Dioscorea: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 33:
[[dosiero:YamsatBrixtonMarket.jpg| eta| dioskoreoj sur „Brixton Market“ en Londono]]
[[Dosiero:Yama imo.JPG| eta| japana dioskoreo sur foiro en [[Hamamatsu]]]]
[[Dosiero:Yama imo fuwa toro yaki.JPG |eta<| japana plado: bakitaj dioskoreoj kun [[vera bonito bonito-flokonoj]]]]
Kelkaj specioj kaj ties selektoformoj estas [[utilplanto]]jn, kaj kiel nutraĵplanto kaj kiel kuracoplanto. Multaj diokoreo-specioj estas kultivataj pro iliaj manĝeblaj tuberoj kiel nutraĵplanto.
La plej ofte kultivata specio havas tuberon de ĝis du metrojn. Ĝi gustas dolĉete kaj similas al [[kaŝtano]]j kaj [[terpomo]]j. Ili havas malhelbruna ĝis nigra haŭto. La tuperoj enhavas multe da [[provitamino A]] kaj [[kalio]]. Krom la „ĉina dioskoreo“ („[[Dioscorea polystachya]]“, „Dioscorea batatas“, „Dioscorea divaricata“ aŭ false „[[Dioscorea opposita]]“ respektive „Dioscorea oppositifolia“ kaj „[[Dioscorea japonica]]“ („japana dioskoreo“ aŭ „Yamaimo“(山芋)) la dioskoreoj estas venenaj. La dioskoreoj similas laŭ la gusto kiel [[batato]]j, sed ili ne estas parencaj.
Linio 70:
}
 
[[Dosiero:MS 1960.JPG |eta| maldekstre| “Dioscorea“ spec., rikoltita ĉe [[Tena Kourou]] en Burkinafaso]]
== Sistematiko kaj disvastigo ==
La genro „Dioscorea“ ricevis sian nomon 1753 fare de [[Carl von Linné]]. La genra nomo „Dioscorea“ honoras la grekan kuraciston [[Pedanios Dioscurides]], kies libro havis grandan signifon por la medicino dum pli ol 1600 jaroj. [sinonimo (taksonomio) sinonimoj]] por „Dioscorea“ L. estas: „Tamus“ L., „Tamnus“ MILL., „Ricophora“ MILL., „Oncus“ LOUR., „Ubium“ J.F.GMEL., „Oncorhiza“ PERS., „Testudinaria“ SALISB. EX BURCH., „Rhizemys“ RAF., „Botryosicyos“ HOCHST., „Helmia“ KUNTH, „Sismondaea“ DELPONTE, „Epipetrum“ PHIL., „Borderea“ MIÉGEV., „Elephantodon“ SALISB., „Hamatris“ SALISB., „Merione“ SALISB., „Polynome“ SALISB., „Strophis“ SALISB., „Higinbothamia“ ULINE, „Nanarepenta“ MATUDA ,“Hyperocarpa“ (ULINE) G.M.BARROSO, E.F.GUIM. & SUCRE.
Linio 76:
La sole en Mezeŭropo hejmiĝintaj [[specio (biologio) specioj]] estas „[[Dioscorea communis ]]“ kaj „[[Dioscorea balcanica]].
La genro („Dioscorea“)havas 350 ĝis 800 specioj:
[[Dosiero:Starr 061106-1437 Dioscorea alata.jpg |eta| „[[Dioscorea alata]]“)]]
[[Dosiero:Dioscorea brachybotrya by Inao Vásquez.jpg| eta| kuntigaj folioj de „[[Dioscorea brachybotrya]]“]]
[[Dosiero:Starr 031108-0224 Dioscorea bulbifera.jpg |eta| habito kun simplaj folioj de „[[Dioscorea bulbifera]]“]]
[[Dosiero:Dioscorea bulbifera at Kadavoor.jpg| eta| tigo kun tuberoj de „[[Dioscorea bulbifera]]“]]
[[Dosiero:Tamus communis coteau-charteves 02 23062007 2.jpg |eta| „ [[Dioscorea communis]]“]]
[[Dosiero:Dioscorea cotinifolia, blaar, Krantzkloof NR.jpg eta kuntiga folio de „[[Dioscorea cotinifolia]]“]]
[[Dosiero:Dioscorea dodecaneura Vell. - Flickr - Alex Popovkin, Bahia, Brazil (37).jpg eta “Dioscorea dodecaneura“]]