Historio de Rusio: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj) |
Alifono (diskuto | kontribuoj) e Vuijsje |
||
Linio 1:
[[Dosiero:Coat of Arms of the Russian Federation.svg|eta|250px|Blazono de Rusia Federacio uzas motivojn de blazonoj, pli frue uzitaj de la rusa ŝtato]]
La '''historio de Rusio''' komenciĝas je la alveno de la [[orientaj slavoj]], la etna grupo, de kiu poste devenos [[rusoj]], [[ukrainoj]] kaj [[belorusoj]]. Multaj ekzistintaj aŭ ekzistantaj monumentoj dediĉitaj al historiaj politikistoj reflektas ankaŭ la gravecon kiun havis iuj aŭtoritataj politikaj gvidantoj<ref>(nederlanda) Herman Vuijsje, Survoje al Vladivostok (Op weg naar Vladivostok), p. 176, eld. Lubberhuizen, 2012.ISBN 978 90 5937 300 6</ref>. <!-- pri migrado kaj kontaktoj kun finn-ugroj pli detale -->
== Pri la nomo ==
Linio 32:
Inter [[1310]] kaj [[1390]] mongoloj 14 fojojn invadis rusajn regnojn, precipe apudlimajn. La {{daton|8|septembro}} [[1380]] okazis grava [[Kulika batalo]], rezulte de kiu mongoloj estis frakasitaj, ties gvidanto [[Mamaj]] fuĝis kaj estis murdita en Ora Hordo. La forto de Hordo konstante malpliiĝas, en Hordo estiĝas fakte memstaraj ĥanlandoj: en [[1445]] — [[Kazana ĥanlando]], en [[1459]]—[[1460]] — [[Astraĥana ĥanlando]]. En [[1478]] Ivano la 3-a fine rifuzis pagi la tributon al Ora Hordo kaj post sensanga kontraŭstaro de la rusaj kaj la mongolaj armeoj ĉe [[Ugra (rivero)|rivero Ugra]], hordanoj foriris sen batali. De tiam sendependeco de la rusa ŝtato iĝis plena.
[[Dosiero:Kremlinpic4.jpg|eta
[[Dosiero:Sobor.JPG|eta|maldekstre|Katedralo de Sankta Bazilo (Pokrovskij), Moskvo]]
La progreso de la aŭtokratia povo alvenis al sia kulmino per la regado ([[1547]]–[[1584]]) de [[Ivano la 4-a]], konata kiel ''la Terura'', kiu unuafoje uzis la titolon ''[[caro]]'', kaj koncentris la tutan povon, subpremante la nobelulojn ĉe ĉia suspekto de kontraŭstaro. Li ankaŭ eldonis novan leĝokodon, reformis la klerikaron kaj armeon, kaj konstruigis la [[Katedralo de Sankta Bazilo|katedralon de Sankta Bazilo]], kiu ankoraŭ nun troviĝas en la [[Ruĝa Placo]] de Moskvo kaj estas unu el la plej rekoneblaj simboloj de la rusia ĉefurbo. En januaro de [[1565]] li dispartigis la landon je ''zemŝĉina'' ({{ru}} ''земщина'') kaj ''[[opriĉnina]]'' ({{ru}} ''опричнина'') kaj disvolvis tutlande politikan teroron, mortiginte milojn da homoj kaj detruinte mastrumadon. Je lia morto, komenciĝis periodo nomata ''Tumulta Epoko'', kun malstabileco, lukto por la povo kaj grandaj malsategoj. Diversaj invadoj malgrandigis la teritorion.
| |||