Vikipedio

25-a de majo: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
→‎Eventoj: suneklipso laŭ prognozo de Taleso de Mileto
Neniu resumo de redakto
Linio 1:
{{KalendaroMajo}}
{{majo}}
La '''25-a de majo''' estas la 145-a tago de la jaro (la 146-a en superjaroj) laŭ la [[Gregoria kalendaro]]. 220 tagoj restas.
 
Je la 25-a de majo okazis, interalie:
 
== Eventoj ==
* [[-585]]: [[suneklipso]] okazis, antaŭkalkulite de [[Taleso de Mileto]]
Linio 11 ⟶ 5:
* [[1223]]: [[Pollando]]: [[Ujazd]] iĝis urbo de [[Opola provinco]]
* [[1455]]: Venko de pola armeo kontraŭ la prusa en batalo de [[Bagrationovsk|Iława Pruska]]
* [[1477]]: '''[[Nurembergo|Nuremberga]] artisto [[Veit Stoß|Veit Stoss (Wit Stwosz)]] komencis laboron pri la [[retablo de Krakovo]] por [[Mariapreĝejo (Krakovo)|Mariapreĝejo]]''', mendita de la Krakova Urba Konsilio
* [[1632]]: [[Tridekjara milito]]: [[Albrecht von Wallenstein]] rekonkeris [[Prago]]n de [[Saksio|saksianoj]]
* [[1659]]: [[Richard Cromwell]] rezignis pri posteno lordo-protektanto de [[Anglio]] kaj [[Skotlando]]
Linio 69 ⟶ 63:
* [[2016]]: Post dujara enprizonigo en [[Rusio]] pilotino [[Nadija Savĉenko]] triumfe revenis en [[Ukrainio]]n - [[homforkapto|forkaptita]] de por-rusaj [[separismo|separistoj]] kaj interŝanĝita kontraŭ du rusaj militkaptitaj oficiroj
* [[2018]]: En [[Eŭropa Unio]] ekvalidis la [[Ĝenerala Datum-Protekta Regularo]]
 
