Aŭstralia kontinento: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Etikedoj: Poŝtelefona redakto Redakto de poŝaparata retejo
rv vandalism
Etikedo: Malfaro
Linio 1:
{{Informkesto kontinento
:({over})
|Bildo = [[Dosiero:Australia-New Guinea (orthographic projection).svg|300px]]
|Areo = 8.560.000
|Loĝantoj = 29.400.000
|Landoj = 3 ''([[Aŭstralio]], plejparto de [[Nov-Gvineo]], parto de [[Indonezio]])''
|Dependaj teritorioj = 0
|Lingvoj = (multaj)
|Horzonoj = [[UTC]]+10 al UTC+8
|Plej grandaj urboj = [[Sidnejo]] <br> [[Melburno]] <br> [[Brisbano]]
}}
La '''Aŭstralia kontinento''', '''Sahulo''', aŭ la '''Aŭstrali-Nov-Gvinea kontinento''' estas ĝenerale konsiderata kiel la plej malgranda el la sep [[kontinento]]j. Ne estas ĝenerale akceptita difino de la vorto "kontinento." Baza difino povus esti "Unu el la ĉefaj konstantaj terkorpoj de la tera surfaco." ''(Oxford English Dictionary)''. Laŭ tiu difino, la Aŭstralia kontinento inkludas nur la ĉefteron de la ŝtato [[Aŭstralio]], kaj ne apudajn insulojn kiel [[Tasmanio]] aŭ [[Nov-Gvineo]]. El la vidpunkto de la [[geologio]] aŭ de la [[fizika geografio]], tamen, "kontinento" povas esti komprenata kiel inkludanta la [[kontinentbreto]]n (la merĝita apuda areo) kaj la [[insulo]]jn de la platformo, kiuj estas konsiderataj kiel struktura parto de la kontinento. Laŭ tiu difino [[Tasmanio]], [[Nov-Gvineo]] kaj aliaj apudaj insuloj estas parto de la Aŭstralia kontinento, ĉar ili sidas sur la sama kontinenta platformo (kuŝejo). Tiuj insuloj estas apartigitaj de la maro ĉirkaŭ la kontinenta platformo — la [[Arafura Maro]] kaj la [[Toresa Markolo]] inter [[Aŭstralio]] kaj [[Nov-Gvineo]], kaj la [[Bass Markolo]] inter ĉeftera [[Aŭstralio]] kaj [[Tasmanio]].
 
Kiam la [[marnivelo]] estis pli malalte dum la [[Kvaternaro|kvaternara]] [[glaciepoko]], inkludante la [[lasta glacia maksimumo|lastan glacian maksimumon]] ĉirkaŭ {{nombro|18000}} a.K, la teroj formis ununuran, sekvan teramason. Dum la pasintaj dekmilo da jaroj, plialtiĝantaj marniveloj superfluis super la malaltaj teroj kaj apartigis la kontinentojn en la nunaj malalta duonseka ĉeftero kaj la du montaraj insuloj de [[Nov-Gvineo]] kaj [[Tasmanio]].
 
[[geologio|Geologie]], la kontinento etendiĝas al bordo de la kontinenta platformo, kaj tiele la nune apartigitaj teroj povas ankoraŭ daŭre esti konsiderataj kontinento.<ref name="JohnsonPage12">Johnson, David Peter, 2004, The Geology of Australia, Cambridge University Press, Port Melbourne, Victoria, paĝo 12</ref> Pro la disvastigo de [[flaŭro]] kaj [[faŭno]] tra la sola termaso de la [[Pleistoceno]], la apartigitaj teroj havas rilatan [[bioto]]n.
 
[[Nov-Zelando]] ne estas en la sama kontinenta platformo kaj ne estas parto de la Aŭstralia kontinento, sed ja estas parto de la merĝita kontinento [[Zelandio (kontinento)|Zelandio]] kaj la pli ampleksaj mondoregionoj konata kiel [[Oceanio]] aŭ [[Aŭstralazio]].
 
== Geografio kaj nomenklaturo ==