Kazimiro la 4-a (Pollando-Litovio): Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kozyra (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Kozyra (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 17:
}}
}}
 
[[Dosiero:Kazimierz Jagiellonczyk.jpg|thumb|Kazimiro la 4-a, pentraĵo de [[Jan Matejko]]|250px]]
'''Kazimiro la 4-a, (Kazimiro Andreo Jogailitis)''' (naskiĝis la [[30-an de novembro]] [[1427]] en [[Krakovo]], mortis la [[7-an de junio]] [[1492]] en [[Grodno]]) estis [[Listo de regantoj de Litovio|Grandduko de Litovio]] ([[1440]]-1492) kaj [[Listo de reĝoj de Pollando|Reĝo de Pollando]] ([[1447]] - 1492). Li estis pli juna filo de [[Jogailo]].
 
Kazimiro estis proklamita kiel grandduko de Litovio post murdo de [[Žygimantas Kęstutatis]] fare de partio de sendependeco de Pollando. Pri elekto promesis rericevi terojn prenitaj de Pollando kio poste plenumis. Post morto de sia frato [[Ladislao la 3-a (Pollando)|Ladislao de la 3-a]] oni lin invitis al pollanda trono. Longtempe li ne konsentis, ĉar lin ne lasis la litovia nobelaro, kiu maldeziris personan union kun Pollando, sed sub influo de sia patrino fine tamen Kazimiro konsentis. En junio 1447 li estis proklamita kiel pollanda reĝo. En la jaro 1454 li edziĝis al filino de imperiestro de la [[Sankta Roma Imperio]] [[Albreĥto la 2-a (Sankta Romia Imperio)|Albreĥto la 2-a]]. Kazimiro havis 13 gefilojn.
[[Dosiero:Kazimierz Jagiellonczyk.jpg|thumb|maldekstra|Kazimiro la 4-a, pentraĵo de [[Jan Matejko]]|250px]]
 
[[Dosiero:Statue of Casimir IV Jagiellon in Malbork.JPG|eta|maldekstra|La statuo de [[Kazimiro la 4-a (Pollando-Litovio)|Kazimiro la 4-a Jagelonido]] en [[Malborko]]]]
Li intencis plifortigi la potencon de la [[Listo de regantoj de Litovio|Grandduko de Litovio]]; kiam ĉi tio malrezultis, li estis devita plifortiĝi rajtojn de la nobelaro. En la jaro 1447 li proklamis privilegiojn de la nobelaro, garantiis al ili rajtojn de propraĵo je tero, libera forveturo eksterlande kaj rajto juĝi dependajn homojn. Ĉi tiaj privilegioj proklamis, ke terposedaĵojn kaj ŝtatajn postenojn en la [[Grandduklando Litovio]] povis ricevi nur la loka nobelaro. En lia regado en [[Pollando]] komenciĝis epoko de nobela anarkio. Li helpis per monoj al studentoj. En la jaro 1468 li eldonis leĝaron, nome unua provo en sia ŝtato ordigi leĝojn. La 9an de oktobro 1468 li okazigis en [[Piotrków Trybunalski]] la unuan plenan duĉambran polan parlamenton nomata [[Sejmo]] kaj [[Senato]] de [[Krono de la Regno de Pollando]] kun lia ĉeesto kaj kompreneble kun partopreno de parlamentanoj elektitaj en Sejmetoj de ĉiuj [[Vojevodio]]j ([[provinco]]j) de tuta Pollando (la unua el ili okazis en [[Koło]] en [[Grandpolio]]). Dum lia regado la [[Ordeno de Germanaj Kavaliroj]] rezulte de la [[Dektrijara Milito]] (1454-66) subiĝis al Pollando. Kazimiro provis aliĝi [[Velikij Novgorod]] al la Grandduklando Litovia, sed senrezulte.
 
 
[[Dosiero:Statue of Casimir IV Jagiellon in Malbork.JPG|eta|maldekstra|La statuo de [[Kazimiro la 4-a (Pollando-Litovio)|Kazimiro la 4-a Jagelonido]] en [[Malborko]]]]
 
[[Kategorio:Naskiĝintoj en 1427]]