== Naskiĝoj ==
* [[1572]]: [[Morico (Hesio-Kaselo)|Morico]], landgrafo de [[Hesio-Kaselo]] (m. [[1632]])
* [[1713]]: [[John Stuart, 3a Grafo de Bute]], skota nobelo, ĉefministro de [[Granda Britio]] (m. [[1792]])
* [[1802]]: [[Johann Friedrich von Brandt]], germana [[naturscienco|natursciencisto]], [[bestoscienco|bestosciencisto]] kaj kuracisto (m. [[1879]])
* [[1803]]: [[Edward George Bulwer-Lytton]], angla verkisto kaj politikisto, inspirinta [[teozofo]]jn (m. [[1873]])
* [[1803]]: [[Ralph Waldo Emerson]], usona eseisto, [[oratoro]] kaj [[transcendismo|transcendisto]] (m. [[1882]])
* [[1818]]: [[Jacob Burckhardt]], svisa historiisto pri [[arto]], [[literaturo]] kaj [[kulturo]] (m. [[1897]])
* [[1822]]: [[Károly Bisztray]], hungara juĝisto kaj verkisto (m. [[1911]])
* [[1838]]: [[Domokos Szász]], hungara reformita episkopo (m. [[1899]])
* [[1856]]: [[Louis Félix Marie Franchet d'Esperey]], franca generalo kaj marŝalo (m. [[1942]])
* [[1865]]: [[Pieter Zeeman]], nederlanda Nobelpremiita fizikisto esplorinta influon de [[elektromagneta kampo]] sur [[elektromagneta ondo|elektromagnetan ondon]] (m. [[1943]])
* [[1879]]: [[Max Aitken]], brita politikisto kanaddevena, ankaŭ konata kiel Lordo Beaverbrook - eldonisto de ĵurnaloj (m. [[1964]])
* [[1887]]: [[Pio el Pietrelcina]], itala [[kapucenoj|kapuceno]], [[stigmato|stigmatulo]], [[miraklo]]-farinto, katolika sanktulo, kies biografio legeblas en esperanto (m. [[1968]])
* [[1889]]: [[Igor Sikorski]], uson-rusa pioniro de [[aviado]], poldevena (m. [[1972]])
* [[1890]]: [[Zseni Várnai]], hungara poetino; enestanta en ''[[Hungara Antologio]]'' (m. [[1981]])
* [[1905]]: [[Mieczysław Bekker]], pola inĝeniero kaj inventisto, profesoro de la [[Universitato de Miĉigano]], konstruinta kadre de la [[Projekto Apollo]] lunan [[veturilo]]n LRV en konzerno [[General Motors]] kunlabore kun [[Boeing]] (m. [[1989]])
* [[1908]]: [[Béla Blédy]], rumania hungara lingvisto kaj leksikografo (m. [[1962]])
* [[1921]]: [[Mieczysław Albert Krąpiec]], pola filozofo-[[tomismo|tomisto]], dominikano, [[humanismo|humanisto]], plurjara [[rektoro]] de la Katolika Universitato en [[Lublin]] (m. [[2008]])
* [[1922]]: [[Enrico Berlinguer]], itala politikisto, [[ĝenerala sekretario]] de la [[Itala Komunista Partio]] (m. [[1984]])
* [[1922]]: [[Bogodar Winid]], pola spertulo pri geografio kaj [[kartografio]], spertulo pri [[Adis-Abebo]], [[Bangladeŝo]] kaj [[Demokratia Popola Respubliko Jemeno]] (m. [[1996]])
* [[1923]]: [[Mária Bisztrai]], hungara aktorino kaj teatrestrino, edzino de [[Béla Horváth]]
* [[1926]]: [[Miles Davis]], usona ĵaztrumpetisto, bandestro kaj komponisto, kuninventisto de [[modala ĵazo]] kaj kunevoluiganto de [[ĵazroko]] (m. [[1991]])
* [[1928]]: [[Frigyes Hidas]], hungara komponisto, budapeŝtano (m. [[2007]])
* [[1934]]: [[Rudolf Szigethy]], rumania hungara bibliografo
* [[1935]]: [[Ferenc Pap]], rumania hungara historiisto esploranta historion de [[Transilvanio]] kaj tradukisto
* [[1937]]: [[Irén Hantz-Lám]], rumania hungara geografia fakverkistino
* [[1937]]: [[László Szentgyörgyi]], rumania hungara inĝeniero, universitata profesoro
* [[1939]]: [[Ian McKellen]], brita aktoro, konata kiel rolulo [[Gandalf]]
* [[1941]]: [[Vladimir Voronin]], komunista prezidento de Moldavio
* [[1944]]: [[Csaba Kegyes]], rumania hungara inĝeniero pri konstruado
* [[1951]]: [[François Bayrou]], franca politikisto, kunfondinto de [[Eŭropa Demokratia Partio]]
* [[1952]]: [[Petar Stojanov]], prezidento de Bulgario kaj prezidanto de la [[Unio de Demokratiaj Fortoj (Bulgario)|Unio de Demokratiaj Fortoj]]
* [[1954]]: [[Vilmos Nagy (informatikisto)|Vilmos Nagy]], rumania hungara informatikisto
* [[1956]]: [[János Jenő Székely]], hungara skulptisto, filo de [[János Székely]]
* [[1963]]: [[Yann Martel]], kanada verkisto kaj vojaĝisto, aŭtoro de la romano [[Life of Pi|''Vivo de Pi'']]
* [[1964]]: [[Ivan Bella]], slovaka inĝeniero, kolonelo, kosmonaŭto
* [[1965]]: [[Yahya Jammeh]], prezidento de [[Gambio]] ĝis armita interveno de [[CEDEAO]]
* [[1984]]: [[Marion Raven]], norvega [[popmuziko|popmuzika]] kantistino
* [[1987]]: [[Kamil Stoch]], pola [[skisaltado|skisaltisto]], plurfoja [[Vintra Olimpiko 2014|olimpika majstro]]
 
