Karolo la Granda: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
eNeniu resumo de redakto
Linio 1:
{{Informkesto reganto
| titolo = Imperiestro
| dosiero = Karl der große.jpg
| priskribo de dosiero = (busto en la katedralo de [[Aĥeno]])
| kesteroj =
{{informkestero sinsekvo
Linio 8:
| dosiero =
| periodo = [[800]]–[[814]]
| antaŭ = [[Romulus Augustulus]], (okcident-romia imperiestro) en la [[5-a jarcento]]
| post = [[Ludoviko la Pia]]
}}
Linio 17:
| antaŭ = [[Desiderius]]
| post = [[Ludoviko la Pia]]
 
|image_size = 225
| succession1 = [[King of Italy|King of the Lombards]]
| reign1 = 10 July 774 – 28 January 814
| coronation1 = 10 July 774<br>[[Pavia]]
| predecessor1 = [[Desiderius]]
| successor1 = [[Louis the Pious]]
 
}}
{{informkestero sinsekvo
| titolo = [[Franka imperio|Reĝo de la Frankoj]]
| dosiero =
| periodo = [[768]]–[[814]]{{-}}ĝis [[771]] kune kun [[Karloman la 1-a]], lia frato
| antaŭ = [[Pipino la pli juna]], lia patro
| post = [[Ludoviko la Pia]]
Linio 38 ⟶ 30:
La nepo de [[Karolo Martelo]] ricevis jam dumvive la kromnomon ''la Granda'' kaj estas taksata ekde la [[mezepoko]] unu el la plej gravaj regantoj de la okcidento. La regno de la frankoj neniam atingis pli grandan areon ol sub Karolo la Granda. Per lia kronado pere de la [[papo]] [[Leono la 3-a]] [[kristnasko|kristnaske]] en la jaro [[800]] en [[Romo]] la imperiestreco estis restarigita en la okcidento de [[Eŭropo]]. Laŭ instigo de la imperiestro [[Frederiko la 1-a (Sankta Romia Imperio)|Frederiko la 1-a]] Karolo estis [[kanonizo|kanonizita]] la {{daton|29|decembro|1165}} en la ĉeesto de la [[kontraŭpapo]] [[Paskalo la 3-a (kontraŭpapo)|Paskalo la 3-a]] kaj deklarita "Pater Europae" (''Patro de Eŭropo'').
 
Karlomagno iĝis reĝo en 768 sekve de la morto de lia patro. Li estis dekomence nur kunreganto kun sia frato [[Karlomano la 1-a|Karlomano]]. Tamen tiu subite mortis en 771 laŭ neklarigitaj cirkonstancoj kaj lasis Karlomagnon kiel nedisputita reganto de la Franka Reĝlando. Karlomagno pluigis la politikon de lia patro rilate al [[papo]]j kaj iĝis ties protektanto, forigante la [[Lombardoj]]n el povo en norda Italio, kaj konukantekondukante invadon kontraŭ [[Al-Andalus]]. Li ankaŭ faris kampanjojn kontraŭ la [[Saksoj|popoljj]]popoloj orientaj]], [[kristanigo|kristanigis]] ilin sub minaco de [[mortopuno]], foje alvenante al okazoj kiaj la [[Verden (Aller)|Masakro de Verden]]. Karlomagno atingis hegemonion en 800 kiam li estis kronita kiel "[[imperiestro]]" fare de la papo [[Leono la 3-a]] kristnaske en la malnova [[Baziliko Sankta Petro de Romo]].
 
Nomite "Patro de Eŭropo" (''pater Europae''),<ref>{{citaĵo el la reto| | url=http://www.karlspreis.de/preistraeger/seine_heiligkeit_papst_johannes_paul_ii/ansprache_von_seiner_heiligkeit_papst_johannes_paul_ii.html |titolo=Ansprache von seiner Heiligkeit Papst Johannes Paul II |jaro=2004 |aŭtoro=Papst Johannes Paul II |eldonisto=Internationaler Karlspreis zu Aachen}}</ref> Karolo unuigis plej el Okcidenta Eŭropo la unuan fojon ekde la epoko de la [[Romia Imperio]]. Lia regado helpis la floron de la [[Karolida renesanco]], nome periodo de kultura kaj intelektula agado ene de la Katolika Eklezio. Kaj germanoj kaj francoj konsideras la komenciĝon de sia nacihistorio per la regno de Karolo la Granda.