la situacion de la laboristoj kaj iliaj familioj kaj/aŭ
#* Sindikatismo: kolektiva organizado de [[Laboristo|laboristoj]], [[Dungeco|dungitoj]] kaj kelkfoje [[Liberprofesiulo|liberprofesiuloj]], kiuj trovas potencon en kuneco per [[Sindikato|sindikatoj]].
* ŝanĝi la socion por certigi al la laborista klaso la realigon de siaj interesoj.
# La '''politikaj (laboristaj) movadoj''', kiuj konsistas interalie el parlamenta agado, per kiu reprezentitaj estas la interesoj de laboristoj, dungitoj, liberprofesiuloj kaj aliaj, kiuj estas sendefendaj kontaŭ kapitalismo. Ĉi tiu strategio trovas potencon per [[Partio (politiko)|politikaj partioj]].
 
La formiĝonkomenciĝo de la laborista movado spronis la okazaĵojokazaĵojn de la revoluciojrevoluciajn en la jaroj [[1848]] kaj [[1849]]. La movadon forte influis la ideoj de [[Karl Marx]] kaj [[Friedrich Engels]].
 
== Termino ==
Ĝin forte influis la ideoj de [[Karl Marx]] kaj [[Friedrich Engels]].
Kelkaj uzas la nocion "laborista movado" por diferenci inter (1) kontraŭkapitalista agado ene de [[kapitalismo]] kaj (2) [[Revolucio|revolucia]] kontraŭkapitalista agado, ankaŭ nomita [[socialismo]]. Laŭ tiu difino, nur la unuo estas la "laborista movado". Aliaj uzas la nocion por priparoli la tutan kontraŭkapitalista agado favore al laboristoj.
 
Per la plej granda defino, la "laborista movado" ampleksas ĉiujn organizaĵojn kaj agadojn kiuj celas
 
* kaj plibonigi la situacion de la laboristoj kaj iliaj familioj kaj/aŭ;
* kaj ŝanĝi la socion por certigi al la laborista klaso la realigon de siaj interesoj.
 
== Subceloj ==
Historie, la laborista movado havis multajn subcelojn kaj ilojn por atingi la du ĉefajn celojn ĉisupre.
 
Agado ene de la kapitalisma socio (reformismo):
 
* [[Labora juro]];
 
Agado por fari socialisman socion (revolucio):
 
* Atingi [[Anarkiismo|anarkiismon]];
* Atingi [[Demokrata Socialismo|demokratan socialismon]];
* Atingi [[Komunismo|komunismon]].
 
== Laborista movado kaj Esperanto ==
*{{Vidu [[ankaŭ|Laborista Esperanto-movado]]}}
[[Esperanto]] havis rolon en ambaŭ reformismo kaj revolucio. Por atingi reformismon, laboristoj bezonas defii la potenculojn per esti instruitaj pri la mondo. Dum longa tempo, laboristoj ne estis edukitaj kaj ne iris lernejon. Tiel, ili ne povis organiziĝi. Por atingi revolucion, la laboristaro bezonas kolektivan forton, kiu troviĝas per Esperanto kaj monda unuiĝo de la laboristaro.
 
== Vidu ankaŭ: ==
 
Vidu ankaŭ:
* [[Demokrata Socialismo]]
* [[Labora juro]]
* [[Politika maldekstro]]
* [[Feminismo]]
* [[Kapitalismo]]
* [[Luddismo]]
* [[Sindikato]] kaj [[Sindikatismo]]
* [[Klasbatalo]]
* [[Socialismo]]
* [[Komunismo]]
* [[Anarkiismo]]
* [[Marksismo]]
* [[Internacio]]
* [[Laborista Esperanto-movado]]
 
== Eksteraj ligiloj ==
* {{En}} http://www.labornet.org <!-- en:Global online communication for a democratic, independent labor movement en->eo:(Tutmonda, Malloka) _online_ komunikado (ĉar, kontraŭ, por, pro) (a, _) _democratic_, (nedependa, sendependa) labori delokigo -->
* {{Es}} http://www.tallerediciones.com/cuza/modules.php?name=News&file=article&sid=61&mode=&order=0&thold=0 <!-- es:La Masonería y el Movimiento Obrero por Alberto Valín es->eo:_La_ _Masonería_ y _el_ _Movimiento_ _Obrero_ _por_ _Alberto_ _Valín_ -->
* {{Fr}} http://www.democratie-socialiste.net/annuaire.html
* {{De}} http://www.gegenstandpunkt.com/vlg/prol/prolix.htm <!-- de:Das Proletariat -->
 
[[Kategorio:Politiko]]