== Mortoj ==
 
* [[615]]: [[Bonifacio la 4-a]], papo enkondukinta devigan [[ordino]]n por [[monaĥo]]j, sanktulo (n. nekonata)
* [[709]]: [[Aldhelm]], anglosaksa sanktulo kaj latinlingva verkisto
* [[735]]: [[Bede (historiisto)|Bede]], anglosaksa historiisto, monaĥo, teologo, sanktulo de [[anglikanismo]], [[katolikismo]] kaj [[ortodoksismo]], aŭtoro de la [[Historia ecclesiastica gentis Anglorum|''Eklezia historio de la angla popolo'']]
* [[992]]: [[Mjeŝko la 1-a (Pollando)|Mjeŝko la 1-a]], la unua [[princo]] de [[Pollando]], kiu en 966 aligis kreitan de si ŝtaton al la okcidenta [[kristanismo]]
* [[1085]]: [[Gregorio la 7-a]], papo, sanktulo, konata de [[investitura kontroverso]] (n. ĉ. [[1015]])
* [[1261]]: [[Aleksandro la 4-a]], papo plifortiginta [[inkvizicio]]n kontraŭ [[herezo]] (n. ĉ. [[1185]])
* [[1555]]: [[Gemma Frisius]], germana fizikisto, matematikisto, kartografo, filozofo kaj fabrikanto de tergloboj (n. [[1508]])
* [[1681]]: [[Pedro Calderón de la Barca]], hispana poeto kaj dramisto, unu el ĉefreprezentantoj de la [[Hispana ora epoko]] en [[beletro]], kune kun [[Miguel de Cervantes]] kaj [[Lope de Vega]] (n. [[1600]])
* [[1782]]: [[Johann Caspar Goethe]], germana juristo, patro de [[Johann Wolfgang von Goethe]] (n. [[1710]])
* [[1786]]: [[Petro la 3-a (Portugalio)|Petro la 3-a]], reĝo de Portugalio, edzo de [[Maria la 1-a (Portugalio)|Maria la 1-a]] (n. [[1717]])
* [[1789]]: [[Anders Dahl]], sveda botanikisto kaj kuracisto (n. [[1751]])
* [[1838]]: [[János Pergel]], hungara historiisto, jursciencisto (n. [[1791]])
* [[1848]]: [[Annette von Droste-Hülshoff]], germana verkistino, esperantigata de [[Reinhard Haupenthal]] (n. [[1797]])
* [[1862]]: [[István Zajzoni Rab]], hungara poeto kaj ĵurnalisto (n. [[1832]])
* [[1899]]: [[Rosa Bonheur]], franca pentristino kaj skulptistino, premiita per la [[honora legio]] kiel la unua virino (n. [[1822]])
* [[1907]]: [[Jan Gebauer]], ĉeĥa [[filologo]], [[lingvisto]], [[slavistiko|slavisto]] (n. [[1838]])
* [[1913]]: [[Gábor Bálint]], hungara lingvisto, poligloto, la unua hungara pioniro de [[Esperanto]] (n. [[1844]])
