Bronzepoko: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 114:
[[Dosiero:Gefuding Gui.jpg|eta|maldekstre|''Gefuding gui'', bronzaĵo kun du teniloj, koresponda al la [[dinastio Ŝang]] (1600–1046 a.K.).]]
La fakuloj ankaŭ ne interkonsentas pri la datado en [[Ĉinio]]. La alojoj de bronzo aperis dum la periodo [[Kulturo de Erlitou|Erlitou]], kiu estas inkludita fare de kelkaj fakuloj ene de la [[dinastio Ŝang]], nome ĉirkaŭ meze de la 2.a jarmilo a.K.<ref> Chang, 1982, pp. 6–7. </ref> Sed aliaj fakuloj kredas ke ili apartenus al la [[dinastio Xia]], nome ties antaŭa. Iel ajn, la uzado de la bronzo akiris grandan gravon en la ĉina kulturo kaj ties disvovligo estis tute aparta de eksteraj influoj.<ref>[http://www.metmuseum.org/toah/hd/shzh/hd_shzh.htm ''Shang and Zhou Dynasties: The Bronze Age of China'' Heilbrunn Timeline] Konsultita 13-05-2010</ref>
{{redaktata}}
En la actual [[Tailandia]] (en [[Ban Chiang]]) han sido descubiertos artefactos de bronce datados hacia el 2100 a.&nbsp;C.<ref>{{cita web|url=http://penn.museum/documents/publications/expedition/PDFs/43-2/Science.pdf |título=Bronze from Ban Chiang, Thailand: A view from the Laboratory |editor=Museum.upenn.edu |fecha= |fechaacceso=17 de enero de 2010}}</ref> En la [[península de Corea]] el bronce apareció hacia el 1000&nbsp;a.&nbsp;C. por influencia de las culturas de [[Manchuria]], aunque consiguió adoptar caracteres específicos en tipologías y estilos, sobre todo en los artefactos rituales.<ref>{{enlace roto|1=http://daegu.museum.go.kr/museum/english/body_02/body02_1_03.htm |2=http://daegu.museum.go.kr/museum/english/body_02/body02_1_03.htm |bot=InternetArchiveBot }}</ref> También han salido a la luz tambores de bronce pertenecientes a la cultura '''Dong Son''', originada alrededor del delta del [[Río Rojo (Asia)|río Rojo]], abarcando el norte de [[Vietnam]] y sur de [[China]], donde se produjeron a partir del 600&nbsp;a.&nbsp;C.
 
En teritorioj de la nuntempa [[Tajlandio]] (nome en [[Ban Ĉiang]]) estis malkovritaj bronzaj artefaktoj kiuj estis datitaj ĉirkauz la jaro 2100 a.K.<ref> Museum.upenn.edu (ed.). [https://www.penn.museum/documents/publications/expedition/PDFs/43-2/Science.pdf «Bronze from Ban Chiang, Thailand: A view from the Laboratory».] Konsultita la 26an de Julio 2018. </ref> En la [[duoninsulo Koreio]] bronzo aperis ĉirkaŭ la jaro 1000 a.K. pro influoj de la kulturoj de [[Manĉurio]], kvankam ĝi sukcesis adopti specifajn trajtojn laŭ tipoj kaj stiloi, ĉefe en ceremoniaj artefaktoj. Aperis ankaŭ bronzaj [[tamburo]]j apartenantaj al la kulturo '''Dong Son''', originita ĉirkaŭ la delto de la [[Delto de la Ruĝa Rivero|Ruĝa Rivero]], en nordo de [[Vjetnamio]] kaj sudo de [[Ĉinio]], kie ili estis produktitaj el la jaro 600 a.K.
En [[Japón]] se introdujeron el bronce y el [[hierro]] simultáneamente, a finales del [[período Jomon]], hacia mediados del I milenio a.&nbsp;C. Los conocimientos metalúrgicos llegaron desde Corea y sirvieron para fabricar herramientas (de hierro) y artefactos rituales o ceremoniales (en bronce).
 
En [[Japanio]] estis enmetitaj kaj bronzo kaj [[fero]] samtempe, nome fine de la [[Ĵomon-epoko]], ĉirkaŭ mezo de la 1-a jarmilo a.K. La metalurgia sciaro alvenis el Koreip kaj utilis por produkti ilojn (el fero) kaj ceremoniajn artefaktojn (el bronzo).
 
== Bildaro ==