Mundaneum: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Alifono (diskuto | kontribuoj) →Vidu ankaŭ: Hyppolyte Sebert |
Alifono (diskuto | kontribuoj) e Mundaneum kaj Esperanto |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Mundaneum Mons.jpg|alternative=Fasado de Mundaneum en Mons, Belgio|maldekstra|eta|640x640ra|Fasado de Mundaneum en [[Mons (Belgio)|Mons]], [[Belgio]]]]
'''Mundaneum'''<ref>[http://www.esperanto.be/fel/2004/008250.html Roland Rotsaert: BELGIO: Mundaneum: papera antaŭulo de Interreto] el [[Monato (gazeto)]] (2004/3 p.17)</ref> estas la nomo de sistemo por universala klasifikado kaj de la bibliografia biblioteko, kreita de du utopistoj [[Paul Otlet]] kaj [[Henri La Fontaine]] ekde [[1895]]. La kolekto konsistas el 12 milionoj da bibliografiaj informkartoj kaj ĝis
nun postrestas 6 km da staplobretoj kun gazetoj, afiŝoj, katalogoj, poŝtkartoj, ... en la urbo [[Mons]] en [[Belgio]]. La dokumentoj atestas pri la ekonomia, arta kaj intelekta kresko en Belgio en la De periodo de [[1870]] ĝis [[1920]].
== Historio ==
En 1895 Otlet kaj Lafontaine kreis la Internacian Bibliografian Oficejon. Ili celis registri en sliparon ĉiujn verkojn iam aperintajn kaj aperontajn. La ideo ŝajnis realigebla: oni taksas, ke ĝis tiam aperis entute 800 000 libroj. Nun ne plu eblus: la sama kvanto aperas en malpli ol jardeko kaj aldonendas la verkoj, kiuj nur elektronike ekzistas. Krome, la oficejo – kiun oni poste nomis „Mundaneum” – kolektis gazetojn kaj revuojn (100 000), afiŝojn (12 000), amason da etaj dokumentoj kaj objektoj, ktp. Entute restas proksimume 6 km da bretoj.
La apogeo estis atingita dum la periodo 1919-1934, kiam Mundaneum havis sian sidejon en „Palais mondial” (Monda Palaco), konstruita okaze de la 50-jara ekzisto de Belgio. Ekde tiam ĝi disponis pri dekoj da ĉambroj (i.a. ĉambro kun Esperanto-Fako inaŭgurita en 1926<ref name=":1">Elly STAES''''',''''' [http://www.esperantobruselo.org/drupalo/fr/node/887 Historia skizo de Esperantista Brusela Grupo,1907-1957], Brusela Esperantista Grupo, la 9-a de aprilo 2007.Okaze de la Ora Jubileo 1907 - 1957. paĝoj 3 ĝis 21.</ref>). En la Monda Palaco okazis ankaŭ prelegoj en diversaj lingvoj, ankaŭ en Esperanto<ref name=":1" />.▼
En la Monda Palaco troviĝis: Universala Bibliografia Repertuaro, sidejo de la [[Unuiĝo de Internaciaj Asocioj]], Internacia Muzeo, Internacia Biblioteko, Muzeo de la Libro, Internacia Universitato, ktp<ref name=":0">R.Rotsaert, ''[http://esperanto-forum.org/index.php?topic=1763.msg2597;topicseen#msg2597 Brusela grupo organizas viziton al la Mundaneumo en Mons]'', FEL-Forumo, 2-a majo 2017</ref>.
En tiu periodo al la duopo Otlet-Lafontaine aldoniĝis aliaj gravaj kunlaborantoj. Georges Lorfphèvre [ĵorĵ lorfévr] (1912-1997) ekkonis Mundaneum en 1927. Li iĝis sekretario de Otlet kaj sekvis lin kiel aktivulo ĉe internaciaj organizaĵoj. André Colet [kolé] (1896-1973) dum 50 jaroj estis ĝenerala sekretario kaj persone multe kontribuis al la pliriĉigo de la kolektoj. Léonie Lafontaine [leoní] (1857-1949), fratino de Henri, restas konata pro sia agado por virina emancipiĝo.
== Mundaneum kaj Esperanto ==
▲La apogeo estis atingita dum la periodo 1919-1934, kiam Mundaneum havis sian sidejon en „Palais mondial” (Monda Palaco), konstruita okaze de la 50-jara ekzisto de Belgio. Ekde tiam ĝi disponis pri dekoj da ĉambroj (i.a. ĉambro kun Esperanto-Fako inaŭgurita en 1926<ref name=":1">Elly STAES''''',''''' [http://www.esperantobruselo.org/drupalo/fr/node/887 Historia skizo de Esperantista Brusela Grupo,1907-1957], Brusela Esperantista Grupo, la 9-a de aprilo 2007.Okaze de la Ora Jubileo 1907 - 1957. paĝoj 3 ĝis 21.</ref>). En la Monda Palaco okazis ankaŭ prelegoj en diversaj lingvoj, ankaŭ en Esperanto<ref name=":1" />.
De la 20-an ĝis la 21-ande majo 2010 okazis kolokvo kun la kadra temo „Transcending Boundaries in Europe in the Period of the Belle Époque: Organizing Knowledge, Mobilizing Networks, and Effecting Social Change” . Dum tiu aranĝo oni prezentis kelkajn prelegojn, interesajn por interlingvistoj:
* Markus Krajewski (Bauhaus-Universität Weimar) Organising a Global Idiom: Esperanto, Ido and the World Auxiliary Language Movement before WWI
* Fabian de Kloe (Maastricht University) Beyond Babel: Louis Couturat (1868-1914) and the Pursuit of an International Scientific Language
* Mikel Breitenstein (University of Wisconsin—Milwaukee) Unity Through Language: BASIC English by C. K. Ogden
* Daniel Laqua (Northumbria University, Newcastle, UK) ‘Scientific Pacifism’ in the Belle Époque: Alfred Hermann Fried’s Efforts to Promote Peace across National Borders.<ref>Informilo por interlingvistoj, n-ro 78/79 (3-4/201), p. 4, ([http://www.esperantic.org/wp-content/uploads/2016/06/IpI-78-79-2011.pdf PDF]) - [[Centro de Esploro kaj Dokumentado pri Mondaj Lingvaj Problemoj]], Rotterdamo.</ref>
== Longa vagado ==
Linio 52 ⟶ 60:
[[Kategorio:Muzeoj]]
[[Kategorio:Esperanto-movado en Belgio]]
[[Kategorio:Interlingvistiko]]
| |||