-i-: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kristof (diskuto | kontribuoj) eNeniu resumo de redakto |
|||
Linio 19:
Laŭ la argumentoj de la kontraŭuloj, bedaŭrinde, [[iismo]] kaŭzas konfuzon ĉar ekzistas landoj kies radiko havas '''i'''. Jen akademia listo de ili:
:[[Alĝerio]], [[Aŭstralio
Jen la konfuzo: Ĉu ''Bolivo'' aŭ ''Boliviano'' loĝas en ''Bolivio''? Ĉu ''[[Niĝero]]'' loĝas en ''Niĝerio''? Se oni neniam uzus '''-i-''' anstataŭ la oficialan '''-uj-''', tia ĉi konfuzo ne povus ekzisti.
Linio 33:
== Ŝajnaj uzoj de -i- ==
[[L. L. Zamenhof]] pritraktis landonomojn en sia [[Lingvaj Respondoj|Lingva Respondo]] 47 (''[[Oficiala Gazeto]]'', III, 1911, p. 291). Li rekomendis '''-i-''' por distingi kelkajn landojn de samenomataj urboj. Li tiel rezonis laŭ ekzistantaj nomoj kiel ''[[Alĝero]]-Alĝerio'' kaj ''[[Tunizo]]-Tunizio''. (Tamen, oni atentu pri ''[[Brazilio]]-Brazilo''.) Tial ĉi oni ofte trovas neoficialajn nomojn kun '''-i-'''. Ekzemple, ''Meksikio'' anstataŭas la oficialan kaj tradician ''[[Meksiko]]''; ''[[Nov-Jorkio]]'' anstataŭas la tradician ''[[Nov-Jorko]]'', ks. Rimarkindas, ke tiu ĉi uzo de '''-i-''' ne rilatas al la anstataŭo de '''-uj-''' per '''-i-'''.
Tradicie, ''Meksiko'' estas nomo de urbo, [[federaciero|ŝtato]], kaj lando. (Ĉu ''Meksikio'' estas ŝtato aŭ lando?) Bonsorte, oni povas distingi la urbon, ŝtaton, kaj landon per la nomoj ''[[Meksikurbo]]'', ''[[Meksikoŝtato]]'', kaj ''Meksiko'' (aŭ ''Meksika Lando''). La Zamenhofa uzo de '''-i-''' eble ne kaŭzas multajn problemojn. Tamen, kiam oni ne povas distingi ĝin de la nezamenhofa anstataŭo de '''-uj-''' per '''-i-''', aperas pli da duboj. (Kiu loĝas en ''Meksikio'': ''Meksiko'', ''Meksikano'', aŭ ''Meksikiano''?)
Linio 40 ⟶ 39:
Eble Zamenhof instigis iismon, kiam li skribis, ke la nomoj de tri Eŭropaj regnoj (Aŭstrujo, [[Belgujo]], kaj [[Svisujo]]) eble skribiĝu kun '''-i-'''. Li konstatis, ke laŭ multaj homoj, aŭstroj, belgoj kaj svisoj ne estas gentoj. Parenteze, la landonomoj ''Aŭstrio, Belgio'' kaj ''Svisio'' iĝis multe uzataj, sed la nomoj ''aŭstroj, belgoj'' kaj ''svisoj'' por la civitanoj de tiuj ŝtatoj restas.
===
La litero "i" kaŭzas konfuzon kiel ŝajna sufikso pro ripetiĝo en la fino de multaj radikoj venintaj el latinidaj lingvoj. Tio okazas ĉe nomoj de teĥnikoj kaj ties aparatoj (ekzemple ''mikroskopo''/''mikroskopio'', ''telegrafo''/''telegrafio''), de fakoj kaj ties fakuloj (''filozofo''/''filozofio'', ''geologo''/''geologio'') kaj de sistemoj kaj ties iel koncernataj homoj (''demokrato''/''demokratio'', ''burokrato''/''burokratio'').
Linio 47 ⟶ 46:
'''Iismo''' estas la kutimo anstataŭigi la sufikson -uj- per la sufikso aŭ radikero<ref>http://akademio-de-esperanto.org/decidoj/landnomoj/listo_de_rekomendataj_landnomoj/index.html#inoto</ref> -i- kiam temas pri nomo de lando aŭ la hejma regiono de iu etno. Esperantisto, kiu sisteme sekvas la iisman kutimon uzi -i- por certaj landonomoj estas '''iisto'''.
La populareco de iismo estas ade kreskinta dum multaj jaroj, kaj {{MF|nuntempe ĝi estas
== Argumentoj kontraŭ -i- ==
{{MF|En la libro [[La Bona Lingvo]], [[Claude Piron]] kontraŭas al la uzo de la postafikso -i-.}}
La eseo Rusoj loĝas en Rusujo, verkita de Anna Löwenstein kunlabore kun pluraj aŭtoroj estas pledo por la uzado de la postafikso -uj-.
== Vidu ankaŭ ==
| |||