4-a de junio: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→‎Mortoj: Juan Goytisolo
→‎Eventoj: Puĝeta Fjordo anoncita por Britio
Linio 9:
* [[1039]]: [[Henriko la 3-a (Sankta Romia Imperio)|Henriko la 3-a]] iĝis rego de Germanio
* [[1055]]: Papo [[Viktoro la 2-a]] kunvokis en [[Florenco]] [[Sinodo de la Episkopoj|sinodon de episkopoj]], kiun krom 120 episkopoj partoprenis la imperiestro
* [[1133]]: Papo [[Inocento la 2-a]] eldonis [[buleo (papo)|buleon]] ''Sacrosanta Romana'', kiu agnoskis estrecrajton de [[Magdeburgo|magdeburga]] [[ĉefepiskopo|ĉefepiskopejo]] super la [[Pollando|pola]] [[ekleziodiocezo]]j en [[Pomerio]]
* [[1294]]: [[Litovoj]] sub gvido de grandprinco [[Vytėnis]] atingis [[Łęczyca]], kie bruligis murzonitan urbon, konstruitan de pola princo
* [[1365]]: [[Arles]]: [[Karolo la 4-a (Sankta Romia Imperio)|Karolo la 4-a]] kroniĝis kiel reĝo de [[Burgonjo]]
* [[1391]]: '''[[Pogromo]] de [[judoj]] en [[Sevilo]]; - miloj estis murditaj kaj transvivinta plimulto [[bapto|baptiĝis]]'''
* [[1487]]: Taĉmentoj de tronpretendanto [[Lambert Simnel]] alvenis de [[Irlando]] al [[Anglio]], kie la 16-an de junio estis frakasitaj de la reĝo [[Henriko la 7-a]]
* [[1584]]: [[Walter Raleigh]] fondis sur insulo la unuan anglan kolonion en [[Nordameriko]]; apud la bordo de la nuna [[Norda Karolino]]
* [[1615]]: Soldataro de [[ŝoguno]] [[Tokugawa Ieyasu]] konkeris post sieĝo [[Osaka burgo|Osakan burgon]]
* [[1629]]: Nederlanda [[ŝipo]] [[Batavia (ŝipo)|Batavia]] frakasiĝis apud la okcidenta [[Aŭstralio]] - inter 341 personoj 301 sukcesis atingi ĉirkaŭajn insulojn
* [[1652]]: '''Dua tago de la [[masakro]] de ĉ. 80003500 mil polaj [[militkaptito]]j post la [[batalo de Batoh]]''' - laŭ ordono de ukraina [[hetmano]] [[Bohdan Ĥmelnickij]]
* [[1666]]: [[Parizo]]: premiero de la komedio ''[[La mizantropo]]'' de [[Molière]]
* [[1719]]: [[Granda Nordia Milito]]: venko de rusa ŝiparo super la sveda en mara batalo apud [[Saaremaa|Osel]]
* [[1783]]: '''La unua publika montro de [[varmaerbalono]], konstruita de [[fratoj Montgolfier]]'''
* [[1792]]: Kapitano de [[reĝa mararmeo]] George Vancouver anoncis [[Puĝeta Fjordo|Puĝetan Fjiordon]] en [[Pacifika nordokcidento]] apartenanta por [[Britio]]
* [[1794]]: Brita armeo konkeris [[Portoprinco]]n sur [[Haitio]]
* [[1802]]: [[Regno de Sardio]]: reĝo [[Karlo Emanuelo la 4-a de Savojo]] abdikis favore al sia frato [[Viktoro Emanuelo la 1-a de Savojo]]
* [[1814]]: Franca [[Ĉarto de 1814]] ekvalidis
* [[1817]]: Imperiestro [[Francisko la 1-a (Aŭstrio)|Francisko la 1-a]] konfirmis [[statuto]]n de la [[Fondaĵo]] [[Ossolineum]], fondita en [[Lvovo]] de pola [[grafo]], verkisto, historiisto kaj tradukisto Józef Maksymilian Ossoliński
* [[1887]]: '''Malfermo de la [[Institut Pasteur|Pasteur-Instituto]] en Parizo'''
* [[1912]]: [[Masaĉuseco]] kiel la unua usona subŝtato enkondukis [[minimuma salajro|minimuman salajron]]
* [[1917]]: La unua disdono de la usona [[Premio Pulitzer]]
* [[Unua mondmilito]]:
** [[1916]]: '''[[Brusilov-ofensivo]] komenciĝis''' - la plej granda ofencivo kontraŭ [[Centraj Potencoj]]
** [[1917]]: [[Georgo la 5-a (Britio)|Georgo la 5-a]] enkondukis [[Ordeno de Brita imperio|Ordenon de Brita imperio]]
** [[1917]]: Prezidento de [[Francio]] Raymond Poincaré dekretis pri kreo de Pola Armeo en Francio (komandota de [[Józef Haller]])
Linio 43 ⟶ 44:
** [[1942]]: Germana polico [[pafekzekutado|pafekzekutis]] en apud[[Varsovio|varsovia]] arbaro 50 malliberulojn alveturigitaj de malliberejo [[Pawiak]] kaj po 15 judoj en [[Maków Mazowiecki]], [[Mława]], [[Mielec]] kaj 11 en [[Słomniki]]; dum [[deportado]] de judoj el [[geto]] en [[Krakovo]] estis pafmortigita de germanoj Mordechaj Gebirtig, poeto de la [[jida lingvo]], kantisto kaj aktoro
** Batalo de [[Midvejinsuloj|Midvejo]] komenciĝis
** [[1943]]: [[kontraŭpolismo|Kontraŭpola]] [[Operaco Tannenberg]]: germanaj [[Sonderdienst]] kaj [[Ordnungspolizei]] en polaj vilaĝoj Krajno Pierwsze (proksime al [[Kielce]]) murdis 28 vilaĝanojn kaj en Nasiechowice (proksime al [[Miechów]]) komencis [[ekzekuto|ekzekuti]] laŭ [[Speciala Kapt-ordona Libro de Poloj]] ties loĝantojn kaj poste, pro ilia fuĝado, arestis ĉ. 70 personojn (en tio 16 infanojn) kaj mortpafis ilin apud arbaro
** [[Stalin]] en telegramo al [[Winston Churchill]] esprimis malkontenton pro tio, ke pola gazetaro kaj [[ekzilo|ekzila]] registaro de generalo [[Władysław Sikorski]] evoluis kontraŭsovetan propagandon; la pola ĉefministro en [[ekzilo]] informis [[publika opinio|publikan opinion]] pri eksplodo de ribelo en [[Varsovia geto]]; en [[Nazia Germanio]] aperis sekreta ordono aresti polajn trudlaboristojn pro intimaj kontaktoj kun germaninoj kaj sendi ilin al [[koncentrejo]]j aŭ germanigo, se taŭgas [[raso|rase]]; en [[Argentino]] okazis [[militisto|militista]] [[puĉo]]
** [[1944]]: Gestapo pafmortigis en [[distrikto Żywiecki]] ne malpli ol 5 personojn alveturigitaj de [[Maków Podhalański]]; en germana koncentrejo [[Aŭŝvico]] mortis pro [[malsatego]] Bronisław Czech, pola [[skiado|skiisto]], trifoja olimpika ĉampiono
** Post [[batalo de Monte Cassino]] [[Usono|usona]] armeo liberigis [[Romo]]n sen batalo - germanoj retiriĝis; germana [[submarŝipo]] U-505 estis kaptita de usonanoj apud [[Kaboverdo]] kune kun libroj de [[ĉifrado|ĉifroj]] - [[Enigma]]
* [[1945]]: Pola generalo [[Tadeusz Komorowski]] omaĝe al generalo [[Stanisław Maczek]] donis al la urbo [[Haren (Emso)|Haren]] ([[Malsupra Saksio]]), troviĝanta en la pola [[okupacio|okupacia]] [[zono]] en Germanio, la novan nomon Maczków, kiu validis ĝis 1948
* [[1946]]: [[Juan Domingo Perón]] iĝis prezidento de Argentino
* [[1948]]: [[Piloto]] [[Stanisław Skalski]], laLa plej bona pola [[flug-aso]] dum la [[dua mondmilito]], pafalteriginta 22 [[aviadilo]]jn, '''[[Stanisław Skalski]] estis arestita de komunisma [[sekreta servo]] kun falsaj akuzoj pri [[spionado]]''' favore al [[Britio]] kaj [[Usono]]
* [[1960]]: Nekonata farinto [[murdo|murdis]] 3 dekkelkjaruloj kaj unu vundis, kiuj ripozis en tendaroj apud la lago [[Bodominjärvi]] en la suda [[Finnlando]]
* [[1965]]: [[Senato]] de la [[subŝtato]] [[Kalifornio]] reĵetis projekton pri ties disdivido laŭ montlimo
Linio 56 ⟶ 57:
* [[1984]]: Laŭ ordono de ĉefministrino [[Indira Gandhi]] barata armeo atakis [[Harmandir Sahib|Oran Templon]] en [[Amritsar]], okupatan de pli longa dempo de [[sikismo|siĥoj]]
* [[1989]]: [[Ali Ĥamenei]] iĝis religia gvidanto de Irano
* [[1989]]: [[Ĉinio]]: '''[[Protestoj sur placo Tian An Men|Masakro de paca studenta manifestacio]] sur la [[Placo Tian An Men]] en [[Pekino]]''' - ĉ. 2600 personoj pereis kaj 10 000 vundiĝis ([[tabuo|tabua]] temo en Ĉinio)
* [[1989]]: '''Pola sindikato [[Solidareco (Pollando)|''Solidareco'']] venkis dum la [[Pola parlamenta balotado en 1989|unua parte libera balotado al parlamento post la dua mondmilito]]''' - falo de [[komunismo]]
* [[1992]]: [[Sejmo (Pollando)|Pola parlamento]] nokteNokte de la 4-a/5-a de junio '''[[Sejmo (Pollando)|Pola parlamento]] [[demisio|demisiis]] post duonjara regado la [[antikomunismo|kontraŭkomunistan]] registaron de [[Jan Olszewski]]''', ĉefe pro dekonspiro kaj publikigo de la unua listo de 64 gravaj politikistoj, sekretaj [[kunlaborismo|kunlaborantoj]] de la [[Pola Popola Respubliko]], prilaboritan de [[Antoni Macierewicz]] - inter la [[komploto|komplotintoj]] estis [[Lech Wałęsa]] kaj [[Donald Tusk]]
* [[1992]]: Komenco de la 55-a [[pilgrimado|pilgrimo]] de la papo [[Johano Paŭlo la 2-a]] al [[Santomeo kaj Princo]] kaj [[Angolo]]
* [[1992]]: [[Flago de Kazaĥio]] oficialiĝis