Kiel registrite je 13:13, 7 aŭg. 2018 redakti Alifono (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Patrolantoj, Kontrolantoj 20 183 redaktoj e Kurdio - bildopriskribo Etikedo: Vida redakto ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 13:40, 7 aŭg. 2018 redakti malfari Alifono (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Patrolantoj, Kontrolantoj 20 183 redaktoj eNeniu resumo de redakto Etikedo: Vida redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 1: - {\| align="right" \| \|[[Dosiero:Kurdish-inhabited area by CIA (1992).jpg\|thumb\|'''''Kurdio/Kurdistano''''' : '''La ŝtatoj sur kies teritorio etendiĝas partoj de Kurdio, evitas la esprimon Kurdio aŭ eĉ simple malpermesas uzon de tio.'''\|alt=Kurdio/Kurdistano : La ŝtatoj sur kies teritorio etendiĝas partoj de Kurdio, evitas la esprimon Kurdio aŭ eĉ simple malpermesas uzon de tio.\|500x500ra]] \|} La '''kurda lingvo''' aŭ '''''Kurdî''''' estas kolektiva nomo por familio de kvin kurdaj lingvovariantoj parolataj de la [[kurdoj]]. Ĝi apartenas al [[irana lingvaro\|irana grupo]] de la [[hindirana lingvaro]], kiu estas unuagrada branĉo de la [[hindeŭropa lingvaro]]. La kurdaj lingvovanriantoj estas parolataj en [[Turkio]], [[Sirio]], [[Irako]] ([[Aŭtonoma Regiono Kurdistano]]), [[Irano]], [[Armenio]], [[Turkmenio]] kaj [[Azerbajĝano]]. Depende de la fontoj, ĝi havas inter 35 milionojn kaj 40 milionojn da parolantoj, plejparte dulingvaj. Depende de la lando, ĝi uzas tri diversajn [[alfabeto]]jn: la [[latina alfabeto\|latinan]], la [[cirila alfabeto\|cirilan]] kaj la [[Araba-persa alfabeto\|arab-persan]], adaptitajn al la specifaj sonoj de la lingvovartiantoj. La kurdaj lingvaĵoj estas parolataj en [[Turkio]], [[Sirio]], [[Irako]] ([[Aŭtonoma Regiono Kurdistano]]), [[Irano]], [[Armenio]], [[Turkmenio]] kaj [[Azerbajĝano]]. Depende de la fontoj, ĝi havas inter 35 milionojn kaj 40 milionojn da parolantoj, plejparte dulingvaj. == Lingvo-variantoj ==▼ [[Kurmanĉi]] (prononcu : kurmanĝi) estas parolata en la nordaj partoj de [[Kurdio]] (plejparte [[Turkio]]), en [[Sirio]], [[Irako]] kaj [[Irano]], samkiel en [[Armenio]], [[Libano]] kaj en la landlima regiono inter [[Turkmenio]] kaj Irano. ▼ La kurda lingvo estas dividata en ~~tri~~diversaj ~~ĉefaj~~variantoj : ĉefe nordaj kaj sudaj variantoj. ▼ - La [[Nordaj kurdaj dialektoj\|norda varianto]] nomiĝas ''kurmanji'' / ''[[kurmanĉi]]'' (pr. kurmanĝi), parolata de pli ol 90% de la kurdoj, estas mem subdividita en du variantoj : ''kurmanji kaj sorani (sorana lingvo).'' La [[Sorana lingvo\|sorana]] estas parolata en okcidenta Irano kaj en la sudo de la [[Aŭtonoma Regiono Kurdistano]] (Irako). ▼ ▲[[Kurmanĉi]] (prononcu : kurmanĝi) estas parolata en la nordaj partoj de [[Kurdio]] (plejparte [[Turkio]]), en [[Sirio]], [[Irako]] kaj [[Irano]], samkiel en [[Armenio]], [[Libano]] kaj en la landlima regiono inter [[Turkmenio]] kaj Irano. ▲La [[Sorana lingvo\|sorana]] estas parolata en okcidenta Irano kaj en la sudo de la [[Aŭtonoma Regiono Kurdistano]] (Irako). Kurmanĉi kaj la sorana multe diferencas ne nur en lingvaĵo, sed ankaŭ en la fakto, ke kurmanĉi uzas la latinan alfabeton dum la sorana uzas la (arab-)persan alfabeton (ne araban, ĉar fakte en en la sorana oni skribas ankaŭ vokalojn). "''Ewrami''" estas antikva dialekto de la kurda lingvo kaj 30 procentoj el la ĝiaj vortoj similas al la vortaro de la antikva sankta libro [[Avesto]] de [[Zaratuŝtrismo]].