* [[1913]]: [[Alfred Redl]], aŭstra-hungaria spiono, sinmortiginto (n. [[1864]])
* [[1917]]: [[Maksim Bahdanoviĉ]], belorusa poeto, kunfondinto de la moderna [[belorusa lingvo]] (n. [[1891]])
* [[1926]]: [[Simon Petljura]], ukraina verkisto kaj ĵurnalisto kozakdevena, prezidento de [[Ukraina Popola Respubliko]], murdita (n. [[1879]])
* [[1934]]: [[Gustav Holst]], angla komponisto latvidevena (n. [[1874]])
* [[1945]]: [[Ishii Kikujiro]], japana ŝtatviro kaj diplomato (n. [[1866]])
* [[1948]]: [[Witold Pilecki]], pola [[kavalerio|rotestro]], organizanto de [[rezistomovado]] en la germana [[koncentrejo]] [[Aŭŝvico]], aŭtoro de la unuaj raportoj pri [[holokaŭsto]], torturata kaj ekzekutita de komunista reĝimo (n. [[1901]])
* [[1951]]: [[Paula von Preradović]], kroata verkistino kaj rakontistino (n. [[1887]])
* [[1954]]: [[Robert Capa]], hungara militfotisto de 5 [[milito]]j kaj aliaj eventoj (n. [[1913]])
* [[1971]]: [[Gustav-Adolf Mossa]], franca pentristo de [[simbolismo (literatura skolo)|simbolisma]] movado (n. [[1883]])
* [[1972]]: [[Asta Nielsen]], dana aktorino de la [[muta filmo]] (n. [[1881]])
* [[1983]]: [[Sándor Koch]], hungara mineralogo, patro de [[Antal Koch]] (n. [[1896]])
* [[1983]]: [[Idris (Libio)|Idris]], reĝo de la [[Reĝlando Libio]] (n. [[1890]])
* [[1986]]: [[Margit Dajka]], hungara aktorino rolinta en la filmo ''[[Liliomfi (filmo)|Liliulo]]'' (n. [[1907]])
* [[1992]]: [[Magda Papp]], rumania hungara aktorino, kantistino (n. [[1917]])
* [[2006]]: [[Desmond Dekker]], jamajka [[skao|skaa]] kaj [[regeo|regea]] kantisto kaj komponisto (n. [[1941]])
* [[2010]]: [[Gabriel Vargas]], meksika verkisto kaj [[bildstrio|bildstriisto]] (n. [[1918]])
* [[2010]]: [[Dónát Bíró]], rumania hungara etnografo, lokhistoriisto (n. [[1930]])
* [[2014]]: [[Herb Jeffries]], usona aktoro, ĵaza kantisto kaj de [[kontreo]] (n. [[1913]])
* [[2014]]: [[Wojciech Jaruzelski]], pola generalo, soveta dummilita agento kaj komunista diktatoro senrespondeca pri [[krimo]]j de la [[invado en Ĉeĥoslovakion]], [[pola ribelo de Decembro 1970|decembra masakro]] kaj [[milita stato en Pollando]] (n. [[1923]])
 
