8-a de septembro: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
→Mortoj: Ljubiša Samardžić |
→Eventoj: ekzekuto pro dizerto |
||
Linio 10:
* [[1278]]: Duobla kataluna-franca superregado super [[Andoro]], valida ĝis hodiaŭ
* [[1331]]: [[Stefan Duŝan]] iĝis reĝo de [[Serbio]]
* [[1380]]: '''[[Kulika batalo]]: rusia armeo venkis [[Ora Hordo|Oran Hordon]] liberigante sin de [[mongoloj|mongola]]-[[tataroj|tatara]] jugo'''
* [[1487]]: Venko de pola armeo en batalo de Kopystrzyń ([[Vinica provinco]]) dum pola-turka milito
* [[1504]]: '''En [[Florenco]] oni malkovris skulptaĵon ''[[Davido de Mikelanĝelo]]'''''
* [[1514]]: '''[[Batalo de Orŝa]]: [[poloj|pola]]-[[litovoj|litova]] armeo (25 mil da soldatoj) venkis la [[Moskvo|moskvan]] armeon (35-40 mil)''', [[rusoj]] retiriĝante bruligis [[Dorogobuĵ]], la moskva-germana alianco malfortiĝis
* [[1551]]: Urbo [[Vitória (Espirito-Santo)|Vitória]] fondiĝis en Brazilo
* [[1612]]: [[Brazilo]]: [[São Luís]] fondiĝis en [[Maranjo]]
* [[1636]]: '''[[Universitato de Harvard]] fondiĝis''', la unua [[universitato]] sur teritorio de [[dek tri Kolonioj]] de [[Britio]] en [[Nordameriko]]
* [[1565]]: Granda sieĝo de [[Malto (lando)|Malto]] finiĝis; [[Otomana Imperio|turkoj]] foriris
* [[1655]]: [[Sveda diluvo]]: [[svedoj|sveda]] armeo eniris [[Varsovio]]n
Linio 31:
* [[1891]]: Franca astronomo [[Auguste Charlois]] malkovris asteroidon [[316 Goberto|Goberto]]
* [[1900]]: Ĉirkaŭ 8 mil personoj pereis en [[Galveston (Teksaso)|Galveston]] rezulte de [[ŝtormo]]-trapaso
* [[1914]]: [[Unua mondmilito]]:
** Apud Żółkiew (nun en [[Lviva provinco]]) okazis la unua aeratako de [[flugmaŝino]]j - rusa [[piloto]] [[Pjotr Nesterov]] per propra [[aviadilo]] atakis la [[spionado|spionan]] aŭstran; germana-rusa batalo de [[Lagoregiono Mazurio]] komenciĝis; Thomas Highgate iĝis la unua brita soldato [[ekzekuto|ekzekutita]] pro [[dizerto]] dum la milito * [[1922]]: Ĉeĥa futbala klubo [[FC Baník Ostrava]] fondiĝis
* [[1926]]: [[Germanio]] membriĝis al [[Ligo de Nacioj]]
* [[1930]]:
* [[1935]]: [[Voĉdono]] al [[Sejmo (Pollando)|Pola Sejmo]]: laŭ [[nacieco]] oni elektis 181 [[poloj]]n, 19 [[ukrainoj]]n, 3 [[judoj]]n kaj po 1 [[rusoj|ruso]] kaj [[belorusoj|beloruso]], [[germanoj]] ne estis reprezentataj
* [[Dua mondmilito]] en [[Pollando]] kaj la mondo:
** [[1939]]: [[Invado en Pollandon|La oka tago de la germana-pola milito]]: '''germanaj aviadiloj [[bombo|bombis]] [[Janów Lubelski]]''' - pereis pli ol 200 civiluloj; batalo de [[Lodzo]] finiĝis - germana armeo eniris Lodzon kaj [[Inowrocław]]; en proceso de la unua grupo de la defendantoj de Pola Poŝto '''germanoj kondamnis al [[mortpuno]] 28 personojn'''; bone organizita defendo de [[Varsovio]] - danke al generalo Walerian Czuma - permesis reĵeti germanan atakon de la 4-a Kirasita [[Divizio]] kun ties grandaj perdoj en [[Ochota]] kaj [[Wola (administra parto de Varsovio)|Wola]]; kreiĝis [[Armeo]] "Warszawa" sub komando de [[generalo]] Juliusz Rómmel; marŝalo [[Edward Rydz-Śmigły]] decidis krei defendlinion laŭ la [[rivero]]j [[Okcidenta Bugo|Bugo]]-[[Vistulo|Wisła]]-San; '''[[militkrimo|militkrimaj]] unuoj de [[Wehrmacht]] pafmortigis, pikis per [[bajono]]j aŭ vivbruligis: en [[Będzin]] ĉ. 200 [[judoj]]n, en [[Iłża]] pli ol 100 personojn''' , en [[Lipsko]] 80 judojn vivbruligis en [[sinagogo]] murdante ankaŭ en 26 aliaj lokoj, '''krome en Ciepielów