Francisko (papo): Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Moldur (diskuto | kontribuoj) eNeniu resumo de redakto |
Rdelre (diskuto | kontribuoj) Titoletoj, movoj kaj etaj korektoj |
||
Linio 22:
'''Francisko'''<ref>[http://bigstory.ap.org/article/francis-without-roman-numeral Francis without Roman numeral] {{en}}</ref> ([[latina lingvo|latine]] ''Franciscus''), per civitana nomo '''Jorge Mario BERGOGLIO''' {{prononco|ĥorĥe mario bergoljo}} (naskiĝis {{naskiĝdato|1936|12|17}} en [[Bonaero]]), estas la nuna [[romkatolika]] [[papo]] kaj [[kardinalo]] el [[Argentino]]. Li estas la [[listo de papoj|266-a papo]], la unua neeŭropa post [[Gregorio la 3-a]] (kiu regis antaŭ 1200 jaroj) kaj la unua [[Jezuitoj|jezuita]] papo.
== Vivo ==
Liaj gepatroj estis [[Italio|italaj]] [[enmigrado|enmigrintoj]]; lia patro laboris ĉe la [[fervojo]], kaj devenis el [[Torino]]. La familio havis 5 infanojn. Bergoglio havas eĉ hodiaŭ ne nur la argentinan, sed ankaŭ la italan [[ŝtataneco]]n.
Li originale studis por iĝi [[kemio|kemiisto]], atingis [[diplomo]]n pri tio, sed poste en 1958 decidis ekstudi [[teologio]]n kaj aliĝis al la [[jezuitoj]]. Li estis konsekrita en [[1969]] al [[pastro]], iomete poste li iĝis jezuita gvidanto. Li
En [[1992]] li iĝis [[episkopo]]. En la jaroj [[1997]]–[[2013]] li estis la [[ĉefepiskopo]] de [[Bonaero]] kaj en [[2001]] [[Johano Paŭlo la 2-a]] nomumis lin [[kardinalo]]. Ekde 2005 li estis prezidanto de la Argentina Episkoparo.
=== Papiĝo ===
La {{daton|13|marto|2013}} la [[konklavo]] elektis lin papo. Lia elektiĝo okazis en la kvina baloto, la lasta de la dua balota tago (la unuan tagon okazis nur unu baloto).
Li estas la unua papo naskiĝinta ekster Eŭropo post [[Gregorio la 3-a]] (naskiĝinta en [[Sirio]] kaj papo ekde la jaro [[731]]).
Li estas ideologie konservativa, li kontraŭas [[aborto]]n, [[Samseksaj edzeco kaj edzineco|samseksajn edzecojn kaj edzinecojn]], [[eŭtanazio]]n, kaj kontraŭgravediĝajn ilojn. Samtempe li forte elpaŝas por la [[malriĉeco|malriĉuloj]].▼
Li elektis por si la nomon Francisko, kiu neniam antaŭe estis uzita de papo.
Bergoglio ŝatas [[kuirado]]n, [[opero]]n, [[tango]]n, [[greka literaturo|grekajn klasikulojn]], [[Ŝekspiro]]n, [[Dostojevskij]]on, [[futbalo]]n kaj [[naĝado]]n.▼
==== La unua parolado kiel papo ====
Tuj post la solena anonco [[Habemus Papam]] la nova papo montriĝis al la publiko kaj antaŭ ol doni sian unuan benon [[Urbi et orbi]], li faris sian unuan publikan paroladon. En ĝi li komence salutis per simpla "buonasera" ([[itala lingvo|itale]] ''bonan vesperon'') kaj aludis la fakton ke li estas neeŭropano per rimarkigi ke la ''fratoj [[kardinalo]]j iris preni lin preskaŭ je la fino de la mondo''. Li daŭrigis per preĝo por la emerita papo [[Benedikto la 16-a]], kaj, nekutime, antaŭ ol doni la benon al la urbo [[Romo]] kaj al la mondo, li mem petis ĉiun spektanton silente preĝi pri beno por li. Sekve li anoncis sian intencon iri la venontan tagon peti savogardon ĉe la [[Maria (patrino de Jesuo)|Madono]] kaj adiaŭis la publikon bondezirante al ĝi bonan nokton kaj bonan ripozon.<ref>[http://www.ikue.org La unua parolado de Papo Francisko] – traduko el la itala en la hejmpaĝo de [[IKUE]] (citita la 18-an de marto 2013)</ref>
==
▲
▲
=== Esperanto ===
Malkiel liaj antaŭuloj [[Johano Paŭlo la 2-a]] kaj [[Benedikto la 16-a]], papo Francisko ne salutis post sia unua [[Pasko|paska]] beno [[Urbi et orbi]] la spektantojn en multaj lingvoj, do ankaŭ ne en [[Esperanto]]. Esperantistoj gvidataj de [[Giovanni Conti]] kun panelo konsistiganta la vorton "ESPERANTO" tamen ĉeestis sur la [[Placo Sankta Petro]].
La ĉesiĝo de la multlingvaj salutoj, kune kun sekurecaj malfacilaĵoj pri enirado de la placo kun la ne plu rilataj paneloj, kontribuis al la decido de Giovanni Conti ne plu organizadi la esperantistan ĉeeston ekde [[kristnasko]] [[2014]]. Anstataŭe, [[Ranieri Clerici]] gvidis grupon, kiu videbligis la panelojn la postan tagon, la [[26-a de decembro|26-an de decembro]], dum alia ceremonio celebrata de la papo en ĉeesto de malpli da homoj kaj en malpli strikta sekureco, tamen atentata de televidaj kameraoj.<ref>[http://www.ikue.org/kristnasko2014/kristnasko2014.htm Mesaĝo de la papo Urbi et Orbi Kristnaskon 2014]</ref><ref>[http://www.tagesspiegel.de/themen/reportage/papst-franziskus-die-treibende-kraft/11162346.html Papst Franziskus: Die treibende Kraft ''(Die Freunde des Esperanto sind nicht mehr da)'']</ref>
== Verkoj ==
== Vidu ankaŭ ==
| |||