== Specialaj tagoj kaj festoj ==
* Tago de [[Afriko]] - memorigo pri fondo de la [[Organizaĵo por Afrika Unueco]]
* [[Nacia tago]] en [[Argentino]], tago de la patrujo ([[1810]])
* [[Nacia tago]] en [[Jordanio]], tago de la sendependiĝo ([[1946]])
* [[Romkatolika Kalendaro]]:
** [[Bede (historiisto)|Sankta Beda la Honorinda]], [[sacerdoto]] kaj [[doktoro de la eklezio]]
** Sankta [[Gregorio la 7-a]], [[papo]]
** [[Sankta Maria Magdalena de' Pazzi]], [[virgulino]]
* Entuziasmuloj de [[Douglas Adams]] - [[Mantuka tago]]
 
== Tagoj de [[semajno]] ==
 
La '''25-a de majo''' estas (laŭ [[gregoria kalendaro]]):
 
* [[Dimanĉo]] en jaroj: [[1586]] [[1597]] [[1603]] [[1608]] [[1614]] [[1625]] [[1631]] [[1636]] [[1642]] [[1653]] [[1659]] [[1664]] [[1670]] [[1681]] [[1687]] [[1692]] [[1698]] [[1704]] [[1710]] [[1721]] [[1727]] [[1732]] [[1738]] [[1749]] [[1755]] [[1760]] [[1766]] [[1777]] [[1783]] [[1788]] [[1794]] [[1800]] [[1806]] [[1817]] [[1823]] [[1828]] [[1834]] [[1845]] [[1851]] [[1856]] [[1862]] [[1873]] [[1879]] [[1884]] [[1890]] [[1902]] [[1913]] [[1919]] [[1924]] [[1930]] [[1941]] [[1947]] [[1952]] [[1958]] [[1969]] [[1975]] [[1980]] [[1986]] [[1997]] [[2003]] [[2008]] [[2014]] [[2025]] [[2031]] [[2036]] [[2042]] [[2053]] [[2059]] [[2064]] [[2070]] [[2081]] [[2087]] [[2092]] [[2098]];
* [[Lundo]] en jaroj: [[1587]] [[1592]] [[1598]] [[1609]] [[1615]] [[1620]] [[1626]] [[1637]] [[1643]] [[1648]] [[1654]] [[1665]] [[1671]] [[1676]] [[1682]] [[1693]] [[1699]] [[1705]] [[1711]] [[1716]] [[1722]] [[1733]] [[1739]] [[1744]] [[1750]] [[1761]] [[1767]] [[1772]] [[1778]] [[1789]] [[1795]] [[1801]] [[1807]] [[1812]] [[1818]] [[1829]] [[1835]] [[1840]] [[1846]] [[1857]] [[1863]] [[1868]] [[1874]] [[1885]] [[1891]] [[1896]] [[1903]] [[1908]] [[1914]] [[1925]] [[1931]] [[1936]] [[1942]] [[1953]] [[1959]] [[1964]] [[1970]] [[1981]] [[1987]] [[1992]] [[1998]] [[2009]] [[2015]] [[2020]] [[2026]] [[2037]] [[2043]] [[2048]] [[2054]] [[2065]] [[2071]] [[2076]] [[2082]] [[2093]] [[2099]];
* [[Mardo]] en jaroj: [[1582]] [[1593]] [[1599]] [[1604]] [[1610]] [[1621]] [[1627]] [[1632]] [[1638]] [[1649]] [[1655]] [[1660]] [[1666]] [[1677]] [[1683]] [[1688]] [[1694]] [[1700]] [[1706]] [[1717]] [[1723]] [[1728]] [[1734]] [[1745]] [[1751]] [[1756]] [[1762]] [[1773]] [[1779]] [[1784]] [[1790]] [[1802]] [[1813]] [[1819]] [[1824]] [[1830]] [[1841]] [[1847]] [[1852]] [[1858]] [[1869]] [[1875]] [[1880]] [[1886]] [[1897]] [[1909]] [[1915]] [[1920]] [[1926]] [[1937]] [[1943]] [[1948]] [[1954]] [[1965]] [[1971]] [[1976]] [[1982]] [[1993]] [[1999]] [[2004]] [[2010]] [[2021]] [[2027]] [[2032]] [[2038]] [[2049]] [[2055]] [[2060]] [[2066]] [[2077]] [[2083]] [[2088]] [[2094]];
