R-eca konsonanto: Malsamoj inter versioj

[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
halto > plozivo
eNeniu resumo de redakto
Linio 1:
{{Manieroj de artikulacio}}
'''R-ecaj konsonantoj''' (aŭ ''R-similaj konsonantoj''), estas ne-lateralaj [[likvido]]j. Tiu aro, aŭ klaso, de sonoj estas malfacile karakterizeblaj fonetike, kvankam plejparte ili ja kunhavas iajn akustikajn apartaĵojn, plej notinde malleviĝitanmallevitan trian [[formanto]]n en sia sona [[spektro]]. Tamen, "esti r-simila" estas strange kapt-evita trajto, kaj la tute samaj sonoj kiuj funkcias kiel R-ecaj konsonantoj en iuj sistemoj povas funkcii pli simile al [[frikativo]]j, [[alproksimanto]]j/[[duonvokalo]]j aŭ eĉ [[plozivo]]j en aliaj. La plej tipaj R-ecaj konsonantoj trovitaj en la lingvoj de la mondo estas la jenaj:<ref>{{cite book |last=Ladefoged |first=Peter |authorlink=Peter Ladefoged |coauthors=[[Ian Maddieson]] |title=The Sounds of the World's Languages |year=1996 |publisher=Blackwell |location=Oxford |isbn=0-631-19814-8 |chapter=Rhotics |pages=215–245}}</ref>
 
* '''[[Trilo]]''' (populare nomata '''rulata r'''): La aerfluo interrompiĝas kelkajn fojojn dum unu el la parolaj organoj (plej ordinare la pinto de la lango aŭ la [[uvulo]]) vibras, fermante kaj malfermante la aeran trafluejon. Se trilo estas faritaper la pinto de la lango kontraŭ la supra [[gingivo]], ĝi nomiĝas '''[[Apikalo|apikala]]''' (lango-pinta) '''[[alveolara trilo]]''', kies simbolo en la [[Internacia Fonetika Alfabeto|IFA]] estas {{IFA|[r]}}. Se ĝi estas farita per la uvulo kontraŭ la malantaŭo de la lango, ĝi nomiĝas '''[[uvulara trilo]]''', kies simbol en la IFA estas {{IFA|[ʀ]}}. La [[bilabiala trilo]], tamen, estas ne konsiderata kiel R-eca. <p>Multaj lingvoj, ekzemple la [[Rusa lingvo|Rusa]], la [[Itala lingvo|Itala]] aŭ la [[Hispana lingvo|Hispana]], uzas trilajn R-ecajn konsonantojn. En la [[Angla lingvo|Angle]]-parolanta mondo, la stereotipa (eĉ se fakte ne tre ofta) [[Skota Angla|Skota]] rulata [r] estas bone konata. La "sceneja prononcado" de la [[Germana lingvo|Germana]] postulas la alveolaran trilon por klaro. Raraj tipoj de triloj inkluzivas la [[Ĉeĥa lingvo|Ĉeĥa]] ''ř'' {{IFA|[r̭]}} ('''frikativa trilo''') kaj la [[Kimra lingvo|Kimra]] ''rh'' {{IFA|[r̥]}} ('''senvoĉa trilo''').</p>