Svahila lingvo: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Linio 223:
 
==La sŭahila lingvo kaj Esperanto==
[[Bernard Golden]] en tre interesa kaj bonkvalita eseo ''La sŭahila lingvo kaj Esperanto – komparo kaj kontrasto''<ref>[[Bernard Golden]], ''La sŭahila lingvo kaj Esperanto – komparo kaj kontrasto'', en ''[[Interlingvo inter lingvoj,Lingvoj. Prilingvaj eseojEseoj]]'', Diversajdiversaj aŭtoroj, [[UEA]], [[Roterdamo]], [[2015]]. ISBN 9789290171232. 271 paĝoj. paĝoj 15-28.</ref> disvolvigas kuriozan tezon komparante la sŭahilan kun Esperanto. Tiu estas ege interesa eseo, ĉar unuflanke priskribas la fenomenon de ''nenormala'' interpopola [[lingvo]] kia estas la [[sŭahila]], kaj krome ĝi estas komparata en diversaj sencoj kun [[Esperanto]], kaj ĉefeprecipe rilate al ties historio kaj sociologio. Nome oni priskribas la komercan naskiĝon de la sŭahila, kompare al la praktika intereso de komencaj esperantistoj, la malfacilon pri uzado de ambaŭ por [[poezio]], ĉefe en la komencaj stadioj, la atakojn aŭ malhelpojn kontraŭ la sŭahila fare de naciismaj sentoj, de religiaj nuancoj, de edukistoj kaj de politikistoj, kio iel ripetiĝas en la kazo de Esperanto. Tamen oni komparas la du diversajn vojojn por normigo kiuj okazis en ambaŭ lingvoj, kaze de la sŭhila ĉefe ĉirkaŭ la dua kvarono de la 20a jarcento.
 
La aliro al la literaturo estis avantaĝo por Esperanto, dum la troa ligo al kulturaj naskokernoj (Islamo kaj komerco por la suahila, eŭropaj intelektuloj por Esperanto) similigis malavantaĝojn. Alia diferenco estas ke en la procezo de disvastigo kaj normigo ĉe la sŭahila gravan rolon ludis komercistoj, misiistoj, administrantoj kaj politikistoj, dum ĉe Esperanto apenaŭ. Fina konkludo estas ke spite malhelpojn la sŭahila venkis, dum al Esperanto mankas ankoraŭ multo por tio.
Linio 234:
 
==La tezoj de Bernard Golden==
[[Bernard Golden]], en sia artikolo ''Piĝinoj, kreolaj lingvoj kaj planlingvoj'',<ref>Bernard Golden, ''Piĝinoj, kreolaj lingvoj kaj planlingvoj'' [1988] en [[Interlingvo inter lingvoj, Prilingvaj eseoj]], Diversaj aŭtoroj, [[UEA]], [[Roterdamo]], [[2015]]. ISBN 9789290171232. 271 paĝoj. paĝoj 29-46.</ref> eliras el la konceptoj de [[piĝino]]j kiel porokazaj helplingvoj, nenies gepatraj lingvoj kaj [[kreolaj lingvoj]] kiel jam primaraj lingvoj devenaj el piĝinoj. Tradicie [[lingvisto]]j iom malatentis ilin, kvankam ja ili konstituas interesajn lingvajn fenomenojn, kaj fakte modelojn por planlingvoj, kiuj siavice plej ofte havas piĝinajn interetnajn celojn, kaj same kiel ili estas mikslingvoj. Kreolaj plej ofte estas facilaj lingvoj mikse inventitaj de filoj de parolantoj de piĝinoj. Tre interesaj kazoj de tiaj lingvoj estas [[papiamento]] kaj la sŭahila. Esperanto povus profiti el tiaj fenomenoj, se ĝi pligrandigas sian facilecon kaj piĝinecon, dum povas esti malhelpita en sia etendiĝo pro alproksimiĝo al funkciado de nacilingvoj. Paŝoj al tiu piĝiniĝo estus la bazaj vortaroj kaj evito de gramatikaj komplikaĵoj de la "trunko" de [[Kalocsay]], la facila lingvaĵo de la revuo ''[[Kontakto]]'' aŭ la Zagreba Metodo.
 
== Notoj ==
Linio 252:
 
==Bibliografio==
* [[Bernard Golden]], ''La sŭahila lingvo kaj Esperanto – komparo kaj kontrasto'', en ''[[Interlingvo inter lingvoj,Lingvoj. Prilingvaj eseojEseoj]]'', Diversajdiversaj aŭtoroj, [[UEA]], [[Roterdamo]], [[2015]]. ISBN 9789290171232. 271 paĝoj. paĝoj 15-28.
* Wilfred Whiteley, ''Swahili: The Rise of a National Language'', Lonfdono, Methuen.