* [[Merkredo]] en jaroj: [[1583]] [[1588]] [[1594]] [[1605]] [[1611]] [[1616]] [[1622]] [[1633]] [[1639]] [[1644]] [[1650]] [[1661]] [[1667]] [[1672]] [[1678]] [[1689]] [[1695]] [[1701]] [[1707]] [[1712]] [[1718]] [[1729]] [[1735]] [[1740]] [[1746]] [[1757]] [[1763]] [[1768]] [[1774]] [[1785]] [[1791]] [[1796]] [[1803]] [[1808]] [[1814]] [[1825]] [[1831]] [[1836]] [[1842]] [[1853]] [[1859]] [[1864]] [[1870]] [[1881]] [[1887]] [[1892]] [[1898]] [[1904]] [[1910]] [[1921]] [[1927]] [[1932]] [[1938]] [[1949]] [[1955]] [[1960]] [[1966]] [[1977]] [[1983]] [[1988]] [[1994]] [[2005]] [[2011]] [[2016]] [[2022]] [[2033]] [[2039]] [[2044]] [[2050]] [[2061]] [[2067]] [[2072]] [[2078]] [[2089]] [[2095]];
* [[Ĵaŭdo]] en jaroj: [[1589]] [[1595]] [[1600]] [[1606]] [[1617]] [[1623]] [[1628]] [[1634]] [[1645]] [[1651]] [[1656]] [[1662]] [[1673]] [[1679]] [[1684]] [[1690]] [[1702]] [[1713]] [[1719]] [[1724]] [[1730]] [[1741]] [[1747]] [[1752]] [[1758]] [[1769]] [[1775]] [[1780]] [[1786]] [[1797]] [[1809]] [[1815]] [[1820]] [[1826]] [[1837]] [[1843]] [[1848]] [[1854]] [[1865]] [[1871]] [[1876]] [[1882]] [[1893]] [[1899]] [[1905]] [[1911]] [[1916]] [[1922]] [[1933]] [[1939]] [[1944]] [[1950]] [[1961]] [[1967]] [[1972]] [[1978]] [[1989]] [[1995]] [[2000]] [[2006]] [[2017]] [[2023]] [[2028]] [[2034]] [[2045]] [[2051]] [[2056]] [[2062]] [[2073]] [[2079]] [[2084]] [[2090]];
* [[Vendredo]] en jaroj: [[1584]] [[1590]] [[1601]] [[1607]] [[1612]] [[1618]] [[1629]] [[1635]] [[1640]] [[1646]] [[1657]] [[1663]] [[1668]] [[1674]] [[1685]] [[1691]] [[1696]] [[1703]] [[1708]] [[1714]] [[1725]] [[1731]] [[1736]] [[1742]] [[1753]] [[1759]] [[1764]] [[1770]] [[1781]] [[1787]] [[1792]] [[1798]] [[1804]] [[1810]] [[1821]] [[1827]] [[1832]] [[1838]] [[1849]] [[1855]] [[1860]] [[1866]] [[1877]] [[1883]] [[1888]] [[1894]] [[1900]] [[1906]] [[1917]] [[1923]] [[1928]] [[1934]] [[1945]] [[1951]] [[1956]] [[1962]] [[1973]] [[1979]] [[1984]] [[1990]] [[2001]] [[2007]] [[2012]] [[2018]] [[2029]] [[2035]] [[2040]] [[2046]] [[2057]] [[2063]] [[2068]] [[2074]] [[2085]] [[2091]] [[2096]];
* [[Sabato]] en jaroj: [[1585]] [[1591]] [[1596]] [[1602]] [[1613]] [[1619]] [[1624]] [[1630]] [[1641]] [[1647]] [[1652]] [[1658]] [[1669]] [[1675]] [[1680]] [[1686]] [[1697]] [[1709]] [[1715]] [[1720]] [[1726]] [[1737]] [[1743]] [[1748]] [[1754]] [[1765]] [[1771]] [[1776]] [[1782]] [[1793]] [[1799]] [[1805]] [[1811]] [[1816]] [[1822]] [[1833]] [[1839]] [[1844]] [[1850]] [[1861]] [[1867]] [[1872]] [[1878]] [[1889]] [[1895]] [[1901]] [[1907]] [[1912]] [[1918]] [[1929]] [[1935]] [[1940]] [[1946]] [[1957]] [[1963]] [[1968]] [[1974]] [[1985]] [[1991]] [[1996]] [[2002]] [[2013]] [[2019]] [[2024]] [[2030]] [[2041]] [[2047]] [[2052]] [[2058]] [[2069]] [[2075]] [[2080]] [[2086]] [[2097]].
 
 
----
{{commons|Category:25 May}}
 
[[Kategorio:Almanako]]
[[Kategorio:Majo]]
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/wiki/25-a_de_majo"