▼ Tra lingvovarianto (''kurdîy xwarig'' aŭ ''pahlavanî'', arabe ; پاڵەوانی) estas parolata.▼ "''Gorani''" estas parolata ĉirkaŭ [[Kermanŝaho]] kiu estas urbo en Kurdio de [[Irano]].▼ "[[Sudaj Kurdaj dialektoj\|~~Sudaj~~- ~~Dialektoj~~La sudaj kurdaj dialektoj]]" (kelhorî aŭ kalhori, lekî aŭ laki, feylî aŭ fejli ktp...) estas parolataj ĉe [[Kermanŝaho]] kaj [[provinco Ilam\|Ilamo]].▼ ▲~~Tra~~- Alia lingvovarianto (estas ''kurdîy xwarig'' aŭ ''pahlavanî'', arabe ; پاڵەوانی~~) estas parolata~~. ______Kurmanji▼ \|▼ _Kurmanji___\|▼ \| \|▼ \| \|______[[sorana lingvo\|Sorani]]▼ \| ▼ Kurda________\|▼ \|▼ \| ▼ \| ▼ \| ▼ \|▼ \| ▼ \| ▼ \| ▼ \| ▼ \| ▼ \| ▼ \| ______Kelhorî ▼ \| \| ▼ \| \| ▼ \|_[[Sudaj Kurdaj dialektoj\|Sudaj Dialektoj]]\|______ Feylî ▼ \| ▼ \| ▼ \|_______Lekî ▼ ▼ '''Atentu''': Kontraŭe al tiu disdivigo, la vikipedia artikolo pri la [[Zazaa lingvo]] tamen asertas, ke tiu lingvo, kvankam lingve simila al la kurda, ne kalkuleblas ~~variaĵo~~kiel deĝia ĝivarianto.▼ == Lingvo-kodoj == Linio 43 ⟶ 82: {\| class="wikitable sortable mw-collapsible" border="1" cellspacing="0" padding="5" \|+ ! Kurda \|\| a \|\| e \|\| ê \|\| i \|\| î \|\| o \|\| u \|\| û \|\| \|-- \| Esperanta\|\| a \|\| _ \|\| e \|\| _ \|\| i \|\| o \|\| _ \|\| u \|\| \|} kaj 23 [[konsonanto]]j: {\| class="wikitable sortable mw-collapsible" border="1" cellspacing="0" padding="5" \|+ ! Kurda \|\| b \|\| c \|\| ç \|\| d \|\| f \|\| g \|\| h \|\| j \|\| k \|\| l \|\| m \|\| n \|\| p \|\| q \|\| r \|\| s \|\| ş \|\| t \|\| v \|\| w \|\| x \|\| y \|\| z \|\| \|-- \| Esperanta \|\| b \|\| ĝ \|\| ĉ \|\| d \|\| f \|\| g \|\| h \|\| ĵ \|\| k \|\| l \|\| m \|\| n \|\| p \|\| _ \|\| r \|\| s \|\| ŝ \|\| t \|\| v \|\| ŭ \|\| ĥ \|\| j \|\| z \|\| Linio 67 ⟶ 105: :Du = du :kvar = çar, (çwar) :ses = şeş :naŭ= neh, (no) Linio 83 ⟶ 121: :futo = ling, (nig, pê) :osto = hestî (esk) ▲== Lingvo-variantoj == ▲La kurda lingvo estas dividata en tri ĉefaj variantoj * '''[[Kurmanĉi]]''' (pr. "kurmanĝi") * '''[[Sudaj Kurdaj dialektoj\|Sudaj Dialektoj]]''' ~~Pli ol 90 % el la kurdoj parolas ''kurmanji'', kiu havas du precipajn dialektojn:~~ * La norda ''kurmanji'' (aŭ Kurmanji) * La suda ''kurmanji'' (aŭ [[sorana lingvo\|Sorani]]). ▲"Ewrami" estas antikva dialekto de la kurda lingvo kaj 30 procentoj el la ĝiaj vortoj similas al la vortaro de la antikva sankta libro [[Avesto]] de [[Zaratuŝtrismo]]. ▲"Gorani" estas parolata ĉirkaŭ [[Kermanŝaho]] kiu estas urbo en Kurdio de [[Irano]]. ▲"[[Sudaj Kurdaj dialektoj\|Sudaj Dialektoj]]" (kelhorî aŭ kalhori, lekî aŭ laki, feylî aŭ fejli ktp...) estas parolataj ĉe [[Kermanŝaho]] kaj [[provinco Ilam\|Ilamo]]. ▲ ______Kurmanji ▲ \| ▲ _Kurmanji___\| ▲ \| \| ▲ \| \|______[[sorana lingvo\|Sorani]] ▲ \| ▲ Kurda________\| ▲ \| ▲ \| ▲ \| ▲ \| ▲ \| ▲ \| ▲ \| ▲ \| ▲ \| ▲ \| ▲ \| ▲ \| ______Kelhorî ▲ \| \| ▲ \| \| ▲ \|_[[Sudaj Kurdaj dialektoj\|Sudaj Dialektoj]]\|______ Feylî ▲ \| ▲ \| ▲ \|_______Lekî ▲ ▲'''Atentu''': Kontraŭe al tiu disdivigo, la vikipedia artikolo pri la [[Zazaa lingvo]] tamen asertas, ke tiu lingvo, kvankam lingve simila al la kurda, ne kalkuleblas variaĵo de ĝi. {{InterWiki\|code=ku\|lingvo=kurda}}

Kurda lingvaro: Malsamoj inter versioj