Kiel registrite je 00:12, 12 sep. 2018 redakti Robin Bot (diskuto \| kontribuoj) Mempatrolatoj, Robotoj, Patrolantoj 69 207 redaktoj e Bot: anstataŭigas evitindan ŝablonon per nova ŝablono ← Iru al antaŭa ŝanĝo		Kiel registrite je 20:34, 13 okt. 2018 redakti malfari Kozyra (diskuto \| kontribuoj) 21 062 redaktoj Neniu resumo de redakto Iru al sekvanta ŝanĝo →
Linio 45: }} '''Pyrzyce''' estas urbo en [[Okcidenta Pomerio]] en [[Pollando]]. Ĝi apartenas al [[komunumo Pyrzyce]] en [[distrikto Pyrzycki]]. == Historio == === Historio de Pyrzyce en la [[Mezepoko]] === Osadnictwo w rejonie Pyrzyc jest bardzo stare, wzmianki pisane pojawiają się w VIII-IX wieku. W drugiej połowie X wieku Pyrzyce zostały podporządkowane Piastom, ale od XI wieku gród znowu prowadził samodzielną politykę w ramach państwowości pomorskiej. W 1124 roku mieszkańcy Pyrzyc przyjęli chrzest. Na czele misji chrystianizacyjnej, wysłanej na Pomorze Zachodnie przez polskiego księcia Bolesława III Krzywoustego, stał biskup niemiecki Otton z Bambergu, późniejszy św. Otton, od 2006 roku patron miasta. W XII wieku Pyrzyce były grodem kasztelańskim, a w kolejnym wieku ośrodkiem wójtostwa krajowego. W latach 1230-1240 przy wczesnośredniowiecznym grodzi powstało nowe miasto, wzorowane na miastach Europy Zachodniej. Miało owalny kształt, dwie główne ulice, w centrum znajdował się obszerny plac targowy, na którym później wzniesiono kościół oraz ratusz. Z czasem przejęło ono funkcje dawnego grodu, a podgrodzie przeszło w poczet dóbr klasztoru augustianek. Pyrzyce otrzymały prawa miejskie w 1263 roku z rąk księcia zachodniopomorskiego Barnima I. XIII wiek to czas intensywnego rozwoju. Miasto rozpoczęło budowę systemu fortyfikacji, czyli murów obronnych, fosy i wałów. Mury były rozbudowywane w kolejnych wiekach. Mimo licznych wojen Pyrzyce długo pozostawały niezdobyte. Najcięższe oblężenie miało miejsce w 1478 roku, gdy książę Bogusław X bronił się przed natarciem dziesięciotysięcznego wojska elektora brandenburskiego Albrechta. Głównym zajęciem okolicznych mieszkańców było rolnictwo. === Historio de Pyrzyce de la 16a jc ĝis la 19a jc === XVI wiek to okres gospodarczego ożywienia Pyrzyc, zahamowanego w wieku XVII. Po reformacji w XVI wieku dobra klasztoru augustianek przeszły w posiadanie miasta. W czasie wojny trzydziestoletniej (1618-1648) miasto zostało zniszczone. Natomiast w 1637 roku dostało się we władanie Szwecji. Od 1653 roku znalazło się w granicach Brandenburgii, a później Królestwa Pruskiego. Od drugiej połowy XVIII wieku w Pyrzycach rozwijał się przemysł oraz zabudowa miejska. Wówczas powstało przedmieście południowe. Z kolei po włączeniu Pyrzyc w 1882 roku do sieci połączeń kolejowych powstało przedmieście północne. Dało to dodatkowy impuls do rozwoju miasta. Dworzec kolejowy usytuowano na przedmieściu północnym, co spowodowało rozbudowę tej części miasta. Pod koniec XIX wieku wzniesiono w Pyrzycach seminarium nauczycielskie, które zostało przekształcone w obecny szpital powiatowy. === Historio de Pyrzyce dum la 20a jc === Na początku XX wieku na ziemię pyrzycką przyjeżdżały tysiące Polaków. W związku z napływem rzeszy polskich robotników sezonowych do pyrzyckich majątków rolnych, w 1909 roku powstaje kaplica i parafia katolicka. W mieście powstała również sieć kanalizacyjna, wodociągowa i gazowa. W 1939 roku miasto liczyło 13 000 mieszkańców. Dla porównania, w średniowieczu było to tylko niecałe 2 500 osób. Podczas II wojny światowej Niemcy zamienili Pyrzyce w twierdzę, która miała bronić dostępu na przedpola Szczecina. Walki o miasto trwały ponad miesiąc, a centrum miasta zamienione zostało w sterty gruzów. Pyrzyce zostały zdobyte dnia 2 marca 1945 roku, przez oddziały Armii Czerwonej. Wkrótce miasto trafiło w ręce polskiej administracji. Z powodu dużych zniszczeń siedzibę powiatu już latem 1945 roku przeniesiono do Lipian. Po pięciu latach, naznaczonych odgruzowywaniem miasta i początkami jego odbudowy, Pyrzyce znów stały się siedzibą powiatu. W 1958 roku zaczęto odbudowę gotyckiego kościoła pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny. Wśród ocalałych budowli znalazła się też kaplica Świętego Ducha, która po renowacji została zaadaptowana w 1969 roku na bibliotekę miejską. Odrestaurowano ratusz miejski, który stał się jak dawniej siedzibą władz. Dokonano również konserwacji i odrestaurowania zniszczonych odcinków murów miejskich. Po wojnie intensywnie rozwijało się budownictwo mieszkaniowe i rolnictwo. === Bibliografio === * Fritz R. Barran, Städte-Atlas Pommern, [[Leer]]: Rautenberg, 1993. * Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, tom 8, [[Varsovio]]: Nakładem Władysława Walewskiego, 1887. * Czesław Czubryt-Borkowski, Zygmunt Czarnocki, Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939-1945, [[Varsovio]]: Sport i Turystyka, 1988. * Ryszard Kiersnowski, Grodziska Pomorskie w najdawniejszych przekazach źródeł pisanych, „Archeologia Polski”, tom 2, 1958. * Gustav G. Kratz, Die Städte der Provinz Pommern: Abriss ihrer Geschichte, zumeist nach Urkunden, [[Bath]]: Robert Klempin, 1865. * Edward Rymar, Pyrzyce i okolice poprzez wieki, [[Pyrzyce]]: Pyrzycka Biblioteka Publiczna, 2009. == Ĝemelaj urboj ==

Pyrzyce: Malsamoj inter versioj