pafmortigis pli ol 450 polajn [[militkaptito]]jn''' kaj en du aliaj lokoj 65; germanaj regopovoj likvidis en [[Libera Urbo Dancigo]] ĉiujn polajn [[lernejo]]jn
** [[Moskvo]]: [[Vjaĉeslav Molotov]] diris al pola ambasadoro, ke (raporto laŭ taglibro de pola ĉefministro): ''interveno de Anglio kaj Francio en la pola-germana konflikto kreis tute novan situacion, kiun sovetoj devas konsideri. Pro tio certigoj de marŝalo Voroŝilov el la 27-a de aŭgusto de la sama jaro pri preteco liveri al Pollando militan materilon kaj krudaĵojn ĉesas esti aktualaj. Ankaŭ ebligo de tranzito tra Sovetunio por la pola milita materialo estas kontraŭ la freŝdata pakto kun germanoj''; [[Berlino]]: laŭ instrukcio de Propaganda Oficejo de [[Nazia Germanio]]: ''Kvankam ĉefartikoloj en gazetoj devas trakti pri la atako direkte al Varsovio, tamen dualoke devas esti informoj pri barbareco de poloj en [[Bydgoszcz]]. Difino "[[sanga dimanĉo (1939)|sanga dimanĉo]]" devas eniri kiel firma nocio al vortaro kaj cirkuli la terglobon. Tial oni devas senĉese ripeti la difinon''.
** [[1940]]: [[Ordnungspolizei|Germana polico]] pafmortigis en vilaĝo Rychwałd 25 malliberulojn, alveturigitaj de [[Tarnów]]; en germana koncentrejo [[Aŭŝvico]] pereis pastro Marian Morawski, [[jezuitoj|jezuito]] kaj [[profesoro]] de [[Jagelona Universitato]] - lia frato pereis dum bombado de Varsovio
** [[Nov-Jorko]]: "Nowy Świat" citis opinion de franca generalo Pretel pri la franca kampanjo: ''Se la franca komandantaro disponus nur pri dek [[divizio]]j samvaloraj kiel la polaj, tiam ne okazus la franca malvenko''
** [[1941]]: En [[Varsovio]] aperis [[konspiro|konspira]] revuo "Myśl Państwowa" (Ŝtata Penso) - eldonata ĝis 1944
** [[Londono]]: pola [[episkopo]] Józef Gawlina eldonis ''[[paŝtistaj epistoloj|Paŝtistan Epistolon]] al [[poloj]] [[deportado|deportitaj]] al [[Sovetunio]]'' en kiu konstatis: ''Eĉ la daŭranta [[bombo|bombado]] de Londono, dum kiu kune kun [[anglo]]j dum tiom da monatoj ni spertis germanan [[teroro]]n, ŝajnis por ni nenio kontraŭ viaj turmentoj''; [[Dinastio Karađorđević|la lasta reĝo de Jugoslavio]] ekvizitis por 3 tagoj taĉmentojn de la Unua Pola Korpuso en [[Skotlando]]; [[Britio]] kune kun [[BBC]] iniciatis "Semajnon de testuda laboro" en [[okupado|okupataj]] landoj de [[Eŭropo]]; '''germana [[Sieĝo de Leningrado]] komenciĝis''' - dum 2,5 jaro mortis pro [[malsatego]] 1,5 mln da loĝantoj
** [[1943]]: [[ordnungspolizei|Germana polico]] pafmortigis en Abramowiec ([[Volina provinco]]) 26 polojn kaj [[germanoj]] murdis en Adampol 9 kaj en Waniewo 8 judojn; [[ukraino]]j murdis en Bokujma ([[Rivna provinco]]) 14 polojn
** Batalo de [[Dodekanesoj]] komenciĝis; '''publika anonco de la [[kapitulaco]] de [[Italio]]''', subskribita la 3-an de septembro
** [[1944]]: [[Ribelo de Varsovio]]:
** [[Londono]]: "Catholic Herald" ekdemandis kial oficialaj rondoj de [[Britio]] silentas pri Varsovio: ''Tio estas vera [[krimo]] de niaj regantoj. La simpla homo havas senton pri [[justeco]], kompato kaj praveco. Se li scius, ke Varsovio ekribelis pro klara alvoko de soveta radio kaj ke Sovetunio rigardas pasive kiel poloj estas vivbruligataj, tiu ĉi simla homo estus terurigita. Se temas pri [[BBC]] (...) ĝi pli multe atentas pri livero de [[biero]] al [[Normandio]]''; "Catholic Times": ''La ĉefurbo de Pollando estis donita al germanoj por detruo, tiel, ke poloj prave