Bovo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kani (diskuto | kontribuoj) |
Kani (diskuto | kontribuoj) |
||
Linio 59:
==== Gravedeco kaj grando ====
La [[Mamula gravedeco|gravedotempo]] por bovino estas ĉirkaŭ naŭ monatojn longa. La grando de bovido povas varii depende de la rasoj, sed tipa bovido pezas inter 25 kaj 45 kg. Grando kaj pezo de plenkreskulo ege varias depende de la rasoj kaj de la sekso. Bovjunuloj estas ĝenerale mortigitaj antaŭ atingi 750 kg. Bredotenado povas okazi dum pli longa vivodaŭro, porokaze por vivi tiom longe kiom ĝis 25 jaroj. La plej aĝa registrita bovo, nome Big Bertha (Granda Berta), mortis je aĝo de 48 en 1993.
==== Reproduktado ====
[[File:Bovine reproductive system.jpg|thumb|upright=0.65|Reprodukta sistemo de bovino.]]
[[File:Ox testis- FMVZ USP-14.jpg|thumb|upright=0.65|Oksaj kojonoj.]]
Ĉe farmsoj estas tre komuna la uzado de [[artefarita fekundigo]] (AF), nome [[helpita reprodukta teknologio|medicinhelpita reprodukta tekniko]] konsistanta en la artefarita meto de [[spermo]] en la [[Virinaj seksorganoj|ina sekstubo]].<ref name="Hopper2014">{{cite book|author=Richard M. Hopper|title=Bovine Reproduction|url=https://books.google.com/books?id=gxZTBAAAQBAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q=insemination&f=false|date=18a de Aŭgusto 2014|publisher=Wiley|isbn=978-1-118-47085-5}}</ref> Ĝi estas uzata por okazoj kiam la [[spermatozoo]]j ne povas atingi la [[ovodukto]]jn aŭ simple laŭ elekto de la posedanto de la animalo. Ĝi konsistas el transigi, al la [[utero|utera kaverno]], spermatozoojn antaŭe kolektitaj kaj procezitaj, kun selekto de morfologie pli normalaj kaj moveblaj spermatozooj.
{{redaktata}}
A cow's [[udder]] contains two pairs of [[mammary gland]]s, (commonly referred to as ''teats'') creating four "quarters".<ref>{{Cite book |title=The Family Cow Handbook |last=Hasheider |first=Phillip|isbn=0-7603-4067-6}}</ref> The front ones are referred to as ''fore quarters'' and the rear ones ''rear quarters''.<ref>{{Cite web |url=https://www.uvm.edu/extension/agriculture/faccp/files/aglabor_bilingual/milk_quality_posters.pdf |title=Udder Structure & Disease |date=2015-05-06|website=UVM|deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150518073505/https://www.uvm.edu/extension/agriculture/faccp/files/aglabor_bilingual/milk_quality_posters.pdf |archivedate=18 May 2015 |df=dmy-all}}</ref>
{{further|Virbovo#Reprodukta anatomio}}
Bulls become fertile at about seven months of age. Their fertility is closely related to the size of their [[testicle]]s, and one simple test of fertility is to measure the circumference of the scrotum: a young bull is likely to be fertile once this reaches {{convert|28|cm|in|0}}; that of a fully adult bull may be over {{convert|40|cm|in|0}}.<ref>{{cite web |url=http://www.nt.gov.au/d/Content/File/p/Anim_Dis/747.pdf |title=G Jayawardhana (2006), ''Testicle Size – A Fertility Indicator in Bulls'', Australian Government Agnote K44. |format=PDF|accessdate=6 August 2012 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121116045317/http://www.nt.gov.au/d/Content/File/p/Anim_Dis/747.pdf |archivedate=16 November 2012 |df=}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.reproduction-online.org/cgi/reprint/59/2/447.pdf |title=A P Carter, P D P Wood and Penelope A Wright (1980), Association between scrotal circumference, live weight and sperm output in cattle, ''Journal of Reproductive Fertility'', '''59''', pp 447–451. |format=PDF|accessdate=6 August 2012}}</ref>
Bulls have a fibro-elastic penis. Given the small amount of erectile tissue, there is little enlargement after erection. The penis is quite rigid when non-erect, and becomes even more rigid during erection. Protrusion is not affected much by erection, but more by relaxation of the [[retractor penis muscle]] and straightening of the [[sigmoid flexure]].<ref name="Sarkar">{{cite book |last=Sarkar |first=A. |title=Sexual Behaviour In Animals |publisher=Discovery Publishing House |year=2003 |url=https://books.google.com/books?id=bsCiWUiPY5UC|isbn=978-81-7141-746-9}}</ref><ref>{{cite book|author=William O. Reece|title=Functional Anatomy and Physiology of Domestic Animals|url=https://books.google.com/books?id=naSWWxJLcd0C|year=2009|publisher=John Wiley & Sons|isbn=978-0-8138-1451-3}}</ref><ref>{{cite book|author1=James R. Gillespie|author2=Frank Flanders|title=Modern Livestock & Poultry Production|url=https://books.google.com/books?id=7Z9o_vGPP4cC|year=2009|publisher=Cengage Learning|isbn=1-4283-1808-9}}</ref> [[Induced ovulation (animals)|Induced ovulation]] can be manipulated to produce farming benefits. For example, to synchronise ovulation of the cattle to benefit dairy farming.
== Historio kaj disvastigo ==
| |||