rimarkas, ke sole en ĉirkaŭaĵo de Varsovio germanoj estas sekuraj kontraŭ bombado''; [[Edinburgo]]: princino Catherine Atholl skribis en "Scotsman" pri sindevigo de Britio helpi al Pollando: ''Ties soldatoj batalis kaj heroe batalas sur preskaŭ ĉiuj frontoj. Ĉu en la momento, kiam poloj ankoraŭ plu malespere batalas en Varsovio, ni kuraĝos ne doni al ili la plej grandan helpon?''; '''lanĉo de la unua germana [[balistika misilo]] [[V-2]] kontraŭ [[Parizo]]''', la alia atakis [[Londono]]n
* [[1945]]: [[Kolonelo]] Jan Mazurkiewicz "Radosław", unu el komandantoj de la [[Ribelo de Varsovio]] alvokis al estintaj soldatoj de [[Pola Enlanda Armeo]] por ke ili malkaŝiĝu
* [[1946]]: 95,6% de voĉdonantoj en [[referendumo]] forĵetis [[monarkio]]n en [[Bulgario]]
Linio 53 ⟶ 54:
* [[1956]]: Kanceliero de [[Germana Federacia Respubliko]] [[Konrad Adenauer]] vizitis unuafoje [[Sovetunio]]n
* [[1966]]: Premiero de la televidserio ''[[Stela Vojaĝo: La Origina Serio]]'' en la usona televido NBC
* [[1968]]: '''Pola filozofo [[Ryszard Siwiec]] [[sinbruligo|membruliĝis]] en [[Varsovio]] protestante kontraŭ [[invado en Ĉeĥoslovakion]] de la armeoj de [[Varsovia Kontrakto]]'''
* [[1974]]: 88 personoj pereis apud la greka insulo [[Kefalonio]] rezulte de bombeksplodo sur ferdeko de la usona aviadilo [[Boeing]] 707 fluganta de [[Tel-Avivo]] ĝis [[Nov-Jorko]]
* [[1978]]: [[Tehrano]]: irana armeo masakris kelkcenton de protestantoj; komenco de la [[irana revolucio]]
* [[1981]]: [[Pollando]]: La Unua Landa Kunveno de Delegitoj de '''Sendependa Aŭtonomeca [[Sindikato]] [[Solidareco (Pollando)|"Solidareco"]] voĉdonis ''[[Mesaĝo al laborantaj homoj de Orienta Eŭropo|Mesaĝon al laborantaj homoj de Orienta Eŭropo]]''''', en kiu oni apelaciis al [[sindikatisto]]j de komunista [[Orienta Bloko]] al komuna batalo pri siaj rajtoj
* [[1989]]: '''[[Universidad de Los Andes|Anda Universitato]] fondiĝis en [[Santiago de Chile]]
* [[1990]]: [[Estonio]]: [[Socialdemokratia Partio de Estonio]] fondiĝis
* [[1991]]: '''[[Makedonio]] sendependiĝis''' (de [[Jugoslavio]]) ([[referendumo]] por sendependeco).
* [[1992]]: En [[Moskvo]] oni subskribis interkonsenton pri retiriĝo de rusa armeo de [[Litovio]] ĝis la 31-a de aŭgusto 1993
* [[1994]]:
* [[1999]]: '''[[Bombaj atencoj kontraŭ loĝejoj en Rusio]]''': en sud-orienta kvartalo de [[Moskvo]] eksplodis 400 kg da [[eksplodaĵo|materialo]] sur [[teretaĝo]] de la 9-a etaĝo de loĝdomo - 94 personoj mortis, 150 vundiĝis
* [[2000]]: [[Albanio]] aliĝis al la [[Monda Organizaĵo pri Komerco]]
* [[2005]]: En [[Ukrainio]] falis la unua registaro de [[Julija Timoŝenko]]
Linio 68 ⟶ 69:
* [[2009]]: [[Malam Bacai Sanhá]] la duan fojon iĝis prezidento de [[Gvineo Bisaŭa]]
* [[2009]]: 79 personoj pereis kaj 14 vundiĝis rezulte de [[gas]]-eksplodo en ĉina [[mino|minejo]] en [[Pingdingŝano]]
* [[2012]]: '''1-a Nacia [[Legado]]: ''[[Sinjoro Tadeo]]'',
* [[2016]]: [[Mez-Orienta Eŭropo]]: tritaga [[Ekonomia Forumo de Krynica]] finiĝis - [[Viktor Orbán]], reprezentanta fortiĝantan [[Visegrada grupo|Visegradan grupon]], elektiĝis homo de la jaro
* [[2040]]: Dum granda [[Konjunkcio (astronomio)|konjunkcio]] en la [[Virgo (konstelacio)|konstelacio Virgo]] renkontiĝos [[Merkuro (planedo)|Merkuro]], [[Venuso (planedo)|Venuso]], [[Marso (planedo)|Marso]], [[Jupitero (planedo)|Jupitero]], [[Saturno (planedo)|Saturno]] kaj [[Luno]].
| |||